چگونه اظهار نامه بفرستیم؟ راهنمای کامل و خودمانی برای مطالبه حق و حقوق تان!

تاحالا شده بخوای حق و حقوقت رو از کسی مطالبه کنی، ولی ندونی از کجا شروع کنی؟ یا شاید طرف مقابل زیر بار تعهدش نمیره و میخوای یه جور قانونی بهش هشدار بدی؟ اظهارنامه دقیقاً برای همین کارهاست! یک ابزار قانونی مهم که قبل از رفتن به دادگاه، می تونه خیلی از مشکلات رو حل و فصل کنه. ارسال اظهارنامه قضایی یه راهکار عالیه برای اینکه حرفت رو رسمی و مستند به گوش طرف مقابل برسونی. برای اینکه بتونی به درستی و بدون دردسر اظهارنامه بفرستی و حق خودت رو بگیری، باید با مراحل و نکاتش آشنا باشی. تو این مقاله، قراره صفر تا صد ارسال اظهارنامه رو به زبان ساده و خودمانی بهت بگیم.

فرض کن یه نفر بهت بدهکاره و هرچی میگی، پولت رو نمیده. یا مستاجرت خونه رو تخلیه نمیکنه. توی اینجور مواقع، قبل از اینکه بری سراغ دادگاه و دردسرهای طولانی مدت، یه راهکار قانونی و کم هزینه تر هست که می تونی ازش استفاده کنی: ارسال اظهارنامه قضایی. این برگه رسمی که از طریق مراجع قانونی فرستاده میشه، هم می تونه طرف مقابل رو به خودش بیاره و هم اگه کار به دادگاه کشید، یه مدرک مهم به نفع تو باشه. پس اگه میخوای بدونی اظهارنامه چیه، کی باید ازش استفاده کنی، چطوری باید بنویسیش و چه مراحلی رو باید طی کنی، تا آخر این مقاله همراه من باش.

اصلا اظهارنامه چیه و چرا باید بفرستیم؟

بیایید رک و راست بگیم، زندگی همیشه گل و بلبل نیست و گاهی اوقات سروکارمون به مشکلات حقوقی و اختلاف با دیگران می افته. یکی از اولین و موثرترین کارهایی که میشه برای حل این مشکلات انجام داد، فرستادن اظهارنامه ست. اظهارنامه مثل یه کارت زرد تو بازی فوتباله؛ قبل از اینکه داور کارت قرمز بده (یعنی دادخواست بدی و کار به دادگاه بکشه)، یه هشدار جدیه به طرف مقابل که حواست باشه، من حقم رو می خوام!

اظهارنامه قضایی رو خودمونی تعریف کنیم

اظهارنامه قضایی، همونطور که از اسمش پیداست، یه نامه رسمی و قانونیه که شما از طریق مراجع قضایی (نه پست معمولی) به یه نفر دیگه می فرستید. هدف اصلیش اینه که به اون آدم یه موضوع خاص رو اطلاع بدید، حقی رو ازش مطالبه کنید یا بهش اخطار بدید که کاری رو انجام بده یا نده. مثلاً اگه کسی به شما پولی بدهکاره، به جای اینکه هی زنگ بزنید و پیامک بدید، یه اظهارنامه می فرستید و رسماً ازش پولتون رو می خواید.

این قضیه ریشه در ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی ما داره که میگه: «هرکس می تواند قبل از تقدیم دادخواست، حق خود را به وسیله اظهارنامه از دیگری مطالبه نماید؛ مشروط بر اینکه موعد مطالبه فرا رسیده باشد.» یعنی چی؟ یعنی هر موقع که حقت رسید و وقتش بود که طلبش کنی، می تونی قبل از اینکه بری دادگاه، اول از طریق اظهارنامه اقدام کنی.

اظهارنامه به چه دردمون می خوره؟ (کاربردهاش رو بشناسیم)

کاربردهای اظهارنامه خیلی گسترده ست و فقط برای طلب پول نیست. فکر کن یه نفر باید یه کاری رو برای شما انجام می داده، ولی انجام نداده (مثلاً یه تعهد قراردادی). یا حتی میخوای یه قرارداد رو فسخ کنی و رسمی به طرف مقابل خبر بدی. توی همه این شرایط، اظهارنامه می تونه کمک کننده باشه:

• مطالبه وجه: رایج ترین کاربردش همینه. اگه کسی به شما بدهکاره، از طریق اظهارنامه می تونید رسماً ازش طلب کنید.
• تخلیه ملک: مستاجری که موعد اجاره اش تموم شده و تخلیه نمی کنه؟ با اظهارنامه بهش اخطار بدید.
• درخواست انجام تعهد: مثلاً فروشنده قرار بوده توی یه تاریخ مشخص سندی رو به نام شما بزنه و نزده.
• اعلام فسخ قرارداد یا انصراف: اگه شرایط فسخ قرارداد پیش اومده و می خواید این رو رسمی به طرف مقابل اعلام کنید.
• اخطار به انجام یا عدم انجام کاری: مثلاً همسایه تون داره کاری می کنه که به ملک شما ضرر می زنه و می خواید رسماً بهش تذکر بدید.

اجباریه یا اختیاری؟ کی باید بفرستیم؟

اغلب اوقات، فرستادن اظهارنامه یه انتخابه، نه یه اجبار. یعنی شما مختارید که قبل از دادخواست دادن، اظهارنامه بفرستید یا نه. این کار نشون میده که شما آدم اهل مدارا هستید و قبل از اینکه کار رو به دعوا و دادگاه بکشونید، سعی کردید مشکل رو دوستانه یا از طریق یه هشدار رسمی حل کنید. اما خب، همیشه هم اینجوری نیست. تو بعضی موارد خاص، قانون شما رو مجبور می کنه که حتماً قبل از طرح دعوا، اظهارنامه بفرستید. مثل:

• مسائل مربوط به قانون روابط موجر و مستاجر (مثلاً برای تخلیه یا عدم پرداخت اجاره).
• بعضی از موارد مربوط به داوری که نیاز به اعلام رسمی امتناع از تعیین داور داره.
• مواردی که اداره ثبت اسناد و املاک از شما بخواد یه موضوعی رو رسماً به اطلاع کسی برسونید.

پس همیشه حواستون باشه که آیا مورد شما جزو موارد اجباریه یا نه. یه مشاوره کوچیک با یه حقوقدان اینجا می تونه خیلی بهتون کمک کنه.

اظهارنامه یا دادخواست؟ کدومو انتخاب کنیم؟ (فرقشون چیه؟)

خیلی ها اظهارنامه رو با دادخواست اشتباه می گیرن، یا نمی دونن کدومشون رو باید اول بفرستن. بذارید یه فرق اساسی بینشون بذاریم تا دیگه گیج نشید:

اظهارنامه: بیشتر شبیه یه نامه رسمی و هشدار به طرف مقابله. شما توش میگید چی می خواید، چرا می خواید و ممکنه اگه طرف توجه نکنه، چه اقداماتی انجام بدید. هدف اصلیش اینه که اول، یه راه حل مسالمت آمیز پیدا کنید، یا حداقل یه مدرک داشته باشید که نشون بدید قبل از دادگاه، تلاش کردید. اظهارنامه پرونده قضایی رو باز نمی کنه و دادگاه مستقیماً درباره اون اظهارنامه حکمی نمیده. فقط یه اطلاع رسانیه.

دادخواست: این دیگه شروع رسمی دعوای حقوقی شماست. وقتی دادخواست میدید، عملاً دارید از دادگاه می خواهید که به حق شما رسیدگی کنه و حکمی صادر کنه. دادخواست پرونده قضایی رو باز می کنه و منجر به جلسات دادگاه، دفاع، بررسی مدارک و در نهایت صدور رأی میشه. دادخواست یعنی دیگه کار از مکاتبات عادی گذشته و می خواهید قانون وارد عمل بشه.

پس کی کدومو انتخاب کنیم؟

1. اگه هنوز امید دارید که مشکل بدون رفتن به دادگاه حل بشه و فقط می خواید یه هشدار جدی بدید یا یه موضوعی رو رسماً اعلام کنید، اظهارنامه انتخاب خوبیه.
2. اگه از حل مسالمت آمیز ناامید شدید و می خواهید دادگاه رسماً حق شما رو بهتون برگردونه یا حکمی صادر کنه، باید دادخواست بدید.

انتخاب درست بین این دوتا خیلی مهمه. گاهی اوقات فرستادن یه اظهارنامه محکم و درست، جلوی کلی دردسر و هزینه های دادگاه رو می گیره. اما گاهی هم فرستادن اظهارنامه فقط باعث میشه طرف مقابل حواسش رو جمع کنه و مثلاً اموالش رو مخفی کنه! پس اینجا بهتره حتماً با یه وکیل یا مشاور حقوقی مشورت کنید تا بهترین مسیر رو بهتون نشون بده.

قبل از فرستادن اظهارنامه، چی لازم داریم؟ (آمادگی های اولیه)

قبل از اینکه عجله کنید و برید سراغ فرستادن اظهارنامه، چند تا کار هست که باید انجام بدید و یه سری چیزها رو آماده داشته باشید. این پیش نیازها باعث میشه کارتون سریع تر و بی دردسرتر پیش بره و وقت و انرژی تون هدر نره.

اول از همه، سامانه ثنا رو بچسب!

این روزها، بیشتر کارهای حقوقی و قضایی توی ایران به صورت الکترونیکی انجام میشه، خصوصاً ابلاغ ها. برای همین، اگه هنوز تو سامانه ثنا ثبت نام نکردید، اول از همه باید برید سراغ این کار. ثبت نام تو سامانه ثنا هم برای فرستنده و هم برای گیرنده اظهارنامه لازمه. اگه شما ثبت نام نکرده باشید، نمی تونید اظهارنامه الکترونیکی بفرستید و اگه گیرنده ثبت نام نکرده باشه، ابلاغ اظهارنامه تون با مشکل مواجه میشه.

برای ثبت نام می تونید به صورت حضوری به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید یا اگر امکانش رو دارید، بعضی مراحل رو آنلاین از طریق وب سایت عدل ایران انجام بدید و فقط برای احراز هویت نهایی، حضوری برید. حتماً مطمئن بشید که کد ملی و شماره موبایلی که تو ثنا ثبت می کنید، به اسم خودتونه و فعال هستش.

مدارک لازم رو جمع و جور کن!

وقتی می خواهید اظهارنامه بفرستید، باید بتونید حرفتون رو اثبات کنید. برای همین، جمع آوری مدارک و مستندات خیلی مهمه. این مدارک شامل موارد زیر میشه:

• مدارک هویتی خودتون: کارت ملی و شناسنامه.
• مدارک اثبات کننده حقتون: مثلاً اگه برای مطالبه پوله، چک، سفته، رسید بانکی، یا قرارداد قرض. اگه برای تخلیه ملکه، قرارداد اجاره و سند مالکیت. اگه برای انجام تعهده، قرارداد اصلی که توش تعهد ذکر شده. هر چیزی که ثابت می کنه شما حق دارید و اون طرف باید کاری انجام بده.
• مدارک شناسایی طرف مقابل: اگه می شناسید، کد ملی یا مشخصات شرکتش (اگه حقوقیه).

همیشه سعی کنید کپی یا اسکن با کیفیت از این مدارک رو داشته باشید، چون برای بارگذاری در سامانه عدل ایران یا ارائه به دفاتر خدمات قضایی لازمه.

مشخصات طرفین، دقیق و کامل!

اینجا دیگه باید خیلی دقیق باشید. شما باید مشخصات کامل خودتون (به عنوان اظهارکننده) و مشخصات کامل اون طرف (به عنوان مخاطب اظهارنامه) رو داشته باشید. این مشخصات شامل موارد زیر میشه:

• نام و نام خانوادگی کامل
• کد ملی (اگه شخص حقیقی باشه)
• آدرس دقیق پستی به همراه کد پستی
• شماره موبایل (اگه دارید و می دونید تو سامانه ثنا ثبت شده)

اگه مشخصات رو اشتباه یا ناقص وارد کنید، اظهارنامه تون به درستی به دست طرف مقابل نمیرسه و تمام زحمت هاتون به باد میره. برای اشخاص حقوقی (شرکت ها)، باید نام کامل شرکت، شماره ثبت، و آدرس قانونی شرکت رو بدونید.

چطوری یه اظهارنامه خوب بنویسیم؟ (نکات طلایی تنظیم متن)

حالا که مقدمات رو آماده کردیم، می رسیم به قسمت اصلی و شاید حساس ترین بخش کار: نوشتن متن اظهارنامه. متن اظهارنامه باید طوری باشه که هم منظور شما رو واضح برسونه، هم از نظر قانونی محکم باشه و هم بعدها براتون دردسر درست نکنه. نگران نباشید، با رعایت چند تا نکته مهم، می تونید یه اظهارنامه عالی بنویسید.

بخش های اصلی یه اظهارنامه

هر اظهارنامه یه ساختار مشخص داره که باید حتماً این بخش ها رو شامل بشه:

1. مشخصات اظهارکننده (خواهان): این بخش برای خود شماست. اسم و فامیل، کد ملی، شماره شناسنامه، تاریخ تولد، شغل و آدرس دقیق پستی تون رو اینجا می نویسید.
2. مشخصات مخاطب اظهارنامه (خوانده): اینجا باید مشخصات کامل اون شخصی رو بنویسید که می خواید اظهارنامه براش بفرستید. مثل بالا، شامل اسم و فامیل، کد ملی (اگه دارید)، شغل و آدرس دقیق پستی میشه.
3. موضوع اظهارنامه: این بخش، اسم خلاصه خواسته شماست. مثلاً: مطالبه مبلغ ۱۰ میلیون تومان بابت قرض، تخلیه ملک اجاره ای، اعلام فسخ قرارداد مورخ ۱۴۰۲/۰۱/۱۵. خیلی واضح و مختصر بنویسید.
4. خلاصه اظهارات: این مهم ترین بخش اظهارنامه شماست. اینجا باید داستان رو کامل تعریف کنید. از اول تا آخر، چیشده، چه حقی از شما ضایع شده یا چه تعهدی انجام نشده. سعی کنید به ترتیب زمانی بنویسید و به مدارکی که دارید (مثل تاریخ قرارداد، شماره چک و…) اشاره کنید. اینجا باید بگید که دقیقاً چی از طرف مقابل می خواید و تا کی مهلت داره این کار رو انجام بده.
5. خلاصه جواب: این قسمت رو باید کاملاً خالی بذارید! این بخش برای اینه که طرف مقابل (مخاطب اظهارنامه) اگه خواست به اظهارنامه شما پاسخ بده، از این قسمت استفاده کنه و جوابش رو بنویسه. پس به هیچ وجه تو این قسمت چیزی ننویسید.

این نکات رو حتماً یادت باشه! (موقع نوشتن متن)

نوشتن متن اظهارنامه ظرافت های خاص خودش رو داره. اگه این نکات رو رعایت نکنید، ممکنه اظهارنامه ای که فرستادید، نه تنها به کمکتون نیاد، بلکه دردسر هم براتون درست کنه:

• اقرار به ضرر خود ممنوع: این مهم ترین نکته ست! حواستون باشه تو اظهارنامه چیزی ننویسید که بعدها توی دادگاه علیه خودتون استفاده بشه. هر کلمه ای که می نویسید، ممکنه به عنوان «اقرار» شما در نظر گرفته بشه. پس خیلی با دقت بنویسید.
• توهین و تهدید ممنوع: تحت هیچ شرایطی از الفاظ توهین آمیز، رکیک یا تهدیدآمیز استفاده نکنید. اظهارنامه یه ابزار قانونیه و باید لحنش رسمی و محترمانه باشه. اگه توهین کنید، طرف مقابل می تونه از شما به جرم افترا یا نشر اکاذیب شکایت کنه و خودتون رو تو دردسر بندازید. البته، گفتن اینکه در صورت عدم انجام تعهد، از طریق قانونی اقدام خواهم کرد تهدید محسوب نمیشه.
• صراحت و وضوح: خواسته تون رو خیلی شفاف و بدون ابهام بیان کنید. جمله بندی های پیچیده و مبهم فقط باعث میشه طرف مقابل یا حتی قاضی، منظورتون رو درست متوجه نشن.
• کوتاه و مفید، اما جامع: سعی کنید از زیاده گویی پرهیز کنید. نیازی نیست داستان های طولانی و جزئیات بی ربط رو بنویسید. فقط اصل مطلب رو بیان کنید، اما حواستون باشه که نکات کلیدی رو هم جا نندازید.
• مستندسازی: تو متن اظهاراتتون به مدارکی که دارید اشاره کنید. مثلاً: مطابق قرارداد اجاره مورخ فلان، طبق کپی چک شماره فلان. این کار نشون میده حرف شما صرفاً ادعا نیست و پشتش دلیل و مدرک هست.
• هشدار اقدامات قانونی بعدی: می تونید در انتهای بخش اظهاراتتون بنویسید که در صورت عدم پاسخ یا انجام تعهد در مهلت مقرر، اینجانب مجبور به پیگیری قانونی از طریق مراجع قضایی خواهم شد. این جمله به طرف مقابل نشون میده که قضیه جدیه و شما آماده اید که کار رو به دادگاه بکشونید.

یادتون باشه، اظهارنامه یک سند حقوقی مهم محسوب میشه و هر کلمه توش بار حقوقی داره. پس برای نوشتن بخش «خلاصه اظهارات» خیلی دقت کنید. اگه تو این زمینه تجربه کافی ندارید، حتماً از یه وکیل یا مشاور حقوقی کمک بگیرید تا متن رو براتون تنظیم کنه.

روش های ارسال اظهارنامه قضایی (گام به گام)

خب، متن اظهارنامه رو با رعایت تمام نکات مهم نوشتید و آماده اید تا اون رو بفرستید. حالا سوال اینه که از چه طریقی باید این کار رو انجام بدید؟ خوشبختانه، این روزها دو تا راه اصلی برای ارسال اظهارنامه قضایی داریم: یکی اینترنتی و یکی هم حضوری از طریق دفاتر. هر کدوم مزایا و مراحل خاص خودشون رو دارن که اینجا براتون توضیح میدم.

روش اول: اینترنتی، از طریق سامانه خدمات قضایی من (my.adliran.ir)

این روش جدیدتر و راحت تره، مخصوصاً اگه با کامپیوتر و اینترنت راحتید و البته تو سامانه ثنا هم ثبت نام کردید. کل مراحل از خونه یا محل کار قابل انجامه:

1. گام ۱: ورود به سامانه:

   اول از همه، وارد سایت my.adliran.ir بشید. با کد ملی و رمز شخصی ثنا که قبلاً دریافت کردید، وارد حساب کاربری خودتون بشید. اگه رمزتون رو یادتون رفته، می تونید همونجا گزینه رمز عبور خود را فراموش کرده ام رو بزنید و یه رمز جدید دریافت کنید.

2. گام ۲: انتخاب گزینه ثبت اظهارنامه:

   بعد از ورود، توی منوی سمت راست یا بالای صفحه (بسته به طراحی فعلی سایت)، دنبال گزینه ای به نام خدمات قضایی من یا ثبت اظهارنامه بگردید و روی اون کلیک کنید. معمولاً زیرمجموعه خدمات قضاییه.

3. گام ۳: تکمیل اطلاعات اظهارکننده و مخاطب:

   سیستم به صورت خودکار اطلاعات شما (اظهارکننده) رو از ثنا برمی داره و نشون میده. حالا باید اطلاعات دقیق مخاطب اظهارنامه (اون کسی که می خواید براش بفرستید) رو وارد کنید. شامل نام و نام خانوادگی، کد ملی، آدرس پستی دقیق و کد پستی میشه. دقت کنید که این اطلاعات باید کاملاً صحیح باشه تا اظهارنامه به دستش برسه.

4. گام ۴: تکمیل بخش موضوع اظهارنامه و خلاصه اظهارات:

   اینجا همون متنی رو که از قبل آماده کردید، وارد می کنید. اول موضوع اظهارنامه (مثلاً مطالبه وجه) رو می نویسید و بعد، توی بخش خلاصه اظهارات، متن اصلی و کامل اظهارنامه تون رو که شامل جزئیات خواسته و دلایل شماست، کپی و پیست می کنید. یادتون باشه بخش خلاصه جواب رو خالی بذارید.

5. گام ۵: بارگذاری مستندات:

   حالا نوبت به مدارک اثبات کننده تون میرسه. کپی اسکن شده (با فرمت PDF یا عکس) از قرارداد، چک، سفته، رسید یا هر مدرک دیگه ای که دارید رو باید اینجا بارگذاری کنید. مطمئن بشید که فایل ها خوانا و با کیفیت باشن و حجمشون هم مناسب باشه (اغلب محدودیت حجم وجود داره).

6. گام ۶: بررسی نهایی و تأیید محتوا:

   بعد از اینکه همه اطلاعات رو وارد و مدارک رو بارگذاری کردید، یه بار دیگه تمام بخش ها رو با دقت بخونید. هر اشتباه تایپی یا اطلاعات غلطی می تونه کارتون رو خراب کنه. مطمئن بشید که متن اظهاراتتون دقیقاً همون چیزیه که می خواید.

7. گام ۷: پرداخت هزینه:

   برای ثبت اظهارنامه باید هزینه ای رو پرداخت کنید. سامانه شما رو به درگاه پرداخت آنلاین هدایت می کنه. بعد از پرداخت موفق، رسید پرداخت رو نگه دارید.

8. گام ۸: دریافت کد رهگیری:

   تبریک می گم! بعد از پرداخت موفق، یه کد رهگیری بهتون داده میشه. این کد رو حتماً یادداشت یا از صفحه اسکرین شات بگیرید، چون برای پیگیری اظهارنامه تون بهش نیاز دارید. همچنین یه نسخه از اظهارنامه ثبت شده برای شما ابلاغ میشه.

روش دوم: ارسال از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی

اگه با کار کردن با سایت ها راحت نیستید یا ترجیح میدید کسی دیگه کارها رو براتون انجام بده، دفاتر خدمات الکترونیک قضایی بهترین گزینه اند. این روش هم مثل گذشته حضوریه، ولی خب از طریق سیستم های مکانیزه دفاتر انجام میشه:

1. گام ۱: آماده سازی مدارک و پیش نویس متن اظهارنامه:

   قبل از رفتن به دفتر، تمام مدارک هویتی خودتون و مدارک اثبات کننده حقتون رو (اصل و کپی) آماده کنید. همچنین، متن اظهارنامه ای که نوشتید رو (اگه با خودکار نوشتید، با خط خوانا باشه؛ اگه تایپ کردید، پرینت بگیرید) با خودتون ببرید. اینجوری کار متصدی دفتر هم راحت تر میشه.

2. گام ۲: مراجعه به نزدیکترین دفتر خدمات:

   می تونید آدرس دفاتر خدمات الکترونیک قضایی رو از طریق سایت adliran.ir پیدا کنید یا با یه جستجوی ساده در گوگل، نزدیکترین دفتر به خودتون رو پیدا کنید. حتماً قبلش زنگ بزنید و از ساعت کاریشون مطمئن بشید.

3. گام ۳: ارائه اطلاعات به متصدی:

   توی دفتر، خواسته خودتون رو برای متصدی توضیح بدید و مدارک و پیش نویس اظهارنامه رو بهش بدید. اونها اطلاعات رو وارد سیستم می کنن.

4. گام ۴: ثبت اظهارنامه توسط متصدی:

   متصدی، اطلاعات شما، مخاطب و متن اظهارنامه تون رو توی سیستم وارد می کنه. خیلی مهمه که در این مرحله، با دقت اطلاعاتی رو که متصدی وارد می کنه، چک کنید. ممکنه یه اشتباه تایپی ساده، کل روند رو به هم بزنه.

5. گام ۵: پرداخت هزینه:

   هزینه ارسال اظهارنامه رو همونجا به متصدی دفتر پرداخت می کنید (که شامل هزینه خدمات دفتر و هزینه قانونی اظهارنامه میشه). رسید پرداخت رو حتماً بگیرید.

6. گام ۶: دریافت کد رهگیری و نسخه چاپی:

   بعد از ثبت نهایی، متصدی یه کد رهگیری بهتون میده و معمولاً یه نسخه چاپی از اظهارنامه تون رو هم براتون پرینت می گیره. اینها رو با دقت نگهداری کنید تا بعداً بتونید اظهارنامه تون رو پیگیری کنید.

هر دو روش اعتبار قانونی دارن و می تونید با خیال راحت ازشون استفاده کنید. مهم اینه که اطلاعات رو دقیق وارد کنید و مدارک لازم رو داشته باشید.

بعد از فرستادن اظهارنامه چی میشه؟ (پیگیری و جواب دادن)

خب، اظهارنامه رو فرستادید و یه نفس راحت کشیدید. اما کار اینجا تموم نمیشه. حالا باید پیگیری کنید و ببینید اظهارنامه تون به دست طرف رسیده یا نه. همچنین، ممکنه طرف مقابل بخواد به اظهارنامه شما پاسخ بده که اون هم قواعد خودش رو داره.

چطور پیگیری کنیم؟

پیگیری وضعیت اظهارنامه تون خیلی مهمه. شما از دو طریق می تونید این کار رو انجام بدید:

1. از طریق سامانه عدل ایران: با همون کد رهگیری که بعد از ارسال دریافت کردید، می تونید دوباره وارد سایت my.adliran.ir بشید و توی بخش مربوط به پیگیری اظهارنامه ها، وضعیت ابلاغ و ارسالش رو چک کنید. اینجوری می بینید که اظهارنامه کی و چطور به دست مخاطب رسیده.
2. از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: اگه به صورت حضوری اظهارنامه فرستادید، می تونید با مراجعه مجدد به همون دفتر یا هر دفتر خدمات قضایی دیگه، و با ارائه کد رهگیری، از متصدی بخواهید که وضعیت اظهارنامه تون رو براتون چک کنه.

چقدر وقت داریم جواب بدیم؟

یکی از سوالات رایج اینه که آیا برای پاسخ به اظهارنامه مهلت قانونی مشخصی وجود داره؟ جوابش اینه که نه، قانون هیچ مهلت مشخصی برای پاسخ به اظهارنامه تعیین نکرده. یعنی اگه اظهارنامه ای دریافت کردید، فوری مجبور نیستید بهش جواب بدید. اما خب، این به این معنی نیست که اصلاً جواب ندید! گاهی اوقات جواب ندادن یا دیر جواب دادن، می تونه تو مراحل بعدی به ضررتون تموم بشه. پس بهترین کار اینه که در اسرع وقت، بعد از مشورت با یه حقوقدان، تصمیم بگیرید که جواب بدید یا نه.

چطور به اظهارنامه جواب بدیم؟

اگه تصمیم گرفتید به اظهارنامه دریافتی پاسخ بدید، مراحلش تقریباً شبیه به ارسال اظهارنامه اولیه است. یعنی:

1. مجدداً می تونید از طریق سامانه خدمات قضایی من (my.adliran.ir) اقدام کنید.
2. یا به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید.
3. تنها تفاوت اینه که موقع ثبت اظهارنامه، باید گزینه پاسخ به اظهارنامه یا مشابه اون رو انتخاب کنید و شماره اظهارنامه اولیه ای که براتون ارسال شده رو وارد کنید. اینجوری سیستمی متوجه میشه که این اظهارنامه شما، در پاسخ به یک اظهارنامه دیگه است.

نکات مهم موقع جواب دادن

پاسخ دادن به اظهارنامه حتی از فرستادنش هم حساس تره! برای همین حتماً این موارد رو رعایت کنید:

• حتماً با حقوقدان مشورت کنید: قبل از اینکه قلم به دست بگیرید و جواب اظهارنامه رو بنویسید، حتماً با یه وکیل یا مشاور حقوقی صحبت کنید. اونها می تونن بهترین استراتژی رو بهتون پیشنهاد بدن و کمک کنن که تو جواب دادن، اشتباهی نکنید که بعدها پشیمون بشید.
• عدم اقرار به ضرر خود: این نکته اینجا هم صدق می کنه. تو جواب تون، هرگز چیزی ننویسید که اقرار به یه موضوع به ضرر شما محسوب بشه. خیلی با دقت و هوشیارانه جواب بدید.
• لحن رسمی و مستدل: پاسخ شما هم باید مثل اظهارنامه اولیه، با لحنی رسمی و محترمانه باشه. با دلیل و مدرک حرف بزنید و از بیان احساسات یا توهین کردن پرهیز کنید.

جواب دادن یا ندادن به اظهارنامه می تونه مسیر پرونده حقوقی رو عوض کنه. همیشه با مشورت و آگاهی کامل عمل کنید تا بهترین نتیجه رو بگیرید و از حقوق خودتون دفاع کنید.

چند نمونه اظهارنامه کاربردی (که بتونی ازشون ایده بگیری)

دیدن نمونه های عملی اظهارنامه می تونه خیلی کمک کننده باشه تا دستتون بیاد که چطوری باید بنویسید. هرچند که بهتره متن اظهارنامه شما کاملاً متناسب با شرایط خاص خودتون باشه، اما این نمونه ها می تونن یه دید کلی بهتون بدن:

نمونه اظهارنامه مطالبه وجه

فرض کنید به کسی پول قرض دادید و حالا می خواید پس بگیرید. موضوع اظهارنامه میشه: مطالبه مبلغ [عدد] ریال بابت قرض الحسنه. تو متن اظهارات، تاریخ قرض دادن پول، نحوه پرداخت (مثلاً شماره چک یا رسید بانکی) و مهلتی که برای پرداخت مشخص کردید رو می نویسید و در نهایت هم ازش می خواید که تو یه مدت مشخص پول رو برگردونه، وگرنه پیگیری قانونی می کنید.

نمونه اظهارنامه تخلیه ملک

اگه مستاجرتون بعد از اتمام قرارداد اجاره، ملک رو تخلیه نمی کنه. موضوع اظهارنامه: اعلام پایان مدت اجاره و درخواست تخلیه عین مستاجره. تو متن، تاریخ قرارداد اجاره، مدت اجاره، تاریخ پایان اجاره و درخواست تخلیه فوری ملک رو با اشاره به مواد قانونی مربوطه (مثلاً قانون روابط موجر و مستاجر) می نویسید.

نمونه اظهارنامه اعلام انجام تعهد

گاهی اوقات شما تعهدی رو انجام دادید و حالا می خواید رسماً به طرف مقابل اعلام کنید که من وظیفه ام رو انجام دادم و دیگه مسئولیتی ندارم. مثلاً اعلام انجام تعهد انتقال سند پلاک ثبتی [شماره] و دعوت به حضور در دفترخانه. تو متن توضیح میدید که شما آماده بودید و طرف مقابل حضور پیدا نکرده یا تعهدات خودش رو انجام نداده.

اینها فقط چند تا مثال ساده بود. برای هر مورد خاص، باید متن اظهارنامه رو با دقت و با توجه به جزئیات پرونده خودتون تنظیم کنید. می تونید از نمونه های موجود در اینترنت هم ایده بگیرید، اما حتماً قبل از ارسال، متن نهایی رو به یک متخصص حقوقی نشون بدید.

نتیجه گیری

دیدید که فرستادن اظهارنامه قضایی اونقدرها هم که به نظر می رسه، کار پیچیده ای نیست. فقط کافیه که مراحل رو به درستی طی کنید و به نکات حقوقی مهمی که گفتیم، توجه داشته باشید. اظهارنامه یک ابزار قانونی قدرتمنده که می تونه قبل از رفتن به دادگاه، خیلی از اختلافات رو حل و فصل کنه، یا حداقل یه مدرک محکم برای دفاع از حقتون تو دادگاه باشه.

پس اگه توی موقعیتی هستید که حس می کنید حقتون پایمال شده یا کسی به تعهدش عمل نکرده، قبل از هر اقدام دیگه ای، حتماً به فکر ارسال یه اظهارنامه قضایی باشید. با آگاهی از این مراحل و کمک گرفتن از مشاوران حقوقی، می تونید با خیال راحت از این ابزار قانونی استفاده کنید و قدم اول رو برای رسیدن به حقتون بردارید. یادتون باشه، دانستن حقوق خود و استفاده صحیح از ابزارهای قانونی، بهترین دفاع از منافع شماست.