رمزگشایی از تحقق افزایش فناوری و دانش تولیدات در برنامه هفتم توسعه

آشنایی با مفاهیم اقتصاد دانش‌بنیان (۴۱)

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری علم و فناوری اوبیکو، گسترش وسیع فناوری اطلاعات و ارتباطات و اثر آن بر انتقال داده‌ها و اطلاعات در کنار آموزش با کیفیت، رژیم اقتصادی مناسب و نوآوری در اقتصاد، نقشی بی‌بدیل در رشد و توسعه پایدار دارد. موضوعی که باید اولویت برنامه های دولت چهاردهم باشد. 

اقتصادی که در آن دانش و داریی‌های نامشهود به عنوان مهمترین عامل تولید و همچنین به عنوان مهمترین مزیت رقابتی سازمان‌ها شناخته شده به طور قطع شرکت‌های دانش‌بنیان نقش مهمی در اقتصاد کشور‌های در حال توسعه ایفا می‌کنند.

نوآوری و کارآفرینی در این شرکت‌ها می‌تواند عامل مهمی برای توسعه پایدار آنها باشد. در بیشتر کشور‌های توسعه‌یافته جهان، اتخاذ سیاست‌های مربوط به حمایت از بنگاه‌های کوچک و متوسط به منظور افزایش رشد، ایجاد درآمد و اشتغال و حتی کاهش فقر از مهمترین اولویت‌های اقتصادی- اجتماعی دولت‌ها محسوب می‌شود.

ویژگی‌های حیاتی بنگاه‌های کوچک و متوسط، از جمله انعطاف پذیری در مقابل تغییرات بازار و محیط، به نتیجه رسیدن سریع فعالیت‌ها و ابتکار عمل افراد در این بنگاه‌ها، برخورداری کارکنان این شرکت‌ها از انگیزه بالا، سرمایه اولیه محدود مورد نیاز این بنگاه‌ها، محرک اصلی تحقق کارآفرینی آنها را به مهمترین عامل رشد، نوآوری و تحرک اقتصادی و توسعه کشورها، به ویژه کشور‌های در حال توسعه تبدیل کرده است.

رابطه مستقیم سطح فناوری و دانش با بهره‌وری و ارزش افزوده بالاتر

فرشید شکرخدایی، رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی ایران در گفت‌وگو با اوبیکو با تاکید براینکه در مسیر تحقق رشد ۸ درصدی پیش‌بینی شده در برنامه هفتم توسعه یکی از راهکار‌ها این است که ارزش افزوده بالاتری در منابع و تولید به وجود آید و قطعاً دولت چهاردهم باید در تحقق آن تلاش داشته باشد، افزود: هر چه سطح فناوری و دانش در تولیدات داخلی افزایش یابد بهره‌وری و ارزش افزوده افزایش خواهد یافت.

شکرخدایی گفت: مزیت نسبی در کشور ما حوزه نفت، گاز و معادن است، البته بخش کشاورزی نیز دارای مزیت است، اما منابع آبی در کشور محدود است. باید با میزان آب کمی که در کشور وجود دارد کشاورزی حرفه‌ای با کمترین میزان مصرف آب وجود داشته باشد و در این مسیر به طور قطع دانش‌بنیان‌ها کمک مهمی به افزایش بهره‌وری در تمامی منابع خواهند داشت.

قیمت‌گذاری دستوری مانعی در مسیر توسعه دانش‌بنیان‌ها

وی افزود: اکنون بسیاری از صنایع کشور مسیر توسعه را طی کرده‌اند و در صنایع پائین‌دستی نیز مسیر خوبی طی شده، اما واقعیت این است که قیمت‌گذاری دستوری به عنوان یکی از موانع در این مسیر عمل می‌کند. نهاده‌ها برای صنایع پائین‌دستی گران است و تولیدات آنها نیز به واسطه قیمت‌گذاری دستوری و اجباری با مشکلاتی همراه است.

رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی ایران عنوان کرد: خروج دولت از وضعیت قیمت‌گذاری دولتی و فراهم‌کردن حضور بخش خصوصی در صنایع پائین‌دستی در کنار تمرکز حمایت‌ها در کالا‌های صادراتی صنایع پائین‌دستی موجب می‌شود تا بخش خصوصی در هنگام راه‌اندازی یک بخش تولیدی امکان صادرات یا مصرف داخلی بودن کالا‌های تولیدی خود را مشخص کند و سوال رگولاتور هم از بخش خصوصی این باشد که امکان صادرات دارد یا خیر.

جهت‌گیری شرکت‌های دانش‌بنیان به سمت صادرات باشد

وی ادامه داد:‌در پیش‌گرفتن این مسیر موجب می‌شود تا جهت‌گیری شرکت‌های دانش‌بنیان نیز به سمت صادرات باشد. در ادامه مسیر باید محدودیت‌هایی برای واردات اعمال کرد تا تولیدات داخلی پابگیرند و شرکت‌های دانش‌بنیان نیز بستر و فضای فعالیت بیشتری داشته باشند.

از جایگزینی واردات به توسعه صادرت حرکت کنیم

شکرخدایی عنوان کرد: در ۲۰ سال گذشته، سیاست ما جایگزین‌سازی واردات بوده است به طور مثال تجهیزات پزشکی که وارد می‌شده است، داخلی سازی شده‌اند و حالا باید به همان شرکت اجازه داد که دستگاهی که ساخته است را در خارج از ایران عرضه کند. این سیاست موجب می‌شود تا تولید ما نجات پیدا کند.

وی خاطرنشان کرد:‌شرکت‌های دانش‌بنیان باید با هدف توسعه صادرات، ایده‌پردازی، طراحی و توانمندسازی داشته باشند.منافع مردم را قربانی منافع تولیدکنندگانی کرده‌ایم که در جهت ارتقای تکنولوژی‌های تولید با کمک دانش‌بنیان‌ها تلاش نکرده‌اند.

شکرخدایی تصریح کرد:‌سالیان درازی است که منافع مردم قربانی منافع تولیدکنندگان شده است باید میدان رقابت را کم‌کم و زمان‌دار به گونه‌ای گسترش یابد که مصرف‌کننده ایرانی نیز حق انتخاب داشته باشد. تولیدکننده ایرانی باید تا زمانی حمایت شود که قدرت رقابت داشته باشند و حداقل در همین بازار منطقه بتوانند تولیدات خود را بفروشند به نظر می‌رسد که تعداد زیادی از تولیدکنندگان ما این توان را دارند و اگر ندارند دولت باید برنامه‌های حمایتی به این منظور پیش‌بینی کند.