تفلیس؛ جالب ترین پایتخت جهان

تفلیس پایتخت جذاب گرجستان مقصدی پرطرفدار برای سفر است. این شهر کهن با ترکیبی بی نظیر از تاریخ غنی فرهنگ متنوع و زیبایی های طبیعی تجربه ای فراموش نشدنی را برای هر بازدیدکننده رقم می زند.

از کوچه پس کوچه های قدیمی گرفته تا معماری مدرن تفلیس شهری پر از تضادهای دلنشین است که داستان های قرن ها حکمرانی و فرهنگ های گوناگون را در خود جای داده. نزدیکی جغرافیایی هزینه های منطقی سفر و امنیت بالا تفلیس را به انتخابی ایده آل برای گردشگران تبدیل کرده است. این شهر پویا با مردمی خونگرم و فضایی اروپایی گونه همواره آماده استقبال از مهمانان خود است.

درباره تفلیس

تفلیس بزرگترین شهر و پایتخت کشور گرجستان در منطقه قفقاز جنوبی و در دو سوی رودخانه متکواری (کُر) قرار گرفته است. این شهر از سه جهت با کوهستان ها احاطه شده و موقعیت جغرافیایی منحصربه فردی دارد که بر تاریخ و توسعه آن تأثیرگذار بوده است.

قدمت تفلیس به قرن پنجم میلادی بازمی گردد زمانی که به دستور پادشاه واختانگ اول ایبری بنا نهاده شد. یکی از ویژگی های بارز تفلیس ترکیب معماری آن است که بازتابی از تاریخ پر فراز و نشیب و قرارگیری در چهارراه فرهنگی است. در خیابان های این شهر می توان بناهایی با سبک های قرون وسطایی کلاسیک آسیای میانه و مدرن را در کنار هم مشاهده کرد.

با وجود قرارگیری در آسیا از نظر جغرافیایی گرجستان و پایتخت آن تفلیس تمایلات قوی به سمت اروپا دارند. دین مسیحیت ارتدکس اکثریت مردم سابقه حضور در اتحاد جماهیر شوروی و مشارکت در رویدادهای اروپایی هویت اروپایی تفلیس را پررنگ تر کرده است. شهر با پیاده روهای سنگ فرش کافه های دنج و سازه های نوین فضایی دلپذیر و تا حدی اروپایی برای گردشگران فراهم می کند.

چرا تفلیس؟

دلایل متعددی تفلیس را به مقصدی جذاب برای سفر تبدیل کرده است. نزدیکی جغرافیایی به ایران یکی از مهم ترین عوامل است که سفر به این شهر را آسان و مقرون به صرفه می سازد. علاوه بر این هزینه های سفر به تفلیس شامل اقامت غذا و حمل ونقل اغلب کمتر از بسیاری از مقاصد گردشگری مشابه در اروپای غربی است.

تفلیس شهری است با فرهنگی غنی و تاریخی کهن که در هر گوشه آن قابل لمس است. ترکیب معماری سنتی و مدرن وجود جاذبه های تاریخی متعدد موزه ها گالری ها و فضای هنری پویا این شهر را برای علاقه مندان به فرهنگ و تاریخ بسیار جذاب می کند.

همچنین تفلیس به عنوان یکی از امن ترین شهرهای منطقه شناخته می شود که این امر آرامش خاطر بیشتری را برای گردشگران فراهم می آورد. مردم گرجستان به مهمان نوازی شهرت دارند و فضای عمومی شهر تفلیس نیز سرشار از انرژی و شور زندگی است. از بازارهای پر جنب و جوش گرفته تا کافه ها و رستوران های متنوع تفلیس تجربه ای زنده و دلنشین از زندگی شهری را ارائه می دهد. تمام این عوامل در کنار هم تفلیس را به انتخابی عالی برای یک سفر به یادماندنی تبدیل می کنند.

بهترین زمان سفر

تفلیس دارای اقلیم نیمه گرمسیری مرطوب با تابستان های گرم و زمستان های نسبتاً سرد است. این به معنای تجربه چهار فصل مجزا و گاهی با بارندگی قابل توجه در طول سال است. انتخاب بهترین زمان برای بازدید به اولویت های شخصی شما بستگی دارد اما بهار و پاییز معمولاً به عنوان ایده آل ترین فصول شناخته می شوند.

در فصل بهار به ویژه ماه های آوریل و می هوا معتدل و دلپذیر است هرچند بارندگی می تواند زیاد باشد. دما از حدود 12 درجه در اوایل بهار تا 21 درجه در اواخر آن متغیر است. طبیعت در این فصل بسیار زیبا و سرسبز می شود. تابستان ها خصوصاً در ماه های جولای و آگوست گرم ترین زمان سال هستند که دما می تواند تا 32 درجه سانتی گراد یا بیشتر نیز برسد اما شب ها خنک تر می شوند. بارندگی در تابستان کمتر است.

پاییز نیز فصلی عالی برای سفر به تفلیس است. هوا به تدریج خنک می شود و دما در ماه های سپتامبر تا نوامبر بین 17 تا 4 درجه سانتی گراد در نوسان است. پاییز تفلیس اغلب خشک و آفتابی است و رنگ آمیزی طبیعت زیبایی خاصی به شهر می بخشد. زمستان ها سرد هستند با میانگین دمای روزانه زیر 10 درجه و دمای شبانه که گاهی به زیر صفر می رسد. بارش برف نیز در زمستان محتمل است. بنابراین برای تجربه آب و هوای معتدل و لذت بردن از فضای شهر بهار و پاییز بهترین گزینه ها هستند اما هر فصلی جذابیت های خاص خود را دارد.

جاهای دیدنی تفلیس

تفلیس گنجینه ای از جاذبه های دیدنی را در خود جای داده که هر سلیقه ای را راضی می کند. از بناهای تاریخی باستانی و کلیساهای باشکوه گرفته تا سازه های مدرن و فضاهای طبیعی دل انگیز این شهر تنوع بی نظیری از مکان ها را برای کاوش ارائه می دهد. در ادامه به معرفی برخی از برجسته ترین دیدنی های تفلیس می پردازیم که بازدید از آن ها تجربه ای کامل از این پایتخت جذاب را برای شما رقم خواهد زد.

قلعه ناریکالا

قلعه ناریکالا یکی از قدیمی ترین و نمادین ترین بناهای تفلیس بر فراز تپه ای مشرف به شهر و رودخانه متکواری قرار دارد. تاریخ این دژ مستحکم به قرن چهارم میلادی و دوران ساسانیان بازمی گردد و در طول قرن ها توسط حاکمان مختلف از جمله امویان در قرن هفتم توسعه و بازسازی شده است.

نام اصلی آن «شوریس تسیخه» به معنای دژ حسادت برانگیز بود که پس از حمله مغول ها به «نارین قلعه» تغییر یافت و امروزه به ناریکالا شهرت دارد. این قلعه نه تنها از نظر تاریخی اهمیت فراوانی دارد بلکه به دلیل موقعیت مکانی خود بهترین منظره پانورامیک از شهر تفلیس قدیم و جدید را ارائه می دهد. دیوارهای سنگی باستانی و برج های دیده بانی بقایای قرن ها تاریخ پرآشوب این منطقه هستند. در محوطه داخلی قلعه کلیسای سنت نیکلاس که در سال های اخیر بازسازی شده جلوه ای دیگر از هویت مذهبی گرجستان را به نمایش می گذارد. دسترسی به قلعه ناریکالا از طریق تله کابین از پارک ریکه تجربه ای هیجان انگیز و آسان را فراهم می کند.

پل صلح تفلیس

پل صلح یکی از شاخص ترین سازه های مدرن در تفلیس است که بر روی رودخانه متکواری کشیده شده و دو بخش قدیم و جدید شهر را به هم متصل می کند. این پل عابر پیاده که از جنس فولاد و شیشه ساخته شده با طراحی قوسی شکل و نورپردازی خیره کننده خود به سرعت به یکی از نمادهای پایتخت گرجستان تبدیل شده است. این سازه توسط معمار ایتالیایی میشل د لوکی طراحی و در سال ۲۰۱۰ افتتاح شد.

طراحی پل صلح تضاد جالبی با بافت تاریخی اطراف خود ایجاد می کند و نمادی از پیوند گذشته و آینده تفلیس محسوب می شود. نورپردازی LED این پل در شب منظره ای فوق العاده زیبا و چشم نواز خلق می کند که آن را به مکانی محبوب برای قدم زدن عصرگاهی و عکاسی تبدیل کرده است. عبور از روی پل فرصتی عالی برای تماشای رودخانه قلعه ناریکالا و سایر بناهای اطراف از زاویه ای متفاوت است.

مجسمه مادر

مجسمه مادر گرجستان با نام محلی «کارتلیس ددا» یکی دیگر از نمادهای مهم و شناخته شده تفلیس است که بر فراز تپه سولولاکی در نزدیکی قلعه ناریکالا ایستاده است. این مجسمه آلومینیومی ۲۰ متری زنی را به تصویر می کشد که در دست راست خود شمشیری برای رویارویی با دشمنان و در دست چپ خود فنجانی از شراب برای خوشامدگویی به دوستان و مهمانان دارد.

این مجسمه در سال ۱۹۵۸ به مناسبت هزار و پانصدمین سالگرد تأسیس تفلیس ساخته شد و نمادی از شخصیت و مهمان نوازی مردم گرجستان محسوب می شود. «کارتلیس ددا» از نقاط مختلف شهر قابل مشاهده است و به عنوان نگهبان و نمادی از هویت ملی گرجستان جایگاه ویژه ای در میان مردم و گردشگران دارد. بازدید از این مجسمه معمولاً همراه با بازدید از قلعه ناریکالا صورت می گیرد و فرصتی برای درک عمیق تر فرهنگ و ارزش های مردم گرجستان فراهم می آورد.

محله حمام های سولفور تفلیس

محله آبانتوبانی (Abanotubani) در تفلیس به دلیل وجود حمام های سنتی گوگردی خود شهرت دارد و ارتباط مستقیمی با افسانه بنیان گذاری شهر توسط پادشاه واختانگ اول دارد. این محله در بخش قدیمی شهر واقع شده و با گنبدهای آجری نیمه زیرزمینی حمام ها منظره ای منحصر به فرد ایجاد کرده است.

آب گرم طبیعی این چشمه ها حاوی گوگرد و مواد معدنی است که خواص درمانی متعددی برای پوست مفاصل و سیستم گوارش دارد. معماری این حمام ها اغلب تحت تأثیر سبک ایرانی است و فضایی سنتی و آرامش بخش را برای بازدیدکنندگان فراهم می کند. علاوه بر حمام کردن در آب های گرم معدنی خدمات دیگری مانند کیسه کشی و ماساژ سنتی نیز در این حمام ها ارائه می شود که تجربه ای کامل از یک آیین کهن را به ارمغان می آورد. محله آبانتوبانی نه تنها یک جاذبه درمانی بلکه بخشی زنده از تاریخ و فرهنگ تفلیس است و قدم زدن در کوچه های آن و تماشای گنبدهای حمام ها بسیار دلپذیر است.

تاریخچه تفلیس

تاریخ شهر تفلیس با افسانه ای درآمیخته است که به قرن پنجم میلادی باز می گردد. بر اساس این افسانه پادشاه واختانگ اول ایبری در حین شکار شاهین خود را دنبال کرد که به چشمه های آب گرمی در این منطقه سقوط کرد. پادشاه تحت تأثیر این چشمه ها قرار گرفت و دستور داد تا در این مکان شهری بنا شود که به دلیل وجود آب های گرم «تفلیس» نام گرفت.

با این حال شواهد باستان شناسی نشان می دهند که این منطقه از هزاره چهارم پیش از میلاد مسکونی بوده است. در قرن چهارم میلادی قلعه ای در این مکان ساخته شد و حدود یک قرن بعد شهر تفلیس رسماً بنیان نهاده شد. تفلیس به دلیل موقعیت استراتژیک خود در طول تاریخ مورد هجوم و حکمرانی قدرت های مختلفی قرار گرفت.

اعراب در قرن هشتم بر تفلیس مسلط شدند و امارات تفلیس را تأسیس کردند که تأثیر فرهنگی و اداری قابل توجهی بر منطقه داشت. پس از آن تفلیس شاهد دوره های حکمرانی سلجوقیان دوران طلایی پادشاهی گرجستان (در قرن ۱۲ و ۱۳) که پایتخت از کوتایسی به تفلیس منتقل شد و سپس حمله و تسلط مغول ها بود.

پس از مغول ها نیز تفلیس دست به دست میان فاتحان مختلفی چون تیمور لنگ ایرانیان (صفویه و قاجار) و عثمانی ها گشت. در قرن نوزدهم تفلیس تحت سلطه امپراتوری روسیه قرار گرفت و به یکی از مراکز مهم قفقاز تبدیل شد. پس از فروپاشی امپراتوری روسیه گرجستان برای مدت کوتاهی استقلال یافت (۱۹۱۸-۱۹۲۱) اما سپس تحت سلطه اتحاد جماهیر شوروی درآمد. سرانجام در سال ۱۹۹۱ گرجستان استقلال خود را بازیافت و تفلیس بار دیگر به عنوان پایتخت کشور مستقل گرجستان به حیات خود ادامه داد. این تاریخ پرفراز و نشیب تفلیس را به شهری با لایه های متعدد فرهنگی و تاریخی تبدیل کرده است.

حقایق جالب در مورد تفلیس

نام تفلیس خود یکی از حقایق جالب این شهر است. این نام از کلمه گرجی «تیبلی» به معنای «گرم» گرفته شده و اشاره مستقیم به چشمه های آب گرم متعددی دارد که در نزدیکی محل اولیه شهر وجود داشته اند. گفته می شود که حدود ۳۰ چشمه آب گرم در دامنه کوه تابوری در این منطقه می جوشند و روزانه میلیون ها لیتر آب گرم از دل زمین خارج می شود. این چشمه ها نقش محوری در پیدایش و نام گذاری شهر داشته اند.

اگرچه افسانه بنیان گذاری تفلیس توسط پادشاه واختانگ اول در قرن پنجم میلادی مشهور است اما یافته های باستان شناسی نشان می دهند که منطقه تفلیس از هزاران سال پیش از آن در هزاره چهارم پیش از میلاد نیز مسکونی بوده است. این نشان دهنده قدمت بسیار عمیق تر سکونت در این ناحیه است.

تفلیس به عنوان چهارراهی میان اروپا و آسیا در طول تاریخ پذیرای فرهنگ ها و اقوام مختلفی بوده است. این موقعیت جغرافیایی نه تنها بر تاریخ سیاسی شهر تأثیر گذاشته بلکه در معماری زبان و فرهنگ غذایی مردم تفلیس نیز بازتاب یافته است. ترکیب منحصر به فرد سبک های معماری در خیابان های شهر گواهی بر این تاریخ چند فرهنگی است.

مجسمه مادر گرجستان (کارتلیس ددا) که بر فراز تپه ها مشرف به شهر ایستاده نمادی قدرتمند از هویت ملی گرجستان است. این مجسمه با شمشیر و فنجان شراب در دستانش ماهیت دوگانه مردم گرجستان را نشان می دهد: آمادگی برای دفاع در برابر دشمن و مهمان نوازی بی حد و حصر نسبت به دوستان. این حقایق و بسیاری دیگر تفلیس را به شهری جذاب و پر از داستان برای کاوش تبدیل کرده اند.

فرهنگ غذایی مردم تفلیس

فرهنگ غذایی گرجستان و به تبع آن تفلیس بسیار غنی و متنوع است و حاصل تأثیرپذیری از فرهنگ های قفقازی اروپایی و خاورمیانه ای در طول قرن ها تجارت و تعامل است. غذاهای گرجی به استفاده فراوان از سبزیجات تازه انواع گوشت پنیرهای محلی و ادویه جات معطر شهرت دارند.

از معروف ترین غذاهای گرجی که در تفلیس نیز بسیار محبوب هستند می توان به خاچاپوری (نوعی نان پنیری که انواع مختلفی دارد) خینکالی (نوعی کوفته بزرگ آب پز با مغزی از گوشت یا سبزیجات) چورچخلا (شیرینی سنتی از مغزها پوشیده شده با عصاره انگور) و انواع کباب ها و خورش ها مانند چاکاپولی (خورش گوشت با سبزیجات) اشاره کرد. گرجی ها در کنار غذاهای گوشتی طیف وسیعی از غذاهای گیاهی خوشمزه نیز دارند.

نوشیدنی ها نیز بخش مهمی از فرهنگ غذایی گرجستان هستند. این کشور به عنوان یکی از قدیمی ترین مناطق شراب سازی جهان شناخته می شود و شراب گرجی با روش های سنتی در کوزه های سفالی بزرگ به نام «کوِوری» تهیه می شود. نوشیدنی الکلی قوی تر به نام «چاچا» نیز از تفاله انگور تهیه می شود. ضیافت های سنتی گرجی که «سوپرا» نامیده می شوند با حضور «تامادا» (رهبر ضیافت) و سخنرانی ها و نان های سنتی تجربه ای فرهنگی و غذایی فراموش نشدنی را ارائه می دهند.

بازارهای معروف تفلیس

بازارها بخش جدایی ناپذیر از زندگی روزمره و فرهنگ هر شهری هستند و تفلیس نیز از این قاعده مستثنی نیست. بازارهای تفلیس از بازارهای سنتی روباز گرفته تا فروشگاه های مدرن و بازارهای دست فروشان فرصتی عالی برای آشنایی با محصولات محلی صنایع دستی و حس و حال واقعی شهر را فراهم می کنند.

در این بازارها می توان همه چیز از میوه ها و سبزیجات تازه فصلی گرفته تا ادویه جات معطر پنیرهای محلی و شیرینی های سنتی گرجی را پیدا کرد. یکی از بازارهای شناخته شده بازار دست فروشان و عتیقه فروشی در نزدیکی پل خشک است که در آن می توانید انواع اشیاء قدیمی آثار هنری کتاب های دست دوم و سوغاتی های منحصربه فرد پیدا کنید. بازار دزرتر نیز یک بازار بزرگ محصولات غذایی است که محلی عالی برای خرید مواد اولیه تازه و تجربه فضای یک بازار محلی پر جنب و جوش است.

علاوه بر این بازارهای سنتی خیابان های اصلی مانند خیابان روستاولی نیز مملو از فروشگاه ها بوتیک ها و گالری هایی هستند که انواع کالاها از پوشاک و جواهرات گرفته تا آثار هنری و سوغاتی های باکیفیت تر را عرضه می کنند. سوغاتی های سنتی گرجستان مانند جام های نوشیدنی ساخته شده از شاخ (کانتسی) چاقوهای دست ساز کلاه های پشمی بزرگ (پاپاکی) و منسوجات دست بافت را می توان در بازارهای مختلف و فروشگاه های سوغاتی در سراسر شهر پیدا کرد.

وسایل حمل و نقل عمومی در تفلیس

سیستم حمل و نقل عمومی در تفلیس شامل مترو اتوبوس مینی بوس (مارشروتکا) تاکسی و تله کابین است و جابه جایی در شهر را برای ساکنان و گردشگران آسان می کند. برای استفاده از مترو و اتوبوس ها تهیه کارت الکترونیکی «مترومانی» توصیه می شود که قابل شارژ است و می توان آن را برای چند نفر استفاده کرد.

متروی تفلیس دارای دو خط است که بخش های مهمی از شهر را پوشش می دهد و راهی سریع و ارزان برای جابه جایی است. ایستگاه ها و مسیرها به زبان گرجی و انگلیسی اعلام می شوند. اتوبوس ها نیز شبکه گسترده ای دارند و اطلاعات مسیر و زمان رسیدن اتوبوس ها معمولاً روی تابلوهای الکترونیکی در ایستگاه ها به دو زبان نمایش داده می شود. هزینه استفاده از مترو و اتوبوس با کارت مترومانی بسیار مقرون به صرفه است.

مینی بوس ها یا مارشروتکاها شبکه ای گسترده تر و منعطف تر دارند و تقریباً به تمام نقاط شهر دسترسی دارند. این مینی بوس ها ایستگاه مشخصی ندارند و می توانید در هر نقطه از مسیر درخواست توقف کنید. تاکسی ها نیز در تفلیس به وفور یافت می شوند اما توصیه می شود پیش از سوار شدن بر سر کرایه به توافق برسید یا از تاکسی های آنلاین مانند بولت (تاکسیفای سابق) یا یاندکس استفاده کنید که نرخ ثابت و مشخصی دارند. تله کابین تفلیس نیز علاوه بر کاربری تفریحی و ارائه مناظر زیبا راهی سریع برای دسترسی به قلعه ناریکالا از پارک ریکه است.

امنیت در تفلیس

یکی از نکات مهم برای هر گردشگر اطمینان از امنیت مقصد سفر است. در این زمینه تفلیس شهری است که با خیال راحت می توان آن را برای سفر انتخاب کرد. گرجستان و پایتخت آن تفلیس در مقایسه با بسیاری از کشورهای دیگر از جمله تعدادی از کشورهای اروپایی و منطقه از سطح امنیت بالاتری برخوردار هستند.

طبق آمارهای جهانی گرجستان در رده های بالایی از نظر شاخص امنیت قرار دارد و شهر تفلیس نیز به طور خاص شاخص امنیت بسیار خوبی را به ثبت رسانده است. نرخ جرم و جنایت های رایج مانند دزدی کیف قاپی و جرایم مرتبط با مواد مخدر در تفلیس بسیار پایین است.

احساس امنیت در هنگام پیاده روی در خیابان های تفلیس نیز بالا است. امنیت پیاده روی در طول روز بسیار خوب و در شب نیز در سطح بالایی ارزیابی می شود. این موضوع به گردشگران اجازه می دهد تا با آرامش خاطر بیشتری به گشت و گذار در شهر بپردازند و از جاذبه های آن لذت ببرند. البته مانند هر شهر دیگری در جهان همواره توصیه می شود که گردشگران احتیاط های لازم را رعایت کرده و مراقب وسایل شخصی خود باشند اما به طور کلی تفلیس مقصدی امن برای سفر محسوب می شود.

فرودگاه بین المللی تفلیس

فرودگاه بین المللی تفلیس (Shota Rustaveli Tbilisi International Airport) تنها فرودگاه پایتخت و اصلی ترین دروازه هوایی ورود به کشور گرجستان است. این فرودگاه در فاصله حدود ۱۷ کیلومتری جنوب شرقی مرکز شهر تفلیس قرار دارد و نقش کلیدی در صنعت گردشگری و حمل ونقل هوایی گرجستان ایفا می کند.

فرودگاه تفلیس امکانات و خدمات مناسبی را برای مسافران فراهم کرده است. ظرفیت جابه جایی مسافر در این فرودگاه قابل توجه است و سالانه پذیرای میلیون ها گردشگر از سراسر جهان است. دسترسی از فرودگاه به مرکز شهر به روش های مختلفی امکان پذیر است.

مسافران می توانند از قطار اتوبوس های عمومی تاکسی های فرودگاه یا تاکسی های آنلاین استفاده کنند. استفاده از تاکسی های آنلاین مانند بولت یا یاندکس به دلیل نرخ ثابت و مشخص گزینه محبوبی برای رسیدن به مرکز شهر است. همچنین فرودگاه تفلیس مجهز به وای فای رایگان است که به مسافران اجازه می دهد پس از ورود به راحتی با خانواده و دوستان خود ارتباط برقرار کرده یا از اپلیکیشن های مسیریابی و تاکسی آنلاین استفاده کنند.

هزینه سفر به تفلیس چقدر است؟

هزینه سفر به تفلیس بسته به سبک سفر (اقتصادی یا لوکس) و مدت اقامت متغیر است. به طور کلی تفلیس نسبت به بسیاری از شهرهای اروپایی مقصدی مقرون به صرفه تر محسوب می شود.

واحد پول گرجستان چیست؟

واحد پول رسمی کشور گرجستان و شهر تفلیس لاری گرجی (GEL) است. توصیه می شود پیش از سفر یا در صرافی های معتبر تفلیس پول خود را به لاری تبدیل کنید.

زبان مردم گرجستان چیست؟

زبان رسمی مردم گرجستان زبان گرجی است. در مناطق توریستی و هتل ها ممکن است افراد به زبان انگلیسی صحبت کنند اما یادگیری چند عبارت کلیدی گرجی مفید خواهد بود.

آیا تفلیس برای سفر امن است؟

بله تفلیس به طور کلی شهری بسیار امن برای گردشگران محسوب می شود و نرخ جرم و جنایت در آن پایین است. امنیت پیاده روی در روز بسیار بالا و در شب نیز بالا ارزیابی شده است.

چه جاهای دیدنی تفلیس را نباید از دست داد؟

از مهم ترین جاذبه های تفلیس می توان به قلعه ناریکالا پل صلح مجسمه مادر (کارتلیس ددا) محله حمام های سولفور و کلیسای جامع تثلیث اشاره کرد.