زن چند بار میتواند مهریه بگیرد

زن می تواند تا زمانی که تمام مهریه مندرج در سند ازدواجش را دریافت نکرده، آن را مطالبه کند، مگر اینکه حق خود را به صورت قطعی و با اقدامات حقوقی مشخصی مثل ابراء یا اقرار به دریافت، ساقط کرده باشد. در غیر این صورت، او می تواند برای بخش های باقی مانده مهریه، هر چند بار که لازم باشد، از طریق قانونی اقدام کند.

مهریه، این پشتوانه مالی که از قدیم الایام برای زن در نظر گرفته شده، در قانون و شرع جایگاه خاصی داره. اما راستش رو بخواین، مثل خیلی از مسائل حقوقی دیگه، مطالبه و دریافتش می تونه پیچیدگی ها و چالش های خودش رو داشته باشه. شاید شما هم این سوال تو ذهنتون پیش اومده باشه که اگه یه بار برای مهریه ام اقدام کردم و بخشی یا کلاً دریافتش نکردم، آیا می تونم دوباره دنبالش برم؟ یا اگه یه قسمتی رو بخشیدم، هنوزم حقم باقیه؟

این مسائل خیلی وقتا ذهن خانم ها رو درگیر می کنه و جوابش هم فقط یه «آره» یا «نه» ساده نیست. تو این مقاله قراره با هم قدم به قدم پیش بریم و ببینیم قانون در مورد اینکه زن چند بار میتواند مهریه بگیرد، چی میگه. از راه های مختلف مطالبه مهریه گرفته تا اون تفاوت های ریز و درشتی که بین بخشیدن مهریه وجود داره و می تونه سرنوشت حق شما رو عوض کنه، همه رو با زبانی ساده و خودمونی براتون توضیح میدم تا با آگاهی کامل تصمیم بگیرید و از حق و حقوقتون بهترین دفاع رو بکنید.

راه های کلی مطالبه مهریه: ثبت یا دادگاه؟ (روشی سریع تر یا با امکان جلب؟)

بیاین از همین اول کار تکلیف این قضیه رو روشن کنیم که وقتی یه خانم تصمیم می گیره مهریه اش رو مطالبه کنه، دو مسیر اصلی پیش رو داره: یا از طریق اداره ثبت اسناد رسمی اقدام کنه، یا از طریق دادگاه خانواده. هر کدوم از این راه ها مزایا و معایب خودش رو داره و انتخابش بستگی به شرایط شما و همسرتون داره.

مطالبه مهریه از طریق اداره اجرای ثبت اسناد رسمی

تصور کنین شوهرتون مال و اموالی داره که دقیق می دونید چیه و کجاست. مثلاً سند یه خونه، یه ماشین یا حساب بانکی مشخص. در این حالت، مراجعه به اداره ثبت می تونه یه راه خیلی خوب و حتی سریع تر باشه. مزیت اصلی این روش اینه که اگر اموال قابل توقیف باشه، خیلی سریع تر میشه جلو نقل و انتقالش رو گرفت. هزینه هاش هم در مقایسه با دادگاه، اگه مهریه رو از همین طریق بگیرید، کمتره. البته اگه مالی برای توقیف نباشه، باید قید این روش رو بزنید.

مراحلش هم اینجوریه که اول به دفترخونه ای که عقد رو جاری کرده، مراجعه می کنید و درخواست «اجراییه» مهریه رو می دید. بعد با اون اجراییه میرید اداره ثبت اسناد. اونجا پرونده تشکیل میدن و شما می تونید اموال همسرتون رو معرفی کنید تا توقیف بشه. این روش برای کسایی که می خوان سریع به پولشون برسن و اموال همسرشون رو می شناسن، واقعاً عالیه.

مطالبه مهریه از طریق دادگاه خانواده

حالا فرض کنین اطلاعات دقیقی از اموال همسرتون ندارید یا اینکه می خواید امکان جلب کردنش رو هم داشته باشید (که البته تا سقف ۱۱۰ سکه امکان پذیره). اینجا دیگه باید پای دادگاه خانواده وسط بیاد. مزیت بزرگ این راه، همین امکان درخواست جلب همسر تا سقف ۱۱۰ سکه بهار آزادیه که خودش اهرم فشار خوبی محسوب میشه. علاوه بر این، می تونید قبل از اینکه اصلاً حکم نهایی صادر بشه، از دادگاه درخواست «توقیف اموال» رو بدید؛ یعنی همون اول کار، اموالی که معرفی می کنید (اگه داشته باشه) توقیف میشه تا خیال تون راحت باشه که نمیتونه اونا رو از دسترس خارج کنه.

برای شروع هم باید برید دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و یه «دادخواست مطالبه مهریه» ثبت کنید. بعد پرونده میره دادگاه، وقت رسیدگی مشخص میشه و قاضی بعد از بررسی های لازم، رأی صادر می کنه. این مسیر ممکنه کمی طولانی تر و هزینه برتر از ثبت باشه، اما برای مواردی که اموال مشخص نیست یا امکان جلب براتون مهمه، بهترین انتخابه.

یه نکته مهم اینجا وجود داره که خوبه حواستون بهش باشه: یه سری اموال هستن که قانوناً قابل توقیف نیستن، به اینا میگن مستثنیات دین. مثل خونه ای که شوهرتون توش زندگی می کنه (اگه در شأنش باشه)، وسایل ضروری زندگی، یا حتی یه سری خوراکی و آذوقه که برای خودش و خانواده اش نیاز داره. پس اگه همسرتون فقط همین اموال رو داشته باشه، ممکنه نتونید از بابت مهریه توقیفشون کنید.

پاسخ جامع به زن چند بار می تواند مهریه بگیرد؟ (بررسی حالات مختلف)

خب، رسیدیم به اصل مطلب! سوال اساسی اینه که زن چند بار میتواند مهریه بگیرد؟ جواب کلی و سرراست اینه که تا زمانی که تمام مهریه اش رو دریافت نکرده، می تونه مطالبه کنه. یعنی مهریه مثل یه بدهی می مونه که شوهر باید به زن پرداخت کنه و تا وقتی که همه اون بدهی تسویه نشده، زن حق داره برای گرفتنش اقدام کنه. اما این داستان یه مگر بزرگ داره که اونم مربوط به حالاتیه که زن مهریه اش رو می بخشه یا یه جورایی از حقش می گذره. اینجا دیگه قضیه کمی پیچیده میشه و باید دونه دونه این حالات رو بررسی کنیم:

حالات بخشش مهریه و امکان رجوع: کلید قضیه اینجاست!

وقتی حرف از بخشیدن مهریه میشه، خیلیا فکر می کنن یعنی تموم شد و رفت! اما اصطلاحات حقوقی اینجا خیلی مهمن و هر کدوم معنی خاصی دارن که می تونه تو آینده به شما کمک کنه یا جلوی حقتون رو بگیره. بیایید با هم ببینیم این انواع بخشش ها چی هستن و کدوم ها قابل برگشتن.

۱. حالت اول: ابراء مهریه (بخشیدن قطعی و بی برگشت)

ابراء مهریه یعنی زن رسماً و با گفتار یا نوشتار صریح، بدهی مهریه رو از گردن شوهرش برداره. مثلاً بگه: «من مهریه ام رو به تو ابراء می کنم» یا «تو رو از پرداخت مهریه بری ذمه می کنم». اینجاست که شوهر دیگه هیچ تکلیف قانونی برای پرداخت مهریه نداره و دینش ساقط میشه. تو این حالت، امکان رجوع: خیر. یعنی اگه یه بار مهریه تون رو ابراء کردید، دیگه نمی تونید پشیمون بشید و برای گرفتنش اقدام کنید. حکم ابراء قطعی و برگشت ناپذیره و زن نمی تواند مهریه را مجدداً مطالبه کند. پس اگه قصد دارید مهریه تون رو به طور کامل و بدون هیچ اما و اگری ببخشید، باید حواستون به این کلمه «ابراء» باشه.

۲. حالت دوم: هبه مهریه (هدیه دادن مهریه با امکان رجوع)

هبه مهریه یعنی زن مهریه اش رو به عنوان یه هدیه به شوهرش ببخشه. مثلاً بگه: «من مهریه ام رو به تو هبه کردم» یا «هدیه دادم». تفاوت اصلی هبه با ابراء اینه که در هبه، در اکثر موارد، امکان رجوع وجود داره. یعنی زن می تونه تحت شرایطی از این هدیه پشیمون بشه و دوباره مهریه اش رو مطالبه کنه، چه طلاق گرفته باشه چه نگرفته باشه. البته اینم خودش دو نوع داره: هبه معوض و هبه غیرمعوض. اگه هبه معوض باشه (یعنی در ازای چیزی بخشیده شده باشه) و اون عوض رو گرفته باشید، رجوع سخت تر میشه. اما اگه هبه غیرمعوض باشه (بی عوض و فقط به عنوان هدیه)، معمولاً امکان رجوع هست. پس اگه قصد بخشیدن مهریه رو دارید و می خواید در آینده بتونید پشیمون بشید، «هبه» کلمه کلیدیه.

۳. حالت سوم: بذل مهریه (بخشش مهریه در طلاق خلع و مبارات)

گاهی اوقات زن برای اینکه خودش رو از زندگی زناشویی نجات بده، حاضر میشه مهریه اش رو یا تمام و کمال یا بخشی از اون رو به شوهرش ببخشه تا طلاق بگیره. این کار معمولاً تو طلاق های «خلع» و «مبارات» (که همون طلاق توافقی هم می تونه باشه) اتفاق می افته. تو این شرایط، زن اصطلاحاً مهریه اش رو «بذل» می کنه. نکته مهم اینجا اینه که اگر این بذل در ایام عده طلاق باشه و زن پشیمون بشه یا شوهر به زن رجوع کنه، امکان رجوع از بذل وجود داره و طلاق هم لغو میشه. یعنی تا پایان مدت عده، زن می تونه از بخشش خودش برگرده و دوباره مهریه اش رو بخواد. اما بعد از پایان عده، دیگه حق رجوع نداره.

۴. حالت چهارم: صلح مهریه (توافق بر سر مهریه)

صلح مهریه یعنی زن و شوهر با هم توافق می کنن که مهریه رو از طریق عقد صلح منتقل یا تعیین تکلیف کنن. مثلاً توافق می کنن که زن در ازای دریافت ملک مشخصی، مهریه اش رو ببخشه. عقد صلح مثل یه قرارداد می مونه و معمولاً امکان رجوع از اون نیست، مگر اینکه خودشون موقع عقد صلح، این حق فسخ رو به صراحت تو قراردادشون ذکر کرده باشن. پس اگر مهریه با صلح تعیین تکلیف بشه، زن نمی تونه دوباره برای گرفتنش اقدام کنه، مگر اینکه حق فسخی وجود داشته باشه و از اون استفاده کنه.

۵. حالت پنجم: اقرار به دریافت مهریه (اعتراف به دریافت، حتی اگر واقعی نباشد)

این حالت کمی عجیبه، اما گاهی اوقات پیش میاد. اقرار به دریافت مهریه یعنی زن رسماً و کتباً (مثلاً در یک سند رسمی یا در دادگاه) اقرار می کنه که مهریه اش رو از شوهرش دریافت کرده، حتی اگه در واقعیت پولی دستش رو نگرفته باشه. تو قانون، «اقرار» حجیت داره و حرف شما سند محسوب میشه. بنابراین، بعد از اینکه زن اقرار به دریافت مهریه کرد، امکان رجوع: خیر. دیگه نمی تونه بگه من مهریه رو نگرفتم و نمی تونه دوباره اون رو مطالبه کنه. این یعنی حرف شما سند محسوب میشه و باید موقع اقرار کردن خیلی مراقب باشید.

مطالبه مجدد مهریه پس از دریافت بخشی از آن (اجرا گذاشتن مهریه برای بار دوم)

خب، بیایید یه سناریو رایج رو در نظر بگیریم. مثلاً مهریه شما ۲۰۰ سکه بوده و شما تا الان ۱۰۰ سکه از اون رو دریافت کردید. حالا سوال اینه که آیا می تونید بخش باقی مانده (۱۰۰ سکه دیگه) رو دوباره مطالبه کنید؟ جوابش اینه: بله، حتماً می تونید! مهریه مثل یه بدهیه و تا زمانی که تمام اون بدهی پرداخت نشده، شما حق مطالبه بخش های باقیمانده رو دارید. پس اگر بخشی از مهریه تون رو گرفتید و بقیش مونده، می تونید با خیال راحت برای بار دوم یا حتی بیشتر، برای مطالبه اون بخش اقدام کنید.

اما آیا می تونید همون بخش قبلاً وصول شده رو مجدداً مطالبه کنید؟ اینجا دیگه خیر. وقتی یه حق یک بار مطالبه و دریافت شده، دیگه تموم شده و نمی تونید دوباره برای همون بخش اقدام کنید. مثلاً اگه ۱۰۰ سکه رو گرفتید، دیگه نمی تونید برای همون ۱۰۰ سکه قبلی دوباره درخواست بدید، ولی برای ۱۰۰ سکه بعدی چرا، کاملاً حقتونه.

شرایط به اجرا گذاشتن مهریه برای بار دوم هم دقیقا مثل بار اوله، با این تفاوت که شما فقط برای اون بخشی اقدام می کنید که تا الان دریافت نکردید. این حق شماست و هیچ محدودیتی برای تعداد دفعات مطالبه بخش های وصول نشده مهریه وجود نداره، به شرطی که مهریه عندالمطالبه باشه و شما هم اون رو قبلاً به طور قطعی نبخشیده باشید.

قانون ۱۱۰ سکه مهریه و تاثیر آن بر دفعات مطالبه

حتماً اسم قانون ۱۱۰ سکه مهریه به گوشتون خورده. این قانون یکی از مهم ترین تغییراتی بود که تو سال های اخیر تو بحث مهریه ایجاد شد و خیلی ها رو گیج کرده. اجازه بدید روشن کنم که این قانون چی میگه و چه تاثیری روی امکان مطالبه چندباره مهریه شما داره.

قانون ۱۱۰ سکه بهار آزادی، میاد میگه که شوهر فقط تا سقف ۱۱۰ سکه بهار آزادی (یا معادل ریالی اون به نرخ روز) بابت مهریه، قابل جلب (بازداشت) هست. یعنی چی؟ یعنی اگه مهریه شما مثلاً ۵۰۰ سکه باشه، شما حق دارید تمام ۵۰۰ سکه رو از همسرتون بخواید و قانون این حق رو به شما میده. اما اگه شوهر توانایی پرداخت نداشته باشه، دادگاه فقط تا ۱۱۰ سکه اجازه میده اون رو جلب یا ممنوع الخروج کنه. برای مازاد بر ۱۱۰ سکه، زن باید اموالی از شوهر معرفی کنه تا از اون طریق مهریه اش وصول بشه و دیگه امکان جلب شوهر نیست.

حالا این قانون چه تاثیری روی مطالبه مجدد مهریه داره؟ اگه شوهرتون اقساط مربوط به همون ۱۱۰ سکه رو پرداخت نکنه، شما می تونید دوباره درخواست جلبش رو بدید. یعنی این جلب فقط یک بار نیست؛ هر بار که قسطی از اون ۱۱۰ سکه پرداخت نشه، شما می تونید برای جلب اقدام کنید تا شوهر مجبور به پرداخت بشه. اما برای اون بخش از مهریه که بیشتر از ۱۱۰ سکه هست، قضیه فرق می کنه. اگر برای بخش های مازاد بر ۱۱۰ سکه، شوهر مالی نداشته باشه یا شما نتونید مالی ازش معرفی کنید، دیگه نمی تونید اون رو جلب کنید و باید منتظر بمونید تا شاید در آینده مالی به نامش پیدا بشه.

خلاصه کلام: قانون ۱۱۰ سکه به هیچ وجه حق مطالبه کامل مهریه شما رو از بین نمی بره، بلکه فقط نحوه اعمال فشار برای دریافتش رو محدود می کنه. شما همچنان مالک کل مهریه تون هستید و می تونید تا وصول کاملش، بخش های باقی مانده رو مطالبه کنید.

مطالبه مهریه پس از اعسار و تقسیط (اجرا گذاشتن مهریه برای بار دوم بعد از تقسیط)

یه سناریو دیگه که خیلی وقتا پیش میاد، اینه که شوهر بعد از اینکه شما مهریه تون رو به اجرا می گذارید، دادخواست «اعسار» میده. اعسار یعنی اینکه ادعا می کنه توانایی مالی برای پرداخت یکجای مهریه رو نداره و اگه دادگاه این ادعا رو قبول کنه، مهریه رو براش «تقسیط» می کنه. یعنی شوهر باید مهریه رو به صورت قسطی و در بازه های زمانی مشخصی پرداخت کنه.

حالا سوال پیش میاد که اگه مهریه قسط بندی شد، آیا می تونید دوباره دادخواست مهریه بدید؟ جواب اینه که خیر. وقتی دادگاه یک بار رأی به پرداخت و تقسیط مهریه داده، این حکم دیگه قطعی شده و شما نمی تونید دوباره همون دعوا رو مطرح کنید. یعنی پرونده مهریه شما یک بار رسیدگی شده و حکم صادر شده.

اما آیا می تونید برای اقساط معوقه، درخواست اجراییه بدید؟ بله، قطعاً! اینجاست که شما هر وقت شوهرتون یکی از اقساط مهریه رو پرداخت نکرد، می تونید به دادگاه یا اداره ثبت مراجعه کنید و درخواست «اجراییه» برای همون قسط معوقه رو بدید. این اجراییه می تونه منجر به توقیف اموال شوهر یا حتی در صورت عدم پرداخت تا سقف ۱۱۰ سکه، جلب اون بشه. پس درست مثل بخش های وصول نشده مهریه، هر بار که قسطی از مهریه قسط بندی شده پرداخت نشه، شما حق دارید دوباره برای مطالبه و اجرای همون قسط اقدام کنید. این یعنی عملاً اجرا گذاشتن مهریه برای بار دوم بعد از تقسیط، برای هر قسطی که پرداخت نمیشه، کاملاً قانونی و شدنیه.

مدارک و مراحل عملی برای اجرا گذاشتن مهریه (به ویژه برای دفعات بعدی)

وقتی قصد مطالبه مهریه، چه برای بار اول و چه برای دفعات بعدی رو دارید، داشتن مدارک کامل و اطلاع از مراحل کار، خیلی بهتون کمک می کنه تا سردرگم نشید و کارها سریع تر پیش بره. مخصوصاً برای دفعات بعدی، ممکنه یه سری نکات ریز وجود داشته باشه.

مدارک لازم برای مطالبه مهریه

مدارکی که برای به اجرا گذاشتن مهریه نیاز دارید، معمولاً این هاست:

• اصل شناسنامه و کارت ملی شما (زوجه).
• اصل عقدنامه یا رونوشت محضری اون (که همون سند ازدواج هست). این مهم ترین مدرک شماست.
• اگه قبلاً از طریق اداره ثبت اقدام کردید و حالا می خواید برید دادگاه، نیاز به گواهی از اداره ثبت دارید که نشون بده مهریه به طور کامل وصول نشده.
• برای مطالبه بخش های باقی مانده مهریه، مدارکی که نشون بده چه مقدار قبلاً پرداخت شده و چه مقدار باقی مونده، می تونه کمک کننده باشه (مثلاً رسیدهای بانکی یا توافقات قبلی).

مراحل در اداره ثبت اسناد

اگه تصمیم گرفتید از راه ثبت اقدام کنید (که گفتیم برای وقتی که اموال همسر رو می شناسید خوبه)، مراحلش اینجوریه:

1. اول از همه باید برید به دفتر ازدواجی که توش عقد کردید. اونجا درخواست صدور «اجراییه» مهریه رو می دید.
2. بعد از اینکه اجراییه صادر شد، باید با اون برید «اداره اجرای ثبت اسناد».
3. تو اداره ثبت، یه پرونده اجرایی برای شما تشکیل میشه.
4. حالا شما می تونید اموال همسرتون رو معرفی کنید (مثلاً شماره حساب بانکی، پلاک ماشین، سند ملک) تا اداره ثبت دستور توقیف اون ها رو صادر کنه. بعد از توقیف و طی مراحل قانونی، این اموال به مزایده گذاشته میشن و پول مهریه شما پرداخت میشه.

مراحل در دادگاه خانواده

اگه راه دادگاه رو انتخاب کردید (مثلاً چون اموال همسر رو نمی شناسید یا می خواید امکان جلب داشته باشید)، مراحلش اینطوریه:

1. باید برید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و یه «دادخواست مطالبه مهریه» ثبت کنید. تو دادخواست باید مبلغ مهریه ای که می خواید رو بنویسید.
2. دادخواست شما به یکی از شعب دادگاه خانواده ارجاع داده میشه.
3. دادگاه یه وقت رسیدگی تعیین می کنه و به شما و همسرتون ابلاغ می کنه.
4. تو جلسه دادگاه، قاضی به اظهارات شما و دفاعیات همسرتون گوش میده و بعد از بررسی مدارک، رأی صادر می کنه.
5. بعد از صدور رأی و قطعی شدن اون (معمولاً بعد از تجدیدنظرخواهی)، شما می تونید درخواست صدور «اجراییه» بدید تا مراحل توقیف اموال یا جلب همسرتون انجام بشه.

یادتون باشه که اگه برای بار دوم یا سوم می خواید اقدام کنید، مدارک قبلی مربوط به وصول نشدن کامل مهریه یا پرداخت اقساط رو هم همراه داشته باشید. این کار به روند پرونده شما سرعت میبخشه.

هزینه های به اجرا گذاشتن مهریه (برای بار اول و دوم)

وقتی پای مهریه و دادگاه و اداره ثبت وسط میاد، یکی از دغدغه های اصلی هزینه هاست. فرقی هم نمی کنه بار اوله که اقدام می کنید یا برای اجرا گذاشتن مهریه برای بار دوم. این هزینه ها بسته به اینکه از چه طریقی اقدام کنید، متفاوت خواهد بود.

هزینه ها در اداره ثبت

اگه مهریه رو از طریق اداره ثبت به اجرا بذارید، در زمان تشکیل پرونده و توقیف اموال معمولاً هزینه ای از شما دریافت نمیشه. اما اگه مهریه از طریق فروش اموال وصول بشه، یه مبلغی به عنوان «نیم عشر اجرایی» (که میشه پنج درصد از کل مبلغ مهریه مورد مطالبه) از اون پول کسر میشه. یعنی اگه مهریه ۱۰۰ میلیون تومن باشه، ۵ میلیون تومن هزینه نیم عشر اجرایی میشه.

هزینه ها در دادگاه

مراجعه به دادگاه خانواده معمولاً هزینه برتره. شما باید «هزینه دادرسی» رو پرداخت کنید که این هزینه بسته به مبلغ مهریه ای که مطالبه می کنید، متفاوته:

• برای مبالغ مهریه تا ۲۰ میلیون تومان، ۲.۵ درصد از مبلغ مورد مطالبه به عنوان هزینه دادرسی دریافت میشه.
• برای مبالغ مهریه بالاتر از ۲۰ میلیون تومان، ۳.۵ درصد از مبلغ مورد مطالبه به عنوان هزینه دادرسی دریافت میشه.

تصور کنید مهریه شما ۳۰۰ سکه باشه و بخواید کلش رو از طریق دادگاه مطالبه کنید. مبلغ ریالی اون خیلی بالا میشه و در نتیجه هزینه دادرسی هم زیاد خواهد بود. اما یه نکته مثبت وجود داره: اگر شما توانایی پرداخت این هزینه دادرسی رو نداشته باشید، می تونید همزمان با دادخواست مهریه، یه دادخواست دیگه به اسم «اعسار از پرداخت هزینه دادرسی» هم بدید. اگه دادگاه اعسار شما رو قبول کنه، از پرداخت هزینه ها معاف میشید یا براتون قسط بندی میشه.

یادتون باشه که این هزینه ها برای بار اول و دوم مطالبه مهریه، به ازای هر بار اقدام برای مبلغ وصول نشده، به همین ترتیب محاسبه میشه.

نکات مهم و توصیه های حقوقی پایانی

رسیدیم به انتهای ماجرا. مسئله مهریه، مخصوصاً وقتی صحبت از چند بار مطالبه اون میشه، می تونه خیلی پیچیده و پر از جزئیات باشه. برای اینکه بتونید بهترین تصمیم رو بگیرید و حقتون رو تمام و کمال به دست بیارید، چند تا نکته مهم و کاربردی رو حواستون باشه:

1. با وکیل متخصص مشورت کنید: شاید مهم ترین توصیه همین باشه. قبل از هر اقدامی، چه بخشیدن مهریه چه مطالبه اون، حتماً با یه وکیل متخصص خانواده و مهریه مشورت کنید. یه وکیل خوب می تونه با توجه به جزئیات پرونده شما، بهترین راه حل رو پیشنهاد بده و از اشتباهات احتمالی جلوگیری کنه. اصطلاح «وکیل مهریه» همین جا معنی پیدا می کنه.
2. روش صحیح رو انتخاب کنید: اینکه از طریق اداره ثبت اقدام کنید یا دادگاه، بستگی به شرایط همسرتون و خواسته های شما داره. اگه اموال همسر مشخصه، ثبت می تونه سریع تر باشه. اگه نه، یا امکان جلب براتون مهمه، دادگاه گزینه بهتریه. انتخاب درست می تونه تو زمان و هزینه شما صرفه جویی کنه.
3. به الفاظ حقوقی دقت کنید: اگه قصد بخشیدن مهریه رو دارید، حواستون باشه که چه کلماتی به کار می برید. همونطور که گفتیم، «ابراء» با «هبه» کلی فرق داره و عواقب حقوقی متفاوتی دارن. یه اشتباه کوچیک تو لفظ، می تونه حقتون رو برای همیشه از بین ببره.
4. نقش اظهارنامه مطالبه مهریه: گاهی اوقات می تونید قبل از اینکه دعوایی تو دادگاه مطرح بشه، یه «اظهارنامه» برای همسرتون بفرستید و رسماً ازش بخواید مهریه تون رو پرداخت کنه. این کار هم نشون میده که شما قصد جدی برای مطالبه دارید و هم ممکنه همسرتون رو ترغیب به پرداخت کنه و کار به دادگاه و ثبت نکشه.
5. ممنوع الخروجی: اگه قصد ممنوع الخروج کردن شوهر رو دارید (تا نتونه از کشور خارج بشه)، اقدام از طریق اداره ثبت معمولاً سریع تر از دادگاه به نتیجه میرسه. این نکته تو بعضی از پرونده ها خیلی اهمیت داره.
6. مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه: یادتون باشه اگه مهریه تون «عندالمطالبه» باشه (یعنی هر وقت زن بخواد باید پرداخت بشه)، شما برای مطالبه اون آزادی عمل بیشتری دارید. اما اگه «عندالاستطاعه» باشه (یعنی فقط در صورتی که مرد توانایی مالی داشته باشه)، نه امکان جلب هست و نه ممنوع الخروجی، و فقط با معرفی اموالش میتونید مهریه رو بگیرید.
7. اعسار و رفع ممنوع الخروجی: اگه همسرتون بابت مهریه ممنوع الخروج شده و دادخواست اعسار داده و مهریه رو قسط بندی کرده و پیش پرداخت و حداقل یک قسط رو هم داده، می تونه درخواست رفع ممنوع الخروجی بده. این هم نکته ای هست که همسران باید بدونن.

مطالبه مهریه چه برای بار اول و چه برای دفعات بعدی، یه فرآیند حقوقی دقیق و پرجزئیاته. بهترین کار اینه که با چشم باز و اطلاعات کافی جلو برید و تو این مسیر تنها نباشید. یه مشاوره حقوقی مهریه خوب می تونه چراغ راهتون باشه.

سوالات متداول

آیا بعد از ابرا مهریه میتوان رجوع کرد؟

خیر، بعد از ابراء مهریه امکان رجوع وجود ندارد. ابراء به معنی ساقط کردن قطعی دین از ذمه زوج است و پس از آن، زن دیگر نمی تواند مهریه را مطالبه کند.

آیا بعد از اینکه مرد اعسار داد و مهریه قسط بندی شد، زن می تواند دوباره درخواست مهریه کند؟

زن نمی تواند دوباره درخواست مهریه (یعنی طرح مجدد دعوا) کند، چون یک بار حکم صادر شده. اما می تواند برای هر قسطی که پرداخت نشده است، درخواست صدور اجراییه کند و از طریق قانونی برای وصول آن قسط اقدام نماید.

آیا محدودیتی برای تعداد دفعات مراجعه به دادگاه یا ثبت برای مطالبه بخش های وصول نشده مهریه وجود دارد؟

خیر، هیچ محدودیتی برای تعداد دفعات مراجعه به دادگاه یا ثبت برای مطالبه بخش های وصول نشده مهریه وجود ندارد. زن می تواند تا زمان دریافت کامل مهریه مندرج در عقدنامه، برای بخش های باقی مانده هر چند بار که لازم باشد، اقدام کند.

در طلاق توافقی، اگر زن مهریه را ببخشد، امکان رجوع دارد؟

اگر بخشش مهریه در طلاق توافقی از نوع بذل باشد (یعنی در ازای گرفتن طلاق خلع یا مبارات)، زن می تواند در ایام عده طلاق از بذل مهریه رجوع کند. در این صورت، طلاق نیز باطل شده و زوجین به زندگی مشترک برمی گردند. اما اگر بخشش به صورت ابراء یا صلح قطعی باشد، امکان رجوع وجود ندارد.

نتیجه گیری: حق مهریه، پشتوانه قانونی زن

در نهایت، دیدیم که موضوع اینکه زن چند بار میتواند مهریه بگیرد، پاسخ ساده ای نداره و بستگی به جزئیات حقوقی توافقات و اقدامات قبلی داره. اما مهم ترین نکته ای که باید یادمون باشه اینه که مهریه، یک حق قانونی و شرعی برای زن محسوب میشه و تا زمانی که به طور کامل و با اراده خودش از اون نگذشته باشه، می تونه برای دریافتش اقدام کنه. این حق، پشتوانه مهمی برای زندگی زن در نظر گرفته شده.

پیچیدگی های قانون، لزوم آگاهی رو بیشتر می کنه. تفاوت های بین ابراء، هبه، بذل و صلح، می تونه سرنوشت حقوق مالی شما رو تغییر بده. یادتون باشه، دانش حقوقی و مشورت با متخصصین این حوزه، بهترین راهیه که می تونید از حقتون دفاع کنید و مطمئن بشید که هیچ بخششی ناآگاهانه و بدون در نظر گرفتن تمام جوانب، اتفاق نمی افته. پس اگه تو هر مرحله ای از این مسیر هستید، حتماً با یه وکیل خبره مشورت کنید تا با آرامش و اطمینان خاطر قدم بردارید.