خلاصه کتاب کوهستان: مجموعه شعر ( نویسنده علی حسینی )

مجموعه شعر «کوهستان» اثر علی حسینی، دریچه ای رو به دنیایی از احساسات عمیق انسانی مثل عشق، تنهایی و اندوه است که شاعر با زبان سپید و تصاویری گاه سوررئال، خواننده را به سفری درون گرایانه می برد. این کتاب، اولین مجموعه شعر علی حسینی، از حال و هوای شخصی و درونی شاعر نشئت گرفته اما با صداقتی خاص، با دل مخاطبانش ارتباط برقرار کرده و تجربه ای منحصر به فرد از شعر معاصر فارسی را ارائه می دهد.

شعر، اون رفیق قدیمی آدمیزاده که همیشه و همه جا حضور داره تا حرف های ناگفته دلمون رو به زبون بیاره و حسی رو که شاید خودمون هم دقیق نمی دونیم چیه، برامون روشن کنه. توی این دنیای پرهیاهو، گاهی لازمه یه گوشه دنج پیدا کنیم و بریم سراغ چیزایی که عمق دارن، چیزایی که از روح و قلب یه نفر دیگه تراوش کردن و می تونن با روح و قلب ما پیوند بخورن. «کوهستان»، اولین مجموعه شعر علی حسینی، دقیقاً از همین جنسه؛ یه دعوت به سفری درونی، یه زمزمه آروم از دل یک شاعر که شاید همون حرف های ناگفته دل ما باشه.

علی حسینی با این مجموعه، خودش رو به عنوان یک صدای تازه و عمیق در شعر سپید معاصر معرفی کرده. شعرهایی که در نگاه اول شاید ساده به نظر بیان، اما وقتی غرقشون می شی، می بینی چه لایه هایی از احساس، فلسفه و نگاه به زندگی رو در خودشون دارن. توی این نوشته، قراره با هم یه گشتی توی دنیای «کوهستان» بزنیم؛ از خود شاعر بگیرید تا مضامین اصلی و حس و حال کلی این کتاب رو با جزئیات بررسی کنیم تا قبل از اینکه سراغ خوندنش برید، یه دید کلی و عمیق ازش پیدا کنید.

علی حسینی: خالق کوهستان

وقتی اسم «کوهستان» میاد، ناخودآگاه اسم علی حسینی هم به ذهنمون می رسه. خب، طبیعی هم هست، چون ایشون خالق این دنیای شاعرانه ست. علی حسینی، متولد آبان ماه ۱۳۶۳ و اهل استان فارسه. جالبه بدونید که خودش مشهد رو خونه دومش می دونه و معتقده که مشهد، وزنه ی سنگین ادبیات ایرانه. یعنی انگار این جغرافیا، روی حس و حال و ذهنیت شاعریش تاثیر عمیقی گذاشته.

بعضی ها از بچگی یه جرقه ای می خورن و مسیرشون مشخص می شه. علی حسینی هم از همون دسته آدم هاست. خودش می گه که اولین شعرش رو توی ۱۰ سالگی، یه جورایی ناخواسته سروده و از اون زمان به بعد، شیفته ی شعر شده. این یعنی ریشه های شاعریش خیلی عمیقه و از نوجوانی در وجودش ریشه دوانده.

فلسفه شاعری علی حسینی خیلی جالبه و نشون میده که چقدر به مخاطب اهمیت میده، حتی اگه در ظاهر بگه برای خودش می نویسه. خودش معتقده که: «شاعر باید برای خودش بنویسد؛ اما شعر او، باید با مخاطب ارتباط برقرار کند!» این جمله کلیدیه. یعنی حس و حال شاعر کاملاً شخصیه، اما خروجی اونقدر ناب و صادقه که می تونه با دل میلیون ها نفر دیگه ارتباط بگیره و اونا رو درگیر خودش کنه. در واقع، اینجاست که هنر واقعی خودش رو نشون میده.

پس، با یه شاعری طرفیم که از دل جنوب و شرق ایران، با یه ذهنیت عمیق و زبانی ساده و درونی، اومده تا حرف دلش رو به ما بگه. همین سادگی و عمق کنار هم، باعث شده که شعر سپید علی حسینی یه رنگ و بوی خاصی داشته باشه و بین شاعران جوان شعر معاصر جایگاه ویژه ای پیدا کنه.

کوهستان: چرا این نام؟

هر کتابی، مخصوصاً مجموعه شعری که اسم خاصی داره، معمولاً یه دلیلی پشت اون اسمش هست. «کوهستان» هم از این قاعده مستثنی نیست. قبل از اینکه وارد مضامین بشیم، بد نیست یه نگاهی به مشخصات کلی کتاب و البته اسمش بندازیم.

عنوان کتاب	نویسنده	ناشر	سال انتشار	قالب	تعداد شعر	تعداد صفحات
کوهستان: مجموعه شعر	علی حسینی	نشر چشمه	۱۳۹۹	سپید	۵۰ شعر	۱۱۲

نشر چشمه که اسم آشنایی توی دنیای کتاب های ادبیاته، این مجموعه رو منتشر کرده. ۵۰ تا شعر سپید توی ۱۱۲ صفحه، یعنی یه کتاب جمع وجور و پرمحتوا که می تونه برای ساعت ها شما رو به فکر فرو ببره. اما برگردیم به اسمش: «کوهستان».

کوهستان، توی ذهن ما چی رو تداعی می کنه؟ تنهایی، استواری، ارتفاع، سکوت، بزرگی، و شاید رنج. این کلمه خودش یه استعاره بزرگه. انگار شاعر، خودش رو یه کوهستان می دونه؛ کوهستانی که ممکنه روی سطحش آرام و ساکت باشه، اما در دل خودش کلی حرف ناگفته، کلی رنج کشیده، کلی عشق عمیق و کلی تنهایی رو حمل می کنه. این اسم نشون میده که ما با یه دنیای ساده و سطحی طرف نیستیم، بلکه قراره به عمق وجود یک انسان، یک شاعر، سفر کنیم.

این نام، «کوهستان»، در بین هیاهوی شعر معاصر ایران، مثل یه اثر اصیل و بی هیاهو خودنمایی می کنه. انگار شاعر نمی خواسته با اسم های عجیب و غریب توجه جلب کنه، بلکه با یک کلمه پرمعنا، تمام جهان بینی و احساساتش رو فریاد زده. پس هر بار که اسم کوهستان مجموعه شعر علی حسینی رو می شنویم، یادمون باشه که پشت این نام، یه دنیای عمیق و پر از سکوت و حرف نهفته است.

نام «کوهستان» در این مجموعه شعر، استعاره ای عمیق از تنهایی، استواری و رنج های درونی شاعر است که او با هر سطر، مخاطب را به کاوشی بی واسطه در این جهان دعوت می کند.

سفری به دل کوهستان: کالبدشکافی مضامین اصلی

حالا که با خالق و نام این مجموعه آشنا شدیم، وقتشه که چمدان هامون رو ببندیم و یه سفر واقعی به دل مضامین شعر کوهستان داشته باشیم. اینجاست که تحلیل روانشناختی شعر کوهستان و بررسی جهان شعری علی حسینی خودش رو نشون میده. «کوهستان» فقط یه سری کلمه ردیف شده نیست؛ یه جور کالبدشکافی از روح انسانه، با تمام پیچیدگی هاش.

عشق و فقدان: موتور محرکه واژه ها

اگه تاریخ ادبیات رو توی دو تا کلمه خلاصه کنیم، اون دو تا کلمه «عشق و مرگ» خواهند بود. خب، «کوهستان» علی حسینی توی نیمه «عشق» قرار می گیره، اما نه هر عشقی. اینجا عشق، یه جور موتور محرکه برای شعرهاست. عشقی که گاهی هست، گاهی نیست، گاهی به فقدان تبدیل می شه و همین فقدان، خودش منبع الهام برای خلق زیباترین و دردناک ترین سروده هاست. اشعار عاشقانه علی حسینی توی این مجموعه، حال و هوای خاصی دارن؛ عمیقن، ریشه دارن و آدم رو حسابی درگیر می کنن. حسِ از دست دادن، حسِ انتظار، حسِ خاطره بازی با یه عشق گذشته، همه و همه توی این شعرها موج می زنن.

تنهایی و جهان شخصی شاعر: پژواکی از عمق جان

همون طور که از اسم «کوهستان» انتظار می ره، تنهایی یکی از ستون های اصلی این مجموعه است. اما نه یه تنهایی سطحی و معمولی، بلکه یه تنهایی و درون گرایی مطلق. شاعر به عمق جهان شخصی خودش فرو رفته و انگار داره با خودش، با روحش، با خاطراتش حرف می زنه. این تنهایی، یه جور تلاش برای «مچاله کردن خود در هستی»ـه، تلاشی برای نامرئی شدن و دوری از هیاهوی دنیا. حس عمیق خلوت کردن با خود، غرق شدن در افکار و احساسات درونی، و پناه بردن به گوشه های وجود، توی این شعرها به وضوح دیده می شه. این تنهایی، یه جور پناهگاه برای شاعر بوده تا بتونه حرف هاش رو بزنه.

رنج و اندوه: بستر خلق زیبایی

علی حسینی خودش بارها گفته که مجموعه اشعار این کتاب رو در اندوه و رنج سروده. اینجا رنج، نه یه چیز منفی و فلج کننده، بلکه تبدیل به یه منبع الهام اصلی شده. انگار که درد، تبدیل به واژه، و اندوه، تبدیل به زیبایی شده. وقتی این شعرها رو می خونی، این حس رنج و اندوه رو کاملاً لمس می کنی، اما نه به شکلی که ناراحتت کنه، بلکه به شکلی که باعث همذات پنداری و درک عمیق تر از جهان شاعر می شه. این رنج، بستری شده برای خلق اثری که ماندگار و تاثیرگذاره. اینجاست که می فهمی مضامین شعر کوهستان چقدر گره خورده با احساسات پاک انسانی.

تصاویر سوررئال: فراتر از واقعیت، در دل احساس

یکی از ویژگی های جذاب «کوهستان»، حضور رگه های سوررئالیسم توی بعضی از شعرهای اونه. یعنی چی؟ یعنی شاعر گاهی تصاویری رو خلق می کنه که فراتر از واقعیت های روزمره است، یه جورایی فراواقعی. مثلاً، ممکنه یه حس رو به یه شیء تبدیل کنه یا یه اتفاق غیرمنتظره رو توی یه فضای کاملاً طبیعی بیاره. این عناصر سوررئال، باعث می شن فضای شعر خاص تر، عمیق تر و غیرمنتظره تر بشه و مخاطب رو به فکر فرو ببره. این تکنیک، به شاعر اجازه میده تا احساسات پیچیده و عمیق رو به شیوه ای تازه و تاثیرگذار بیان کنه و مرزهای واقعیت و خیال رو درهم بشکنه.

ریشه های جنوبی، در خراسانِ شعر

گفتیم که علی حسینی اهل فارسه، یعنی یه شاعر جنوبی. این ریشه های جنوبی، مثل شیراز و دریا، تأثیر عمیقی روی لحن، زبان و تصاویری که توی شعرهاش استفاده می کنه، گذاشته. حتی با اینکه توی مشهد زندگی می کرده و می کنه، اما بوی جنوب و دریا، از لابلای واژه هاش حس می شه. این جغرافیای شعر: جنوب در خراسان یه ترکیب جالبه که به شعرهاش یه هویت منحصر به فرد میده. این ریشه ها بهش کمک می کنن تا یه جور اصالت توی کارش داشته باشه و از کلیشه ها دور بشه. انگار اون سینه سوخته جنوب، در کوچه باغ های نیشابور و مشهد، داره حرف دلش رو می زنه.

استقلال کلمات: آزادی در معنا

علی حسینی به استقلال کلمات و آزادی معنایی توی شعرهاش خیلی اهمیت میده. انگار هر کلمه، یه وجود مستقل داره و لازم نیست حتماً توی بند و بساط ساختارهای دستوری پیچیده گیر کنه تا معنا پیدا کنه. این استقلال کلمات در ساحت رهایی، به شعرهاش یه جور تازگی و اصالت میده. هر کلمه، پتانسیل این رو داره که خودش یه تصویر کامل یا یه حس عمیق رو منتقل کنه و این، به آزادی و پویایی معنا توی شعرها کمک شایانی می کنه.

نگاهی به دغدغه های اجتماعی پنهان

شاید در نگاه اول، شعر «کوهستان» کاملاً شخصی و درون گرا به نظر برسه، اما اگه دقیق تر بشی، رگه هایی از دغدغه های اجتماعی رو هم می تونی توش پیدا کنی. این دغدغه ها، شاید مثل یه رودخونه زیرزمینی باشن که گاهی اوقات از یه چشمه کوچیک بیرون میان و خودشون رو نشون میدن. این نشون دهنده اینه که شاعر، فقط به دنیای شخصی خودش محدود نیست و نسبت به جامعه و اتفاقات اطرافش هم بی تفاوت نیست. این دغدغه های اجتماعی پنهان، به شعرهاش عمق بیشتری میده و نشون میده که علی حسینی، به عنوان یک شاعر، رسالتی فراتر از بیان احساسات شخصی برای خودش قائل هست.

سبک و زبان: سادگیِ عمیق، روایت های کوتاه

یکی از نقاط قوت «کوهستان»، سادگی در عین عمقشه. سبک و زبان علی حسینی طوریه که از اصطلاحات پیچیده و جملات سنگین دوری می کنه، اما این سادگی به معنی سطحی بودن نیست. برعکس، با همین سادگی، تصاویری بکر و استعاراتی تازه خلق می کنه که خیلی زود توی ذهن مخاطب می شینه. بیشتر شعرها روایت های کوتاهن، مثل یه برش از زندگی، یه لحظه از احساس، که با زبانی روان و پرمعنا، حس خودشون رو منتقل می کنن. استفاده از شعر سپید این آزادی رو به شاعر داده تا بدون قید و بندهای وزن و قافیه، مستقیماً با دل مخاطب حرف بزنه و این هم از ویژگی های برجسته بررسی ادبی کوهستان به حساب میاد.

پنجره ای به کوهستان: گزیده هایی که با جان حرف می زنند

حرف زدن از شعر خوبه، اما خوندنش یه چیز دیگه ست. برای اینکه بهتر با حال و هوای «کوهستان» آشنا بشید، بریم سراغ چند تا از بهترین اشعار کوهستان و بخشی از اشعار کوهستان که واقعاً با جون آدم حرف می زنن. این گزیده ها نشون می دن که چطور علی حسینی کوهستان رو خلق کرده.

گزیده ۱: اوج تنهایی

این شعر، اوج حس تنهایی و تلاش برای محو شدن رو نشون میده. انگار شاعر از این تنهایی رنج می بره و می خواد خودش رو از هستی کنار بکشه تا کسی رو آزار نده. یه حس آشنا برای خیلی از ماها که گاهی دلمون می خواد نامرئی بشیم و توی خلوت خودمون فرو بریم:

امروز تلاش کردم / تا حدی که می توانم مچاله کنم خود را / تمام سعی ام را کردم / تا بشوم به اندازه ی یک نقطه / یا دست کم یک جوجه تیغی / و خار هایم را در تن خود فروکنم.
می خواستم نامرئی باشم / در پهنه ی هستی / می خواستم / تنهایی طولانی ام را بردارم / و با خود به دشت ها ببرم / تا آزارمان به دیگران نرسد.
اما این جایم / و مثل یک کفتر خانه ی انگلیسی / بر این تخته سنگ نشسته ام / و سینه ی پُر پنجره ام / پُر از خبر های بد است.

می بینید؟ با چه سادگی و در عین حال با چه عمقی داره از تنهایی و دلتنگیش حرف می زنه. اینجاست که معرفی کتاب کوهستان علی حسینی بیشتر معنی پیدا می کنه.

گزیده ۲: رنجی عریان

اینجا با یه تصویرسازی قوی از رنج درونی طرفیم. رنجی که اونقدر عمیقه که به واکنش های فیزیکی تبدیل می شه. حسِ سوختن از درون، دود شدن و گریان بودن، همه و همه نشون دهنده یه درد بزرگه که شاعر داره باهاش دست و پنجه نرم می کنه:

گریان در گله گوزن ها فرو شدم / سرم را در آب ها فروبردم / و دود از دلم / و از اندام هایم بلند شد / مرا ببخش عزیزم / که این گونه استوارم / و در نبود تو در هم نمی شکنم…

این شعر نشون میده که حتی در اوج رنج هم، یه جور استواری و مقاومت وجود داره. یه تضاد قشنگ که شعر رو جذاب تر می کنه و به نقد مجموعه شعر کوهستان عمق می بخشه.

گزیده ۳: هویت و ریشه ها

این بخش، ارتباط عمیق شاعر با هویت جنوبی خودش رو به زیبایی نشون میده. انگار جنوب و دریا جزئی از وجودشن و باهاش عجین شدن. انتقال حس از طریق طبیعت و عناصر بومی، یکی از قشنگ ترین تکنیک های شاعریه:

از جنوب آمده بودم / بر دهانم که گوش می چسباندی / صدای دریا را می شنیدی / و موج می آمد / و بر سینه ات می خورد….

اینجاست که حس می کنی ریشه ها چقدر مهمن و چطور می تونن روی زبان و احساسات یک شاعر تاثیر بذارن. همین تکه های کوتاه، خودشون دنیایی از حس و حال رو منتقل می کنن و به جهان شعری علی حسینی روح می بخشن.

بازتاب کوهستان: نگاه ها و نقدها

خب، طبیعیه که وقتی یه اثر ادبی خوبی مثل «کوهستان» منتشر می شه، هم مخاطبان و هم منتقدان درباره ش حرف بزنن. کوهستان مجموعه شعر علی حسینی هم از این قاعده مستثنی نبوده و بازخوردهای زیادی داشته.

بازخورد مخاطبان

اون چیزی که توی نظرات مخاطبان به چشم می خوره، حس همذات پنداری عمیق اوناست. خیلی ها گفتن که وقتی این کتاب رو می خونن، انگار دارن حرف دل خودشون رو می شنون. اون حس تنهایی، اون رنج پنهان، اون عشق گمشده، همه و همه برای مخاطبان آشنا بوده. خیلی ها با خوندن این اشعار، دلتنگیشون رفع شده و حال دلشون خوب شده. این یعنی شعر تونسته کار اصلیش رو انجام بده: ارتباط برقرار کردن با روح و احساسات آدم ها. محبوبیت این کتاب در میان علاقه مندان به شعر معاصر ایران و جایگاه اون در نشر چشمه کوهستان، نشون دهنده همین بازخوردهای مثبته.

دیدگاه منتقدان ادبی

نشست های نقد و بررسی مختلفی برای «کوهستان» برگزار شده. مثلاً هرمز علی پور، یکی از شاعران و منتقدان مطرح، درباره این کتاب گفته: «شعرهای «کوهستان» از یک نظر، از بابت ساختمان فیزیک کلامی، نه ساختار مورد نگاه ساختارگرایی می تواند از زمره شعری شناخته شود که در آن هر شعر مجموعه ای از شعرهای کوتاه، در عین استقلال در پیوند با بقیه شعرها از اشتراکی محتوایی برخوردار است.»

این دیدگاه نشون میده که منتقدان هم به ساختار خاص و پیوستگی درونی اشعار، با وجود استقلال ظاهریشون، توجه کردن. این یعنی «کوهستان» از نظر فرم و محتوا، اثری قابل تأمل و عمیقه و فقط یه مجموعه شعر معمولی نیست. نقد مجموعه شعر کوهستان نشون میده که این کتاب تونسته از فیلترهای ادبی هم به خوبی عبور کنه.

چرا کوهستان را باید به فهرست مطالعه خود اضافه کنیم؟

شاید الان با خودتون بگید، خب انقدر از این کتاب گفتید، آخرش چرا باید برم سراغش؟ دلایل زیادی هست که «کوهستان» رو باید جزو لیست کتاب های خونده شده تون قرار بدید:

• تجربه یک جهان شعری منحصر به فرد: «کوهستان» یه جورایی مثل یه اثر انگشته. جهان بینی، لحن و احساسات شاعر اونقدر خاص و عمیقن که تجربه ای رو بهتون میده که کمتر جای دیگه پیدا می کنید.
• برقراری ارتباط با احساسات اصیل انسانی: عشق، رنج، تنهایی… این ها احساساتی هستن که همه ما کم و بیش تجربه شون کردیم. «کوهستان» با صداقت و عمق این احساسات رو بیان می کنه و بهتون فرصت میده با خودتون خلوت کنید و با اشعار ارتباط عاطفی عمیقی برقرار کنید.
• آشنایی با یکی از شاعران جوان و آینده دار: با خوندن این کتاب، با یه صدای تازه توی ادبیات معاصر ایران آشنا می شید. بیوگرافی علی حسینی شاعر نشون میده که ایشون از جوانی با شعر عجین بوده و آینده درخشانی داره.
• لذت از سادگی و عمق در کنار هم: «کوهستان» نشون میده که برای عمیق بودن لازم نیست پیچیده بود. سادگی زبان و عمق معنا، ترکیبی بی نظیر رو ایجاد کرده که دلنشینه.
• یک منبع مرجع برای شعر سپید: اگر به شعر سپید علی حسینی یا کلاً شعر سپید علاقه دارید، این کتاب می تونه یه منبع خوب برای درک بهتر این سبک باشه.

جمع بندی: کوهستانی که در قلب شما می نشیند

«کوهستان» علی حسینی، فقط یه مجموعه شعر نیست؛ یه دعوتنامه است برای سفری به عمق احساسات، تنهایی ها، عشق ها و رنج های درونی یک انسان. این کتاب، با لحن ساده و صمیمی خودش، کاری می کنه که حتی اگه اهل شعر هم نباشید، مجذوبش بشید و باهاش ارتباط بگیرید.

چه دنبال اشعار عاشقانه علی حسینی باشید، چه کنجکاو باشید که نقد مجموعه شعر کوهستان رو از نزدیک لمس کنید، و چه صرفاً دلتون بخواد با یه اثر عمیق و اصیل خلوت کنید، «کوهستان» حرف های زیادی برای گفتن داره. این مجموعه، مثل یه دوست قدیمی میاد و آروم روی قلب آدم می شینه و پژواک حرف های ناگفته مون رو به گوشمون می رسونه.

حالا که یه دید کلی و خوبی از این کتاب پیدا کردید و با خلاصه کتاب کوهستان: مجموعه شعر ( نویسنده علی حسینی ) آشنا شدید، دیگه وقتشه که خودتون دست به کار بشید. غرق شدن در دنیای «کوهستان» تجربه بی نظیریه. پس اگر دنبال یه کتاب می گردید که با روح و جانتون بازی کنه، حتماً کتاب کوهستان مجموعه شعر رو به لیست مطالعه تون اضافه کنید و لذت ببرید. شک نکنید که این کوهستان، جایی در قلب شما پیدا خواهد کرد.