نمونه اظهارنامه تمکین زن

اگه شما هم درگیر مسائل خانوادگی هستید و پای بحث «تمکین» وسط اومده، احتمالا دنبال یه راه حل قانونی هستید یا می خواهید بدونید تکلیف چیه. اظهارنامه تمکین زن یه ابزار حقوقی برای همین مواقع که بهتون کمک می کنه وضعیت رو روشن کنید و قدم اول رو محکم بردارید. این اظهارنامه در واقع یک اخطار رسمی به همسر برای بازگشت به زندگی مشترک و ایفای وظایف زناشویی اش محسوب میشه.

توی زندگی مشترک، گاهی اوقات کار به جاهای باریک می کشه و اختلاف ها اونقدر عمیق میشه که یکی از طرفین تصمیم به ترک منزل یا عدم ایفای وظایف زناشویی می گیره. خب، اینجا قانون بیکار ننشسته و برای هر دو طرف، هم مرد و هم زن، ابزارهایی رو در نظر گرفته تا بتونن حقوقشون رو پیگیری کنن. یکی از این ابزارها، که موضوع اصلی صحبت ماست، «اظهارنامه تمکین زن» هستش. این اظهارنامه، در واقع یه جور دعوت نامه رسمی و قانونیه که مرد برای همسرش می فرسته تا ازش بخواد به خونه مشترک برگرده و به زندگی زناشویی ادامه بده. البته داستان به همین سادگی نیست و پیچیدگی های خاص خودش رو داره که ما تو این مقاله سعی می کنیم همه جوانبش رو براتون روشن کنیم.

هدف اصلی ما اینه که شما رو با مفهوم تمکین، دلایلی که ممکنه باعث عدم تمکین بشه، عواقب قانونی این قضیه و مهم تر از همه، چگونگی تنظیم و ارسال یک نمونه اظهارنامه تمکین زن و حتی نحوه پاسخ دادن به اون آشنا کنیم. فرقی نمی کنه که شما آقا هستید و می خواید این اظهارنامه رو بفرستید یا خانم هستید و یکی براتون اومده، این راهنما به دردتون می خوره تا با آگاهی کامل تصمیم بگیرید و قدم بردارید. پس بزن بریم که ببینیم این تمکین و عدم تمکین چه بساطی داره!

تمکین و عدم تمکین: از سیر تا پیاز!

قبل از اینکه بریم سراغ اظهارنامه و این جور چیزها، باید اول بفهمیم اصلا «تمکین» یعنی چی و چه اقسامی داره. چون اگه اصل ماجرا رو ندونیم، بقیه اش هم بدرد نمی خوره.

تمکین یعنی چی اصلا؟ (هم عام، هم خاص)

تمکین در قانون مدنی ما یه مفهوم مهم و اساسی تو زندگی مشترکه. ماده ۱۱۰۲ قانون مدنی میگه: همین که نکاح به طور صحت واقع شد، روابط زوجیت، بین طرفین موجود و حقوق و تکالیف زوجین در مقابل همدیگر برقرار می شود. یعنی با جاری شدن صیغه عقد، یه سری وظایف و حقوق دوطرفه ایجاد میشه. تمکین هم یکی از اون وظایف مهم زنه.

تمکین رو میشه به دو دسته کلی تقسیم کرد:

• تمکین عام: این یعنی زن باید ریاست مرد رو تو مسائل کلی زندگی مشترک بپذیره. مثلا، جایی که قراره زندگی کنن (مگر اینکه حق تعیین مسکن رو با شرط ضمن عقد به زن داده باشن)، اداره امور منزل، و به طور کلی همراهی با شوهر در اداره زندگی. این تمکین بیشتر جنبه کلی داره و به معنی اطاعت از تصمیمات کلان زندگی مشترکه.
• تمکین خاص: این یکی بیشتر به روابط زناشویی بین زن و مرد مربوط میشه. یعنی زن باید در این مورد، تمایلات و خواسته های شوهر رو اجابت کنه.

پس، زن باید از شوهرش تمکین کنه و بدون دلیل موجه و اجازه اون، زندگی مشترک رو ترک نکنه یا از وظایفش شونه خالی نکنه. این اصل اساسی تو رابطه زن و شوهره.

اگه زن تمکین نکنه، چی میشه؟ عواقبش چیه؟

حالا فرض کنیم زن، بدون دلیل موجه، تمکین نکرد. اینجا چه اتفاقی می افته؟ قانون برای این موضوع، پیامدهایی رو در نظر گرفته که هم برای زن و هم برای مرد اثر داره:

پیامدهای اصلی برای زن:

• سقوط حق نفقه: این مهم ترین پیامده. ماده ۱۱۰۸ قانون مدنی میگه: هرگاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناع کند مستحق نفقه نخواهد بود. یعنی اگه زن تمکین نکنه، دیگه مرد الزامی به پرداخت نفقه نداره.
• ناشزه محسوب شدن: به زنی که بدون دلیل موجه از شوهرش تمکین نکنه، «ناشزه» میگن. این یک اصطلاح حقوقیه و به معنی سرکشی زنه.
• از بین رفتن شرط تنصیف اموال: اگه تو عقدنامه شرط تنصیف اموال (یعنی نصف کردن اموال موقع طلاق) درج شده باشه و طلاق به خاطر عدم تمکین زن باشه، ممکنه این حق از زن گرفته بشه.

پیامدهای اصلی برای مرد:

• امکان طرح دعوای الزام به تمکین: مرد می تونه با مراجعه به دادگاه، از دادگاه بخواد که همسرش رو ملزم به تمکین کنه.
• امکان درخواست اذن ازدواج مجدد: اگه زن ناشزه بشه و تمکین نکنه، مرد با اثبات این موضوع به دادگاه و در صورت داشتن شرایط خاص، می تونه از دادگاه اجازه ازدواج مجدد رو بگیره.

خب، کی زن می تونه تمکین نکنه؟ (دلایل موجه و استثناها)

البته که قانون همیشه جانب احتیاط رو نگه می داره و استثنائاتی هم داره. یعنی همیشه اینطور نیست که زن موظف به تمکین باشه. تو بعضی موارد، زن می تونه تمکین نکنه و بازم حق و حقوقش سر جاش بمونه. اینا دلایل موجه عدم تمکین هستن:

1. خوف ضرر (ماده ۱۱۱۵ قانون مدنی): این ماده میگه: اگر بودن زن با شوهر در یک منزل متضمن خوف ضرر بدنی یا مالی یا شرافتی برای زن باشد، زن می تواند مسکن علی حده اختیار کند و در صورت ثبوت مظنه ضرر مزبور محکمه حکم بازگشت به منزل شوهر نخواهد داد و مادام که زن در بازگشتن به منزل مزبور معذور است نفقه بر عهده شوهر خواهد بود.
   • ضرر بدنی: مثلا مرد زن رو کتک می زنه یا تهدید جانی می کنه.
   • ضرر مالی: مثلا مرد زن رو مجبور به کارهای غیرقانونی می کنه که ممکنه زندانی یا جریمه بشه.
   • ضرر حیثیتی (شرافتی): مثلا شوهر اعتیاد داره و مرتباً دوست های ناباب به منزل میاره که باعث آبروریزی و آسیب به حیثیت زنه.

   برای اثبات خوف ضرر، زن باید مدارک و شواهد کافی داشته باشه؛ مثل گزارش پزشکی قانونی، گزارش کلانتری، شهادت شهود، یا حتی سوابق کیفری مرد.

2. حق حبس زوجه (ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی): این حق فقط تو دوران عقد و قبل از اینکه زن باکره بودنش رو از دست بده، کاربرد داره. ماده ۱۰۸۵ میگه: زن می تواند تا مهریه او تسلیم نشده از ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند مشروط بر اینکه مهر او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود.

   یعنی اگه مهریه زن حال باشه (یعنی فورا قابل مطالبه باشه) و زن هنوز دوشیزه باشه، می تونه بگه تا مهریه ام رو کامل نگیرم، تمکین نمی کنم و باز هم حق نفقه داره.

3. عدم تهیه مسکن مستقل و مناسب: اگه مرد مسکن مناسب و مستقل برای زندگی مشترک تهیه نکنه، زن می تونه تمکین نکنه. منظور از مناسب، هم از لحاظ وضعیت فیزیکی و هم از لحاظ عرفی و شأن زنه.
4. بیماری زن یا مرد: اگه یکی از طرفین بیماری خاصی داشته باشه که مانع از تمکین بشه، می تونه دلیل موجهی برای عدم تمکین باشه.
5. سفر حج یا تحصیل: اگه زن با اجازه همسرش به سفر حج بره یا طبق شروط ضمن عقد، حق تحصیل داشته باشه و این تحصیل مستلزم عدم تمکین باشه، باز هم موجه هستش.
6. سوء معاشرت، اعتیاد شدید، یا ضرب و شتم زوج: این ها مواردی هستن که در دسته خوف ضرر جا میگیرن و می تونن دلایل قوی برای عدم تمکین باشن.
7. شروط ضمن عقد: گاهی تو سند ازدواج، شروطی گذاشته میشه که تمکین رو محدود می کنه. مثلا حق انتخاب مسکن به زن داده میشه یا حق خروج از کشور. این شروط اگه به درستی ثبت شده باشن، معتبرن و زن می تونه بهشون استناد کنه.

یادتون باشه که اگه زن به دلیل موجهی تمکین نکنه، نفقه بهش تعلق می گیره و ناشزه محسوب نمیشه. این یه نکته کلیدیه که خیلی ها ازش بی خبرن.

اظهارنامه تمکین: اولین قدم برای آقا!

وقتی زن بدون هیچ دلیل قانع کننده ای خونه رو ترک می کنه یا از وظایف زناشوییش سر باز می زنه، مرد چه کار باید بکنه؟ اولین و مهم ترین قدم قانونی، ارسال «اظهارنامه تمکین» هستش. بیایید ببینیم این اظهارنامه چیه و چرا اینقدر مهمه.

اظهارنامه تمکین چیه و چرا لازمه بفرستیم؟

اظهارنامه تمکین در واقع یه جور هشدار رسمی و یه دعوت نامه حقوقیه. فرقش با «دادخواست الزام به تمکین» اینه که دادخواست، شروع یک دعوای قضاییه، اما اظهارنامه یه مرحله قبل از دعواست. مثل این می مونه که اول رسمی و مودبانه به طرف مقابلت بگی: «خانم/آقا، لطفا برگرد سر زندگی!»

اهمیت ارسال اظهارنامه:

• اثبات حسن نیت: وقتی اظهارنامه می فرستید، نشون میدید که شما به عنوان زوج، تلاش کردید مشکل رو دوستانه و مسالمت آمیز حل کنید و خواستار ادامه زندگی مشترک هستید.
• اخطار رسمی: این اظهارنامه به زوجه اطلاع میده که در صورت عدم تمکین، چه پیامدهای قانونی در انتظارشه.
• دلیل محکم برای دادگاه: اگه کار به دادگاه بکشه و شما دادخواست الزام به تمکین بدید، این اظهارنامه به عنوان یک مدرک قوی نشون میده که شما قبلاً همسرتون رو دعوت به تمکین کردید و ایشون نپذیرفته. این قضیه تو اثبات عدم تمکین زن خیلی به دردتون می خوره.

چجوری اظهارنامه تمکین بنویسیم؟ (قلق هاش دستت میاد!)

نوشتن اظهارنامه قلق های خودش رو داره. باید دقیق و کامل باشه تا تو دادگاه به دردت بخوره. مراحل تنظیمش اینجوریه:

1. اطلاعات ضروری:
   • اظهارکننده (شما، زوج): نام و نام خانوادگی، شماره ملی، آدرس دقیق و شماره تماس.
   • مخاطب (همسرتون، زوجه): نام و نام خانوادگی، شماره ملی (اگه دارید)، آدرس دقیق و شماره تماس (آدرسی که واقعا به دستش برسه).
2. موضوع اظهارنامه: خیلی واضح باید بنویسید تقاضای بازگشت به منزل و تمکین از سوی زوجه.
3. متن خلاصه اظهارات: این مهم ترین قسمته که باید توش یه سری نکات رو حتماً بگید:
   • اشاره به عقد: بگید که شما و همسرتون به موجب سند نکاحیه شماره فلان، تاریخ فلان، زن و شوهر قانونی هستید.
   • ترک منزل: اشاره کنید که همسرتون بدون عذر موجه، منزل مشترک رو ترک کرده یا از ایفای وظایف زناشویی امتناع می کنه.
   • دعوت صریح: با لحنی مؤدبانه و رسمی، از همسرتون دعوت کنید که ظرف یه مهلت معقول (مثلاً ۱۰ روز یا دو هفته) به منزل مشترک برگرده و وظایف زناشویی رو انجام بده (تمکین عام و خاص).
   • گوشزد کردن پیامدها: بهش یادآوری کنید که اگه تمکین نکنه، طبق ماده ۱۱۰۸ قانون مدنی، حق نفقه ازش سلب میشه و ممکنه مجبور بشید دادخواست الزام به تمکین رو مطرح کنید.
   • اثبات حسن نیت: حتماً تو متن اظهارنامه ذکر کنید که شما منزل مناسب و در شأن همسرتون رو فراهم کردید و آماده پذیرش ایشون هستید. این نشون دهنده حسن نیت شماست.

نکات مهم در نگارش:

• از ادبیات رسمی و حقوقی استفاده کنید، اما پیچیده اش نکنید.
• درخواستتون باید صریح و واضح باشه.
• از به کار بردن الفاظ توهین آمیز یا لحن تهدیدآمیز جداً خودداری کنید. اظهارنامه جای این حرف ها نیست.

ارسال اظهارنامه: دیگه راحت شده!

خوشبختانه الان دیگه لازم نیست برای ارسال اظهارنامه کلی کاغذبازی کنید و برید دادگاه. همه چیز الکترونیکی شده:

• دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید.
• سامانه ثنا: برای این کار حتماً باید حساب کاربری سامانه ثنا داشته باشید. اگه ندارید، همونجا می تونید ثبت نام کنید.
• هزینه ها: تنظیم و ارسال اظهارنامه هزینه ای داره که باید پرداخت کنید. این هزینه رو از همون دفتر می تونید بپرسید.

وقتی اظهارنامه رو ثبت کردید، از طریق سامانه ثنا برای همسرتون ارسال میشه و یه نسخه هم به شما تحویل میدن که رسید اونه. اینجوری مطمئن میشید که اظهارنامه به دستش رسیده.

یه نمونه اظهارنامه تمکین زن (کاربردی و آماده ویرایش!)

این یک نمونه کلیه که می تونید با اطلاعات خودتون تکمیلش کنید:

مشخصات و اقامتگاه اظهارکننده (زوج):
نام: [نام کامل زوج]
نام خانوادگی: [نام خانوادگی زوج]
نام پدر: [نام پدر زوج]
شماره ملی: [شماره ملی زوج]
آدرس: [آدرس دقیق محل سکونت زوج]
شماره تماس: [شماره تماس زوج]

مشخصات و اقامتگاه مخاطب (زوجه):
نام: [نام کامل زوجه]
نام خانوادگی: [نام خانوادگی زوجه]
نام پدر: [نام پدر زوجه]
شماره ملی: [شماره ملی زوجه - در صورت اطلاع]
آدرس: [آخرین آدرس دقیق و معتبر زوجه]
شماره تماس: [شماره تماس زوجه - در صورت اطلاع]

موضوع اظهارنامه: تقاضای بازگشت به منزل مشترک و تمکین از سوی زوجه

خلاصه اظهارات:

با سلام؛

احتراماً، به موجب سند نکاحیه شماره [شماره عقدنامه] مورخ [تاریخ عقدنامه] تنظیمی در دفترخانه ازدواج شماره [شماره دفترخانه] شهر [نام شهر]، سرکار خانم [نام و نام خانوادگی زوجه] همسر شرعی و قانونی اینجانب [نام و نام خانوادگی زوج] می باشید.

نظر به اینکه حضرتعالی [تاریخ تقریبی ترک منزل یا شروع عدم تمکین، مثلاً از تاریخ 1403/05/01] بدون هیچ دلیل شرعی و قانونی و بدون کسب اجازه اینجانب، منزل مشترک واقع در [آدرس کامل منزل مشترک] را ترک نموده و از ایفای وظایف زناشویی (تمکین عام و خاص) خودداری می نمایید، این امر موجب اخلال در زندگی مشترک و مشکلات عدیده ای برای اینجانب و خانواده گردیده است.

با تأکید بر حسن نیت اینجانب و تمایل قلبی برای ادامه زندگی مشترک و رفع کدورت ها، بدینوسیله رسماً از شما تقاضا می گردد که ظرف مدت [مثلاً ده (۱۰)] روز از تاریخ ابلاغ این اظهارنامه، به منزل مشترک فوق الذکر مراجعت نموده و نسبت به ایفای کامل وظایف زناشویی و تمکین عام و خاص اقدام فرمایید. لازم به ذکر است که اینجانب کلیه مقدمات زندگی مشترک در منزل مذکور را فراهم آورده و آماده پذیرش شما می باشم.

بدیهی است در صورت عدم تمکین و عدم بازگشت به منزل مشترک در مهلت مقرر، اینجانب ناچار به طرح دعوای «الزام به تمکین» در محاکم محترم خانواده خواهم بود و بر اساس ماده ۱۱۰۸ قانون مدنی، حق نفقه جنابعالی ساقط خواهد گردید. همچنین سایر ضمانت های اجرایی قانونی مرتبط با عدم تمکین نیز اعمال خواهد شد.

با تشکر و امید به حل مشکلات فی مابین و بازگشت آرامش به زندگی مشترک.

[نام و نام خانوادگی زوج]
[امضاء]

اگه اظهارنامه تمکین گرفتی، چیکار کنی؟ (راهنمای خانم ها برای پاسخگویی)

اگه شما خانم هستید و یه اظهارنامه تمکین از طرف همسرتون به دستتون رسیده، نباید بی خیال باشید یا بترسید. این یه ابزار قانونیه و شما هم می تونید از همین ابزار برای دفاع از خودتون استفاده کنید. پاسخ دادن به اظهارنامه تمکین، گاهی وقتا حتی از فرستادن اون هم مهم تره.

چرا جواب اظهارنامه تمکین مهمه؟

این که به اظهارنامه تمکین جواب بدید، دلایل محکمی داره:

• دفاع از حقوق خودتون: اگه شما دلایل موجهی برای عدم تمکین دارید، یا اصلاً ادعای همسرتون دروغ بوده و شما تو خونه بودید، پاسخ کتبی بهترین راه برای ثبت و اثبات حرف های شماست.
• جلوگیری از ناشزه شدن: اگه جواب ندید و دلیل موجهی هم نداشته باشید، مرد به راحتی می تونه از عدم پاسخگویی شما سوءاستفاده کنه و شما رو ناشزه نشون بده.
• اثبات در دادگاه: جوابیه شما، یک مدرک رسمی و قانونیه که تو دادگاه می تونید بهش استناد کنید و حرف های خودتون رو ثابت کنید.

عواقب عدم پاسخگویی می تونه به ضررتون تموم بشه، پس حتماً جواب بدید.

چطور یه اظهارنامه جوابیه بنویسیم؟ (از خودت دفاع کن!)

نحوه نوشتن پاسخ به اظهارنامه هم مثل خود اظهارنامه، قواعدی داره که باید رعایت کنید:

1. مشخصات کامل:
   • اظهارکننده (شما، زوجه): نام و نام خانوادگی، شماره ملی، آدرس دقیق و شماره تماس.
   • مخاطب (همسرتون، زوج): نام و نام خانوادگی، شماره ملی (اگه دارید)، آدرس دقیق و شماره تماس.
2. موضوع اظهارنامه: پاسخ به اظهارنامه تمکین شماره [شماره اظهارنامه ارسالی توسط زوج] مورخ [تاریخ اظهارنامه ارسالی توسط زوج] یا اعلام دلایل موجه عدم تمکین و آمادگی برای زندگی مشترک.
3. متن خلاصه اظهارات: اینجا بستگی به شرایط شما، چند حالت داره:
   • اگه تو خونه هستید و مرد به دروغ اظهارنامه فرستاده: با صراحت تمام ادعای ترک منزل رو رد کنید و اعلام کنید که شما در منزل مشترک حضور دارید و وظایف زناشویی رو هم انجام می دادید. می تونید از همسایه ها، قبض ها، یا هر چیز دیگه ای که حضورتون رو تو خونه ثابت می کنه، به عنوان مدرک استفاده کنید.
   • اگه دلایل موجه برای عدم تمکین دارید: اینجا خیلی مهمه که دقیق و با جزئیات دلایل خودتون رو توضیح بدید و به مواد قانونی مربوطه استناد کنید.
     • خوف ضرر (ماده ۱۱۱۵): اگه به خاطر ضرب و شتم، اعتیاد، سوءمعاشرت، یا هر ضرر بدنی، مالی یا حیثیتی تمکین نکردید، حتماً با جزئیات کامل و با استناد به مدارک (گزارش کلانتری، پزشکی قانونی، شهادت شهود) توضیح بدید.
     • حق حبس (ماده ۱۰۸۵): اگه تو دوران عقد هستید و از حق حبس استفاده کردید، به صراحت اعلام کنید که تا تسلیم کامل مهریه، از حق حبس خودتون استفاده می کنید و این عدم تمکین شما قانونیه و حق نفقه هم دارید.
     • **نامناسب بودن مسکن: اگه منزل معرفی شده توسط شوهر مناسب شأن شما نیست یا مستقل نیست، این رو با ذکر دلایل و مستندات اعلام کنید. مثلاً بگید خونه کوچیکه، تو محله ناامنه، یا مشترک با خانواده شوهره و شما شرط منزل مستقل داشتید.
   • اعلام آمادگی: در هر صورت، اگه دلایل موجهتون برطرف بشه، آمادگی خودتون رو برای تمکین و بازگشت به زندگی مشترک اعلام کنید. این نشون میده که شما قصد لجبازی ندارید.

نکات مهم:

• حتماً مدارک و مستندات مرتبط رو به اظهارنامه پیوست کنید (کپی گزارشات، گواهی پزشکی، کپی عقدنامه).
• مثل اظهارنامه اولیه، از ادبیات رسمی استفاده کنید و از توهین و فحاشی پرهیز کنید.

چند نمونه اظهارنامه پاسخ به تمکین (برای شرایط مختلف)

اینجا چند نمونه از جوابیه اظهارنامه تمکین رو براتون میاریم که می تونید با توجه به شرایط خودتون، ازشون استفاده کنید:

نمونه پاسخ به اظهارنامه تمکین (در صورت حضور در منزل و رد ادعا):

مشخصات و اقامتگاه اظهارکننده (زوجه):
نام: [نام کامل زوجه]
نام خانوادگی: [نام خانوادگی زوجه]
شماره ملی: [شماره ملی زوجه]
آدرس: [آدرس دقیق منزل مشترک]
شماره تماس: [شماره تماس زوجه]

مشخصات و اقامتگاه مخاطب (زوج):
نام: [نام کامل زوج]
نام خانوادگی: [نام خانوادگی زوج]
شماره ملی: [شماره ملی زوج]
آدرس: [آدرس دقیق زوج از روی اظهارنامه ارسالی]
شماره تماس: [شماره تماس زوج]

موضوع اظهارنامه: پاسخ به اظهارنامه تمکین شماره [شماره اظهارنامه زوج] مورخ [تاریخ اظهارنامه زوج]

خلاصه اظهارات:

با سلام؛

احتراماً، در پاسخ به اظهارنامه شماره [شماره اظهارنامه زوج] مورخ [تاریخ اظهارنامه زوج] ارسالی از سوی حضرتعالی به اینجانب، مراتب ذیل را رسماً به اطلاع می رساند:

ادعای ترک منزل مشترک و عدم تمکین از سوی اینجانب، کذب محض بوده و عاری از حقیقت است. اینجانب همواره در منزل مشترک واقع در [آدرس دقیق منزل مشترک] حضور داشته و به کلیه وظایف شرعی و قانونی زوجیت، اعم از تمکین عام و خاص، پایبند بوده ام و هستم. هیچ گاه بدون اذن و دلیل موجه قانونی، منزل مشترک را ترک ننموده ام و هرگونه ادعایی در این خصوص مردود است.

شایان ذکر است که بنده همچنان در منزل مشترک سکونت دارم و آماده ادامه زندگی زناشویی در کمال آرامش و احترام می باشم.

با تقدیم احترام،

[نام و نام خانوادگی زوجه]
[امضاء]

نمونه پاسخ به اظهارنامه تمکین (در صورت اعمال حق حبس):

مشخصات و اقامتگاه اظهارکننده (زوجه):
نام: [نام کامل زوجه]
نام خانوادگی: [نام خانوادگی زوجه]
شماره ملی: [شماره ملی زوجه]
آدرس: [آدرس دقیق فعلی زوجه]
شماره تماس: [شماره تماس زوجه]

مشخصات و اقامتگاه مخاطب (زوج):
نام: [نام کامل زوج]
نام خانوادگی: [نام خانوادگی زوج]
شماره ملی: [شماره ملی زوج]
آدرس: [آدرس دقیق زوج از روی اظهارنامه ارسالی]
شماره تماس: [شماره تماس زوج]

موضوع اظهارنامه: پاسخ به اظهارنامه تمکین شماره [شماره اظهارنامه زوج] مورخ [تاریخ اظهارنامه زوج] و اعلام استفاده از حق حبس

خلاصه اظهارات:

با سلام؛

احتراماً، در پاسخ به اظهارنامه شماره [شماره اظهارنامه زوج] مورخ [تاریخ اظهارنامه زوج] ارسالی از سوی حضرتعالی به اینجانب، مراتب ذیل را رسماً به اطلاع می رساند:

همانطور که مستحضرید، اینجانب به استناد ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی و به دلیل دوشیزه بودن و حالّ بودن مهریه مقرر در سند نکاحیه شماره [شماره عقدنامه] مورخ [تاریخ عقدنامه]، از حق حبس خود استفاده نموده و تا زمان تسلیم کامل مهریه، از ایفاء وظایف زوجیت (اعم از تمکین عام و خاص) امتناع می نمایم. این حق قانونی اینجانب بوده و هیچ گونه تخلفی از وظایف زناشویی محسوب نمی شود.

با توجه به صراحت قانون، استفاده از حق حبس، مسقط حق نفقه نبوده و حضرتعالی موظف به پرداخت نفقه اینجانب می باشید. اینجانب در صورت تسلیم کامل مهریه، آمادگی کامل خود را برای تمکین و بازگشت به زندگی مشترک اعلام می دارم.

با تقدیم احترام،

[نام و نام خانوادگی زوجه]
[امضاء]

نمونه پاسخ به اظهارنامه تمکین (در صورت خوف ضرر):

مشخصات و اقامتگاه اظهارکننده (زوجه):
نام: [نام کامل زوجه]
نام خانوادگی: [نام خانوادگی زوجه]
شماره ملی: [شماره ملی زوجه]
آدرس: [آدرس دقیق فعلی زوجه]
شماره تماس: [شماره تماس زوجه]

مشخصات و اقامتگاه مخاطب (زوج):
نام: [نام کامل زوج]
نام خانوادگی: [نام خانوادگی زوج]
شماره ملی: [شماره ملی زوج]
آدرس: [آدرس دقیق زوج از روی اظهارنامه ارسالی]
شماره تماس: [شماره تماس زوج]

موضوع اظهارنامه: پاسخ به اظهارنامه تمکین شماره [شماره اظهارنامه زوج] مورخ [تاریخ اظهارنامه زوج] و اعلام خوف ضرر

خلاصه اظهارات:

با سلام؛

احتراماً، در پاسخ به اظهارنامه شماره [شماره اظهارنامه زوج] مورخ [تاریخ اظهارنامه زوج] ارسالی از سوی حضرتعالی به اینجانب، مراتب ذیل را رسماً به اطلاع می رساند:

عدم حضور اینجانب در منزل مشترک، به دلیل وجود خوف ضرر بدنی/مالی/حیثیتی (لطفاً یکی را انتخاب کرده یا هر سه را ذکر کنید) ناشی از رفتارهای حضرتعالی می باشد. اینجانب به موجب [ذکر دلایل و مستندات، مثلاً گزارش پزشکی قانونی شماره ... مورخ ... دال بر ضرب و شتم، یا گزارش کلانتری ...، یا شهادت شهود مبنی بر سوءمعاشرت و اعتیاد]، در صورت بازگشت به منزل مشترک، بیم از جان، مال یا حیثیت خود را دارم.

لذا، به استناد ماده ۱۱۱۵ قانون مدنی، اینجانب حق انتخاب مسکن علی حده را داشته و مادامی که شرایط ضرر مذکور پابرجا باشد، معذور از تمکین بوده و حق نفقه اینجانب نیز محفوظ است. اینجانب در صورت رفع کامل موانع و تضمین امنیت جانی و حیثیتی خود، آماده بازگشت به زندگی مشترک و ایفای وظایف زناشویی می باشم.

پیوست: [ذکر مدارک پیوست شده، مثلاً کپی گزارش پزشکی قانونی، کپی گزارش کلانتری، استشهادیه محلی]

با تقدیم احترام،

[نام و نام خانوادگی زوجه]
[امضاء]

یادتون باشه، استفاده از حق حبس فقط وقتیه که شما دوشیزه باشید و مهریه حال باشه. اگه این شرایط رو ندارید، نمی تونید از این حق استفاده کنید.

بعد از اظهارنامه تمکین چی میشه؟ (سرنوشت پرونده!)

خب، حالا اظهارنامه تمکین ارسال شده (چه از طرف مرد و چه جوابیه از طرف زن). قدم بعدی چیه؟ اینجا دو تا مسیر کلی پیش رو داریم:

اگه زن برگشت سر خونه زندگیش…

اگه با ارسال اظهارنامه، زن متوجه حساسیت موضوع بشه و به منزل مشترک برگرده و تمکین کنه، که چه بهتر! تو این حالت:

• مشکل تا حد زیادی حل میشه و اختلافات از طریق یک ابزار قانونی، اما بدون نیاز به دادگاه، فیصله پیدا می کنه.
• اگه عدم تمکین زن با دلیل موجهی بوده باشه (مثلاً حق حبس)، می تونه نفقه معوقه خودش رو هم مطالبه کنه. اما اگه بدون دلیل موجه بوده و بعد از اظهارنامه تمکین کرده، دیگه حق نفقه برای اون دوران عدم تمکین رو نداره.

اگه زن برنگشت و تمکین نکرد… (دعوای الزام به تمکین)

اگه اظهارنامه جواب نداد و زن باز هم تمکین نکرد، اینجا دیگه مرد می تونه قدم بعدی رو برداره و اون، طرح «دادخواست الزام به تمکین» در دادگاه خانواده است. تو این مرحله:

• نقش اظهارنامه: اظهارنامه تمکین که قبلاً فرستاده شده، یکی از مهم ترین دلایل اثباتی مرد تو دادگاهه. نشون میده که مرد خواهان ادامه زندگی بوده و به همسرش هم هشدار رسمی داده.
• دادگاه چی کار می کنه؟: دادگاه شرایط رو بررسی می کنه. اگه مرد بتونه اثبات کنه که زن بدون دلیل موجه تمکین نکرده و منزل و لوازم زندگی رو هم فراهم کرده، و زن هم نتونه دلایل موجهی برای عدم تمکینش بیاره، دادگاه حکم به «الزام به تمکین» صادر می کنه.

بررسی رای دادگاه:

فرض کنید دادگاه حکم الزام به تمکین رو صادر کرده. این حکم معمولاً اینطور صادر میشه که:

پرونده کلاسه: [شماره پرونده]
مرجع رسیدگی: شعبه [شماره شعبه] دادگاه عمومی مجتمع قضایی خانواده [نام مجتمع]
دادنامه شماره: [شماره دادنامه]
خواهان: آقای [نام و نام خانوادگی زوج] با وکالت [نام و نام خانوادگی وکیل زوج - در صورت وجود] به نشانی [آدرس]
خوانده: خانم [نام و نام خانوادگی زوجه] با وکالت [نام و نام خانوادگی وکیل زوجه - در صورت وجود] به نشانی [آدرس]
خواسته: الزام به تمکین

گردشکار: خواهان دادخواستی به خواسته فوق به طرفیت خوانده بالا تقدیم داشته که پس از ارجاع به این شعبه و ثبت به کلاسه فوق و جری تشریفات قانونی، دادگاه به تصدی امضاءکننده زیر تشکیل است و با توجه به محتویات پرونده ختم رسیدگی را اعلام و به شرح زیر مبادرت به صدور رای می نماید.

رای دادگاه: در خصوص دادخواست آقای [نام زوج] به طرفیت همسرشان خانم [نام زوجه] به خواسته تمکین، با عنایت به دادخواست تقدیمی و مدارک و مستندات ابرازی زوج و با توجه به اظهارات وکیل زوج در جلسه دادرسی (یا عدم حضور و دفاع زوجه/وکیل وی) و نظر به اینکه با وقوع علقه زوجیت هر یک از زوجین مکلف به رعایت حقوق و وظایف ناشی از زوجیت در قبال یکدیگر می باشند و یکی از وظایف زوجه تمکین از زوج می باشد و در ما نحن فیه [در اینجا دادگاه وضعیت را توضیح می دهد، مثلاً: زوجه و وکیل وی در جلسه دادرسی حضور نیافته و در قبال دعوی مطروحه دفاعی از خود به عمل نیاورده اند یا دفاعیات زوجه مبنی بر خوف ضرر/حق حبس/عدم تهیه مسکن مناسب، موجه تشخیص نگردیده است]؛ علی هذا نظر به مراتب مذکور، دادگاه دعوی زوج را ثابت تشخیص داده مستنداً به مادتین ۱۱۱۴ و ۱۱۰۲ قانون مدنی حکم به تمکین زوجه از زوج صادر می نماید. بر این اساس زوجه خانم [نام زوجه] مکلف است به منزل زوج آقای [نام زوج] مراجعت نموده و از وی تمکین نماید. این رای حضوری بوده و ظرف بیست روز قابل اعتراض در محاکم تجدیدنظر مرکز استان [نام استان] می باشد.

رئیس شعبه [شماره شعبه] دادگاه عمومی [نام شهر]

تحلیل رای: این رای نشون میده که دادگاه بر اساس مدارک و دفاعیات طرفین، مرد رو محق دونسته. اگه زن در دادگاه هم نتونه دلایل موجهی برای عدم تمکینش ارائه بده، این حکم صادر میشه.

اجرای حکم الزام به تمکین:

بعد از صدور حکم و قطعی شدن اون (بعد از تجدیدنظر)، اگه زن باز هم تمکین نکنه، مرد می تونه از دادگاه تقاضای «اجرای حکم» رو بکنه. تو این مرحله، زن رسماً ناشزه محسوب میشه و مرد می تونه حقوق خودش (مثل سلب نفقه و در صورت نیاز، اذن ازدواج مجدد) رو پیگیری کنه.

خیلی مهمه که بدونید، حکم الزام به تمکین به معنی اجبار فیزیکی زن برای بازگشت به زندگی نیست. یعنی پلیس نمیاد زن رو به زور به خونه شوهر برگردونه. این حکم، صرفاً یک سند قانونیه که وضعیت ناشزه بودن زن و سلب حقوقش رو ثابت می کنه و به مرد این امکان رو میده که از حقوق خودش (مثل قطع نفقه یا اذن ازدواج مجدد) استفاده کنه.

چند تا نکته حقوقی مهم که باید بدونی!

خب تا اینجا خیلی چیزها رو فهمیدیم. اما هنوز یه سری نکات کلیدی هست که دونستنشون می تونه تو این ماجرا حسابی به دردتون بخوره و کمک کنه تصمیمات بهتری بگیرید.

تمکین و نفقه: با هم چه رابطه ای دارن؟

این دو تا کلمه، تمکین و نفقه، مثل دو روی یک سکه می مونن. همونطور که تو ماده ۱۱۰۸ قانون مدنی دیدیم، اگه زن بدون دلیل موجه تمکین نکنه، حق نفقه ازش سلب میشه. این یعنی رابطه این دو تا خیلی مستقیمه. مرد موظفه نفقه بده، در ازای تمکین زن. اما اگه زن تو یکی از موارد استثنایی (مثل خوف ضرر یا حق حبس) تمکین نکنه، بازم نفقه بهش تعلق می گیره. پس، اینطوری نیست که هر جور عدم تمکینی باعث قطع نفقه بشه. قانون خیلی دقیق به این موضوع نگاه می کنه.

تمکین در دوران عقد: حق حبس چی میگه؟

دوران عقد یه دوران خاصه. اگه زن تو این دوره هنوز باکره باشه و مهریه اش هم حال باشه (یعنی بشه همین الان درخواستش کرد)، می تونه از «حق حبس» استفاده کنه. یعنی میتونه بگه تا مهریه ام رو کامل نگیرم، تمکین نمی کنم و تو این حالت، بازم حق نفقه داره و ناشزه هم محسوب نمیشه. این یه امتیاز بزرگ برای زنه که باید ازش آگاه باشه و در صورت لزوم، درست ازش استفاده کنه. اما اگه زن حتی یک بار هم تمکین خاص کرده باشه، دیگه نمی تونه از حق حبس استفاده کنه.

خونه مستقل برای زن: حقشه یا نه؟

اصولاً انتخاب مسکن با مرد هستش. اما دو حالت وجود داره که زن هم می تونه تو این قضیه نظر بده یا حتی مسکن مستقل بخواد:

• شروط ضمن عقد: اگه تو سند ازدواج، شرط شده باشه که حق تعیین مسکن با زنه، یا زن حق داشته باشه مسکن مستقل انتخاب کنه، این شرط معتبره و مرد باید بهش عمل کنه.
• نامناسب بودن مسکن: اگه مسکنی که مرد تهیه کرده، مناسب شأن زن نباشه (مثلاً خیلی کوچیک باشه، تو محله ناامن باشه، یا شرایط بهداشتی نداشته باشه) یا متضمن خوف ضرر برای زن باشه، زن می تونه تمکین نکنه و درخواست مسکن مناسب بده.

آیا مرد هم می تونه تمکین نکنه؟

وقتی صحبت از تمکین میشه، معمولاً تو قانون بیشتر وظیفه زن در نظر گرفته میشه. مرد هم وظایفی داره، مثل پرداخت نفقه و حسن معاشرت. اما مفهوم «عدم تمکین مرد» به اون شکلی که برای زن وجود داره (که منجر به ناشزه شدن بشه)، تو قانون ما مطرح نیست. البته مرد هم باید به وظایف زناشویی خودش عمل کنه و اگه این کار رو نکنه، زن می تونه با طرح دعواهایی مثل مطالبه نفقه، یا حتی در شرایط خیلی خاص، درخواست طلاق به دلیل عسر و حرج (سختی و تنگنا) رو مطرح کنه.

وکیل خانواده: چرا لازمه مشورت کنی؟

مسائل حقوقی خانواده، مخصوصاً بحث تمکین، خیلی حساس و پیچیده است. هر جزئیاتی می تونه سرنوشت پرونده رو عوض کنه. اینجاست که نقش یک وکیل خانواده خوب پررنگ میشه. وکیل می تونه:

• بهتون مشاوره تخصصی بده و تمام جنبه های پرونده رو براتون روشن کنه.
• اظهارنامه یا جوابیه رو به بهترین شکل ممکن و با رعایت همه نکات حقوقی تنظیم کنه.
• تو دادگاه از حقوق شما دفاع کنه و نذاره حقتون ضایع بشه.

اگه درگیر این مسائل هستید، هیچ وقت بدون مشورت با یه وکیل کاربلد، دست به اقدام حقوقی نزنید.

اگه مرد خونه نامناسب معرفی کرد، چیکار کنیم؟

گاهی وقتا مرد برای اذیت کردن زن، یه آدرس پرت، ناامن، یا نامناسب رو به عنوان منزل مشترک معرفی می کنه و بعد اظهارنامه تمکین می فرسته. تو این حالت، زن نباید گول بخوره و فکر کنه راهی نداره. زن می تونه:

• تأمین دلیل: از طریق دادگاه یا شورای حل اختلاف، تقاضای تأمین دلیل کنه. یعنی درخواست بده که کارشناس یا مددکار اجتماعی برن و منزل معرفی شده رو بازدید کنن و گزارشی از نامناسب بودن اون تهیه کنن.
• شهادت شهود: اگه همسایه ها یا آشنایان می تونن شهادت بدن که منزل معرفی شده مناسب زندگی نیست یا مرد در اونجا سکونت نداره، می تونه کمک کننده باشه.

این مدارک به شما کمک می کنه تا تو دادگاه اثبات کنید که ادعای مرد در مورد فراهم کردن مسکن مناسب، درست نیست.

آیا عدم تمکین یعنی طلاق؟

نه! عدم تمکین به خودی خود باعث طلاق نمیشه. اما می تونه شرایطی رو ایجاد کنه که به طلاق منجر بشه. مثلاً اگه زن تمکین نکنه و مرد هم از دادگاه حکم الزام به تمکین بگیره، می تونه برای ازدواج مجدد اقدام کنه. یا اگه زندگی به دلیل عدم تمکین به بن بست بخوره و زن هم دلایل موجهی برای عدم تمکین نداشته باشه، ممکنه مرد درخواست طلاق بده و به دلیل نشوز زن، دادگاه حکم طلاق رو صادر کنه. تو این حالت ممکنه حقوق مالی زن (مثل تنصیف اموال) تحت تاثیر قرار بگیره. پس، عدم تمکین یک مرحله است که می تونه به طلاق برسه، اما به تنهایی عامل طلاق نیست.

نتیجه گیری

همونطور که دیدیم، بحث «تمکین» و «عدم تمکین» توی زندگی زناشویی، یه موضوع جدی و کاملاً حقوقیه که جنبه های مختلفی داره. اظهارنامه تمکین زن، چه برای فرستنده (مرد) و چه برای گیرنده (زن)، یه ابزار قانونی مهمه که می تونه سرنوشت یه زندگی مشترک رو عوض کنه.

دونستن حقوق و تکالیف خودمون، چه به عنوان زن و چه به عنوان مرد، تو اینجور مسائل خیلی حیاتیه. اگه تو شرایطی قرار گرفتید که پای این اظهارنامه ها وسط اومده، توصیه می کنم حتماً قبل از هر اقدامی، با یه وکیل متخصص حقوق خانواده مشورت کنید. یه مشاوره حقوقی درست و به موقع، می تونه از پیچیدگی ها و دردسرهای آینده جلوگیری کنه و بهتون کمک کنه بهترین تصمیم رو بگیرید و حقوق خودتون رو حفظ کنید. نذارید نادونی از قوانین، کار رو براتون سخت تر کنه. با آگاهی، می تونید از حقتون دفاع کنید.