دست نویس بخشش مهریه

بخشش مهریه با یک دست نوشته یا سند عادی کاملاً اعتبار قانونی دارد، اما خب این اعتبار شرط و شروطی هم دارد. اگر می خواهید مهریه تان را ببخشید یا مطمئن شوید دست نوشته ای که دارید معتبر است، باید حواستان به یک سری نکات حقوقی مهم باشد؛ نکاتی مثل اهلیت کامل شما، رضایت قلبی، و البته اینکه چطور این دست نوشته را تنظیم کرده اید.

تو فرهنگ و قانون ما، مهریه همیشه یه جور پشتیبان برای خانم ها بوده، یه حق مالی که از روز عقد بهشون تعلق می گیره و می تونن هر جور که دلشون می خواد باهاش رفتار کنن. حالا بعضی وقت ها پیش میاد که یه خانم تصمیم می گیره این حق رو ببخشه، شاید برای اینکه زندگی مشترک آروم تر باشه، یا تو یه شرایط خاص مثل طلاق توافقی، تا کارها راحت تر پیش بره. اما آیا این بخشیدن، اونم با یه دست نوشته ساده، معتبره؟ می شه بهش اعتماد کرد؟ اصلاً چه جوری باید نوشت که بعداً پشیمونی به بار نیاره؟ اینا سؤالاتیه که خیلی ها تو ذهنشون دارن و اتفاقاً خیلی هم مهمه که جواب درستش رو بدونید تا خدای نکرده حقوق کسی ضایع نشه. تو این مقاله، قراره با هم خیلی خودمونی و گام به گام بریم سراغ همه ابهاماتی که دور و بر دست نوشته بخشش مهریه هست و یه راهنمای کامل و حسابی براتون آماده کنیم.

دست نوشته بخشش مهریه چیه و اصلا اعتباری داره؟

قبل از اینکه غرق جزئیات بشیم، بذارید اول یه تعریف ساده از مهریه داشته باشیم. مهریه همون چیزیه که موقع عقد نکاح، چه دائم و چه موقت، آقا به خانم متعهد میشه و از همون لحظه عقد، این حق مالی مال خانم میشه. یعنی خانم مالک تمام و کمال مهریه اش هست و می تونه هر جور که صلاح می دونه، ازش استفاده کنه یا اون رو به همسرش ببخشه. حالا سوال اینه که این بخشیدن باید حتماً تو دفترخونه و با سند رسمی باشه، یا یه دست نوشته ساده هم کار رو راه می ندازه؟

سند عادی در برابر سند رسمی: داستان چیه؟

همین اول کار خیالتون رو راحت کنم: دست نوشته (که تو قانون بهش میگن سند عادی) برای بخشش مهریه معتبره. بله، درست شنیدید! نیازی نیست حتماً برید دفترخونه و هزینه های اضافی کنید. ولی یه ولی بزرگ داره: باید حسابی حواستون به شرایطش باشه.

تفاوت سند عادی و سند رسمی مثل تفاوت یه قولنامه خونه با یه سند تک برگ رسمی میمونه. سند رسمی، مثل همون سندی که تو دفترخونه ها تنظیم میشه، قدرت اثباتی خیلی بالایی داره و دیگه نیازی نیست تو دادگاه ثابت کنید که این سند واقعیه یا مثلاً امضاش درسته. همین که مهر و امضای سردفتر زیرش باشه، دیگه کار تمومه. اما سند عادی یا دست نوشته، خب خودش دردسرای اثباتی بیشتری داره. یعنی اگه طرف مقابل انکار یا تردید کنه، باید بتونید ثابت کنید که این دست نوشته واقعاً کار خودتون بوده و با رضایت کامل نوشته شده.

قانون ما، مخصوصاً ماده ۱۲۸۴ قانون مدنی و مواد بعدیش، به سند عادی اعتبار داده. یعنی اگه یه کاغذ دست نویس هم داشته باشیم که شرایط قانونی رو داشته باشه، تو دادگاه قابل استناده. پس اگه یه خانم مهریه اش رو با دست نوشته ببخشه و اون دست نوشته همه شرایط لازم رو داشته باشه، دادگاه اون رو قبول می کنه و آقا رو از پرداخت مهریه بری الذمه می دونه. فقط باید اون شرایط لازم رو بدونیم که چی هستن و حسابی حواسمون بهشون باشه.

شرط و شروط اصلی برای اینکه دست نوشته بخشش مهریه معتبر باشه (اینا رو دست کم نگیرید!)

خب، حالا که فهمیدیم دست نوشته بخشش مهریه اعتبار داره، بریم سراغ اون شرایط خاص که گفتم. اینا همون کلیدهاییه که دست نوشته شما رو محکم و غیرقابل انکار می کنه. اگه یکی از اینا کم و کسری داشته باشه، ممکنه بعداً سرتون به سنگ بخوره و اون سند دیگه ارزشی تو دادگاه نداشته باشه.

اهلیت کامل زوجه: عقل، بلوغ و رشد یعنی چی؟

این مهم ترین شرطه! خانمی که داره مهریه اش رو می بخشه، باید از نظر قانونی اهلیت کامل داشته باشه. اهلیت یعنی چی؟ یعنی سه تا ویژگی مهم:

* بلوغ: باید حداقل ۱۸ سال تمام شمسی داشته باشه. بخشیدن مهریه توسط یه دختر بچه یا هر کسی که به سن قانونی نرسیده، باطله.
* عقل: باید کاملاً عاقل و سالم باشه. کسی که دچار جنون (حتی موقت) هست، نمی تونه مهریه اش رو ببخشه. اگه خدای نکرده کسی ادعا کنه که تو اون لحظه عقلش سر جاش نبوده، اثبات این مسئله سند رو زیر سوال می بره.
* رشد: این یکی شاید یکم گنگ به نظر بیاد، ولی یعنی فرد بتونه اموالش رو اداره کنه و صلاح خودش رو تشخیص بده. معمولاً کسی که ۱۸ سالش تموم شده و عاقله، رشید هم محسوب میشه، مگر اینکه خلافش ثابت بشه. مثلاً یه آدم سفیه (کسی که نمی تونه درست مال خودش رو اداره کنه و معمولاً پولش رو به باد میده)، نمی تونه مهریه اش رو ببخشه.

پس یادمون باشه، بخشش مهریه توسط افراد صغیر، مجنون یا سفیه، از نظر قانونی باطله و هیچ اعتباری نداره.

قصد و رضایت واقعی و آزادانه: هیچ اجباری در کار نباشه!

اینم یکی از پایه های هر معامله ای تو قانونه. خانمی که مهریه اش رو می بخشه، باید هم قصد این کار رو داشته باشه و هم رضایت قلبی. یعنی:

* قصد: واقعاً بخواد مهریه اش رو ببخشه، نه اینکه مثلاً تو شوخی و خنده یا تحت تأثیر یه داروی خاص، حرفی بزنه یا چیزی بنویسه که قصد واقعی بخشش رو نداره.
* رضایت: این بخشش باید از ته دل باشه و هیچ جور اکراه، اجبار، تهدید یا فشاری از طرف همسر یا هر کس دیگه، توش دخیل نباشه. اگه بعداً ثابت بشه که خانم تحت زور، کتک، یا حتی تهدیدهای روحی و روانی مهریه اش رو بخشیده، اون دست نوشته هیچ اعتباری نداره.

توی قانون، فقدان قصد باعث میشه معامله از اساس باطل باشه و فقدان رضا هم باعث میشه معامله غیرنافذ باشه، یعنی قابل ابطال. پس این نکته رو حسابی جدی بگیرید!

موضوع بخشش مهریه: چقدر و چی رو می بخشید؟

توی دست نوشته باید خیلی دقیق و شفاف مشخص کنید که چی رو و چقدر می بخشید. اگه مهریه تون ۱۰۰ سکه هست، آیا کلش رو می بخشید؟ یا فقط ۵۰ تاش رو؟ یا مثلاً فقط یه دانگ از اون خونه ای که به عنوان مهریه تعیین شده؟ باید دقیق بنویسید:

* تمامی مهریه یا
* تعداد X سکه بهار آزادی یا
* معادل X میلیون تومان از مهریه

همین طور باید مشخصات مهریه (مثلاً تعداد سکه، نوع سکه، یا جزئیات هر دارایی دیگه) تو دست نوشته اومده باشه تا هیچ ابهامی باقی نمونه.

امضا، اثر انگشت و مهر زوجه: مهر تأیید شما!

واضحه که برای اینکه یه سند به کسی نسبت داده بشه، باید امضا یا اثر انگشت اون فرد زیرش باشه. برای دست نوشته بخشش مهریه هم همین طوره. حتماً و حتماً خانم باید:

* سند رو امضا کنه.
* اثر انگشتش رو پای سند بزنه.
* اگه مهر شخصی داره، مهرش رو هم بزنه.

توصیه می کنم که هر سه مورد رو انجام بدید. وجود هر سه تای این ها باعث میشه سند شما به مراتب محکم تر بشه و اگه خدای نکرده بعداً مرد به هر دلیلی مجبور بشه اصالت سند رو تو دادگاه ثابت کنه، کارش راحت تر باشه و نتونن به راحتی سند رو انکار یا تردید کنن.

تاریخ دقیق تنظیم سند: برای اینکه حرف و حدیثی نمونه

تاریخ تنظیم سند هم خیلی مهمه. حتماً روز، ماه و سال دقیق رو تو دست نوشته بنویسید. این کار از خیلی از اختلافات احتمالی در مورد زمان بخشش مهریه جلوگیری می کنه. مثلاً ممکنه زن ادعا کنه که این دست نوشته قبل از ازدواج یا در زمان فشار روانی خاصی تنظیم شده بوده. داشتن تاریخ دقیق می تونه از این ادعاها جلوگیری کنه و سند رو معتبرتر نشون بده.

چطور یه دست نوشته محکم برای بخشش مهریه تنظیم کنیم؟ (قدم به قدم)

حالا که با شرایط کلی اعتبار دست نوشته آشنا شدیم، وقتشه بریم سراغ اصل ماجرا: چطور یک دست نوشته رو تنظیم کنیم که مثل یه سند رسمی، محکم و غیرقابل برگشت باشه و هیچ کس نتونه بعداً منکرش بشه؟ این یک راهنمای گام به گام و کاربردیه که می تونه کمکتون کنه.

نگارش متن: کلمه به کلمه مهمه!

مهم ترین بخش، نوشتن خود متن دست نوشته است. هر کلمه و عبارتی که اینجا استفاده می کنید، تو آینده می تونه تعیین کننده باشه.

* عنوان: اول از همه، یه عنوان مناسب و صریح برای سندتون انتخاب کنید. مثلاً اقرارنامه بخشش مهریه یا صلح نامه مهریه. این عنوان نشون میده که هدف از این سند چیه.
* مشخصات کامل زوجین: باید مشخصات کامل و دقیق شما و همسرتون توی سند بیاد. یعنی:
* نام و نام خانوادگی
* نام پدر
* شماره شناسنامه
* کد ملی
* تاریخ تولد
* آدرس دقیق و کامل هر دو نفر
این جزئیات هویت افراد رو کاملاً مشخص می کنه و جلوی هر گونه ابهام رو می گیره.
* مشخصات عقد نکاح: برای اینکه سند به عقد ازدواج مشخصی ربط داده بشه، حتماً اطلاعات عقدنامه رو هم بنویسید:
* شماره ثبت عقدنامه
* تاریخ عقد
* محل ثبت ازدواج (نام دفترخانه و شهرستان)
* متن صریح بخشش: این قسمت قلب ماجراست و باید خیلی واضح و بدون ابهام نوشته بشه:
* حتماً تأکید کنید که اینجانبه (نام زوجه) با کمال عقل، اراده و رضایت کامل، بدون هیچگونه اکراه و اجبار و با علم و اطلاع کافی از تمامی عواقب قانونی… این جمله نشون میده که همه شرایط اهلیت و قصد و رضا رعایت شده.
* بنویسید که تمامی مهریه یا تعداد … سکه بهار آزادی (یا معادل آن از دارایی و اموال مشخص شده در عقدنامه) را به زوج (آقای…) بذل، هبه، ابراء یا صلح قطعی و بلاعوض می نماید. دقت کنید که باید نوع حقوقی بخشش (که در بخش بعدی کامل توضیح میدم) مشخص باشه. استفاده از کلماتی مثل ابراء یا صلح به جای هبه برای عدم برگشت مهریه خیلی مهمه.
* یک نکته خیلی حیاتی: حتماً این عبارت رو تو متن بنویسید: اسقاط کافه خیارات و حق رجوع از بخشش مهریه. این عبارت یعنی خانم از همه راه هایی که ممکنه بعداً بتونه پشیمون بشه و مهریه اش رو برگردونه، دست می کشه و دیگه حق رجوع نداره.
* و در آخر، تصریح کنید که ذمه زوج از بابت مهریه مذکور بری گردیده و زوجه هیچگونه حق مطالبه ای در آینده نخواهد داشت.
* تاریخ و محل تنظیم سند: مثل بخش قبلی، حتماً تاریخ دقیق و محل تنظیم دست نوشته رو هم بنویسید.

نقش شهود در استحکام دست نوشته: شاهد باشید!

هرچند تو قانون ما، برای معتبر بودن یه سند عادی، حضور شاهد اجباری نیست، اما باور کنید که وجود شاهد مثل یه سپر دفاعی قوی برای سند شماست! اگه خدای نکرده بعداً مشکلی پیش بیاد و خانم بخواد ادعا کنه که امضاش رو انکار یا تردید کنه یا بگه تحت فشار مهریه رو بخشیده، شهود می تونن تو دادگاه قسم بخورن و حقیقت رو بگن.

* توصیه اکید می کنم که حتماً حداقل دو شاهد عاقل، بالغ و قابل اعتماد پای دست نوشته شما رو امضا کنن. بهتره شهود از نزدیکان خیلی درجه یک نباشن تا شبهه بی طرف نبودن پیش نیاد.
* مشخصات کامل شهود (نام، نام خانوادگی، نام پدر، کدملی، شماره شناسنامه، آدرس) رو هم زیر امضاشون بنویسید.
* هر شاهد باید هم امضا و هم اثر انگشت خودش رو پای دست نوشته بزنه.

وجود شهود، قدرت اثباتی سند رو تو دادگاه به شدت افزایش میده و مسیر رو برای آقا خیلی هموارتر می کنه.

حرکت نهایی برای محکم کاری: اقرارنامه رسمی (یه راه اختیاری ولی عالی)

فرض کنید همه کارهای بالا رو انجام دادید و یه دست نوشته عالی و محکم دارید. حالا اگه می خواهید دیگه سندتون رو به بالاترین سطح اعتبار ممکن برسونید، می تونید یه کار تکمیلی انجام بدید:

بعد از اینکه دست نوشته رو آماده کردید و امضا و اثر انگشت کردید، زن و مرد می تونن با هم به یکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه کنن. اونجا، خانم می تونه به صورت رسمی اقرار کنه که مهریه خودش رو با همون دست نوشته به همسرش بخشیده و تمامی مفاد اون دست نوشته رو تأیید می کنه.

این اقرارنامه رسمی، باعث میشه که اون دست نوشته عادی شما، تو دادگاه تقریباً مثل یک سند رسمی تلقی بشه و دیگه هیچ راهی برای انکار یا تردید در موردش نمونه. این کار دست نوشته شما رو بیمه می کنه و دیگه هیچ حرف و حدیثی باقی نمی ذاره.

بخشش مهریه انواع حقوقی داره: هبه، ابراء یا صلح؟ (تفاوتشون رو حتماً بدونید!)

یکی از مهم ترین بخش های این مقاله که خیلی از رقبا کمتر بهش پرداختن و اتفاقاً می تونه خیلی دردسرساز بشه، تفاوت بین انواع حقوقی بخشش مهریه است. این سه کلمه: ابراء، هبه و صلح، هر کدوم معنی و آثار حقوقی خودشون رو دارن که اگه اشتباه انتخاب بشن، ممکنه بعداً پشیمونی به بار بیاد. پس با دقت بخونید!

نوع حقوقی	تعریف ساده	قابل رجوع است؟	نکات مهم
ابراء مهریه	زن از حق خودش برای مطالبه مهریه، صرف نظر می کنه و میگه که دیگه مهریه ای نمی خوام. به نوعی انگار بدهی آقا رو می بخشه.	خیر (قطعی)	به محض ابراء، دین مهریه از گردن آقا ساقط میشه و خانم دیگه به هیچ وجه نمی تونه مهریه اش رو مطالبه کنه. این محکم ترین راه برای بخشش مهریه بدون بازگشت است.
هبه مهریه (همون بذل)	زن، مهریه رو مثل یه هدیه یا بذل به همسرش می بخشه.	بله (اصولاً)	اینجا قضیه فرق می کنه! طبق قانون، اگه یه چیزی رو هبه کنید، اصولاً می تونید تا وقتی که هدیه از ملکیت طرف مقابل خارج نشده (مثلاً نفروخته باشه) یا یکی از شما فوت نکرده باشه، از هدیه تون برگردید. پس اگه مهریه به صورت هبه بخشیده بشه، خانم می تونه پشیمون بشه و مهریه رو برگردونه! مگر اینکه تو متن صراحتاً بنویسید اسقاط حق رجوع از هبه.
صلح مهریه	تو صلح، زن و شوهر با هم توافق می کنن که مهریه رو در ازای چیزی (مثلاً آقا حق طلاق رو بده) یا بدون هیچ عوضی (بلاعوض) به هم صلح کنن.	خیر (قطعی)	صلح یه قرارداد لازم الاجراست و بعد از اینکه انجام شد، هیچ کدوم از طرفین نمی تونن به سادگی اون رو به هم بزنن، مگر اینکه از قبل یه حق فسخ (خیار) توش گذاشته باشن یا هر دو با هم توافق کنن (اقاله). صلح بلاعوض مهریه با ذکر اسقاط کافه خیارات و حق رجوع هم راهی بسیار محکم برای عدم برگشت مهریه است.

حواستون باشه! برای اینکه بعداً پشیمان نشوید و بخشش مهریه برگشت ناپذیر باشد، از قالب های ابراء ذمه مهریه یا صلح بلاعوض مهریه با اسقاط کافه خیارات و حق رجوع استفاده کنید و این کلمات رو صراحتاً تو دست نوشته تون بیارید. انتخاب اشتباه می تونه سال ها دعوا و دوندگی تو دادگاه رو براتون به همراه داشته باشه.

عواقب و دردسرهای حقوقی بخشش مهریه با دست نوشته (هم برای خانم ها، هم برای آقایون)

خب، هر تصمیمی تو زندگی یه سری عواقب داره، چه خوب و چه بد. بخشش مهریه هم از این قاعده مستثنی نیست. چه خانم باشید که دارید این حق مالی رو می بخشید و چه آقا که دارید از پرداختش بری الالذمه می شید، باید از آثار و پیامدهای حقوقی این کار خبر داشته باشید.

آثار برای زوجه (خانم ها):

وقتی مهریه تون رو می بخشید، با یه دست نوشته یا هر روش دیگه، این اتفاقات ممکنه براتون بیفته:

* سقوط حق مطالبه مهریه: اصلی ترین و واضح ترین اثر اینه که شما دیگه حق ندارید اون مهریه ای که بخشیدید رو از همسرتون مطالبه کنید. این حق برای همیشه از بین میره (البته اگر از نوع ابراء یا صلح باشه).
* از دست دادن اهرم فشار: خیلی از خانم ها مهریه رو به عنوان یه اهرم فشار تو زندگی مشترک یا تو پروسه طلاق می بینن. وقتی مهریه رو می بخشید، این اهرم رو از دست میدید و شاید دیگه اون قدرت چانه زنی قبلی رو نداشته باشید، مخصوصاً اگه زندگی مشترک به بن بست بخوره و کار به طلاق بکشه.
* ابهام در مورد طلاق قبل از نزدیکی (برای خانم های باکره): این یک مورد خاص و کمی پیچیده است. قانون ما میگه اگه طلاق قبل از نزدیکی اتفاق بیفته، زن مستحق نصف مهریه است. حالا اگه یه خانم باکره، مهریه اش رو بخشیده باشه، آیا باز هم تو طلاق باید نصف مهریه رو برگردونه (اگه به صورت بذل بوده) یا اصلاً می تونه نصفش رو مطالبه کنه؟ این موضوع بین حقوق دانان و تو رویه قضایی، اختلاف نظرهایی داره و کاملاً بستگی به نظر قاضی و شرایط خاص پرونده داره. پس اگه این شرایط براتون پیش اومده، حتماً تو متن دست نوشته شفاف سازی کنید و حتماً با وکیل مشورت کنید.

آثار برای زوج (آقایون):

برای آقایون هم بخشش مهریه پیامدهای مهمی داره:

* بری الذمه شدن از پرداخت مهریه: مهم ترین اثر اینه که آقا از شر پرداخت اون مهریه که خانم بخشیده، خلاص میشه و دیگه هیچ دینی از این بابت به گردنش نیست (باز هم تأکید می کنم در صورتی که بخشش از نوع ابراء یا صلح باشه و غیرقابل رجوع).
* آسودگی خاطر: از بین رفتن بدهی سنگین مهریه، می تونه آرامش خاطر زیادی برای آقا به همراه داشته باشه و از بار مالی بزرگی که رو دوشش بوده، رها بشه.

توصیه های طلایی برای خانم ها موقع بخشش مهریه با دست نوشته (خودتون رو بیمه کنید!)

خانم های عزیز، بخشش مهریه یک تصمیم بزرگ و غیرقابل برگشته (البته اگه درست انجام بشه). پس باید با چشم باز و آگاهی کامل قدم بردارید. اینجا چند تا توصیه طلایی براتون دارم که مثل یه گارد دفاعی، از حقوق شما محافظت می کنه.

گرفتن وکالت بلاعزل طلاق: برگ برنده شما!

اگه قصد دارید مهریه تون رو ببخشید، مخصوصاً در شرایطی که زندگی مشترکتون دچار مشکل شده یا در آستانه طلاقتون هستید، حتماً و حتماً در قبال این بخشش، از همسرتون وکالت بلاعزل طلاق با حق قبول بذل بگیرید.

* وکالت بلاعزل طلاق یعنی چی؟ یعنی شما به عنوان زن، وکیل همسرتون می شید که هر وقت خواستید، خودتون رو از طرف ایشون تو دادگاه طلاق بدید. این وکالت بلاعزله، یعنی آقا دیگه نمی تونه اون رو از شما بگیره. این یک ابزار بسیار قویه که به شما اجازه میده هر وقت خواستید، بدون دردسرهای معمول و نیاز به اثبات عسر و حرج، طلاق بگیرید.
* حق قبول بذل یعنی چی؟ این بخش برای طلاق های از نوع خلع و مبارات خیلی مهمه. تو این نوع طلاق ها، خانم باید یه چیزی رو به آقا ببخشه تا آقا راضی به طلاق بشه (که معمولاً همون مهریه است). اگه شما مهریه تون رو بخشیده باشید، باید از اموال خودتون یه چیزی رو ببخشید. اما اگه حق قبول بذل رو هم تو وکالت نامه تون داشته باشید، یعنی می تونید به جای آقا، بذل رو هم قبول کنید و دیگه لازم نیست دوباره از اموال خودتون چیزی ببخشید.
* اهمیت شروط دقیق تو وکالت نامه: مطمئن بشید که تو وکالت نامه طلاق، شروط دقیق و کاملی برای اجراش گذاشته شده. مثلاً اینکه حق توکیل به غیر (یعنی بتونید وکیل دیگه بگیرید) رو داشته باشید، یا بتونید همه حقوق مالی و غیرمالی بعد از طلاق رو (مثل نفقه، اجرت المثل و…) مطالبه کنید.

با داشتن این وکالت نامه، شما یک اهرم قوی برای دفاع از خودتون تو دست دارید و می تونید با خیال راحت تری مهریه رو ببخشید.

مشورت با وکیل متخصص: پادشاهی مشورت!

شاید این مهم ترین توصیه ای باشه که می تونم بهتون بکنم. هر پرونده حقوقی، شرایط خاص خودش رو داره و هیچ دو پرونده ای کاملاً شبیه هم نیستن. قوانین خانواده پیچیدگی های خاص خودشون رو دارن و یه اشتباه کوچیک می تونه عواقب بزرگی داشته باشه.

* قبل از اینکه حتی یک کلمه از دست نوشته رو بنویسید یا هر تصمیمی بگیرید، حتماً با یک وکیل متخصص خانواده مشورت کنید. وکیل می تونه با توجه به شرایط خاص زندگی شما، بهترین راه رو نشونتون بده، متن دست نوشته رو براتون تنظیم کنه یا اگه لازم باشه، پیشنهادهای دیگه ای بهتون بده.
* یادتون باشه، هزینه ای که برای مشاوره با وکیل می پردازید، در برابر هزینه هایی که ممکنه از یک اشتباه حقوقی بهتون تحمیل بشه، ناچیزه.

عجله نکنید، خوب فکر کنید!

بخشش مهریه، یه تصمیم احساسی نیست. ممکنه تو شرایط سختی باشید، تحت فشار باشید، یا از سر عصبانیت و ناامیدی بخواهید این کار رو بکنید. ولی باید بدونید که این تصمیم، آینده مالی و حقوقی شما رو تحت تأثیر قرار میده.

* تو یه فضای آروم، بدون هیچ فشار روحی یا جسمی، به این تصمیم فکر کنید. همه جوانب رو بسنجید.
* اگه کسی داره بهتون فشار میاره، ازش مهلت بگیرید و اول با وکیل مشورت کنید.
* یادتون باشه که مهریه حق شماست و هیچ کس نمی تونه شما رو مجبور به بخشش اون کنه.

یه نمونه متن دست نوشته بخشش مهریه (کپی کنید و کاملش کنید!)

همون طور که گفتم، نگارش دقیق متن دست نوشته خیلی مهمه. اینجا دو نمونه متن براتون آوردم که می تونید ازشون استفاده کنید. ولی باز هم تأکید می کنم، اینا فقط نمونه هستن و برای شرایط خاص شما، بهتره با وکیل مشورت کنید. جای خالی ها رو با دقت و با اطلاعات صحیح پر کنید.

نمونه متن 1: اقرارنامه ابراء ذمه مهریه (بهترین گزینه برای عدم رجوع)

بسمه تعالی

اقرارنامه ابراء ذمه مهریه

بدین وسیله اینجانبه:
خانم [نام و نام خانوادگی زوجه] فرزند [نام پدر] به شماره شناسنامه [شماره شناسنامه] و کد ملی [کد ملی] صادره از [محل صدور] متولد [تاریخ تولد] به آدرس دقیق [آدرس کامل زوجه]

همسر قانونی آقای:
[نام و نام خانوادگی زوج] فرزند [نام پدر] به شماره شناسنامه [شماره شناسنامه] و کد ملی [کد ملی] صادره از [محل صدور] متولد [تاریخ تولد] به آدرس دقیق [آدرس کامل زوج]
به موجب عقدنامه شماره [شماره عقدنامه] مورخ [تاریخ عقد] صادره از دفتر ازدواج شماره [شماره دفترخانه] شهرستان [نام شهرستان]

اقرار و اعلام می نمایم که با کمال سلامت عقل، اراده و رضایت کامل، بدون هیچگونه اکراه و اجبار و با علم و اطلاع کافی از تمامی عواقب قانونی، تمامی و تمامیت مهریه شرعی و قانونی خود را که عبارت است از [تعداد] سکه تمام بهار آزادی (یا معادل آن از دارایی و اموال مشخص شده در عقدنامه) و [سایر موارد مهریه اگر وجود دارد] به همسر دائم خود، جناب آقای [نام و نام خانوادگی زوج]، ابراء نموده و ذمه ایشان را از پرداخت تمام مهریه مذکور بری می نمایم.

این ابراء به صورت قطعی و بلاعوض بوده و بنده (زوجه) تمامی حق و حقوق و مطالبات خود را از بابت مهریه مذکور، از خود سلب و ساقط نموده و حق هرگونه مطالبه ای در آینده، حتی از طریق مراجع قضایی و قانونی را نیز از خود سلب می نمایم. همچنین، تمامی خیارات احتمالی، از جمله خیار غبن، نیز از اینجانب ساقط شده و به هیچ وجه حق رجوع از این ابراء را نخواهم داشت.

این اقرارنامه در صحت و سلامت کامل و در حضور شهود ذیل الذکر تنظیم و امضاء گردید.

تاریخ تنظیم: [تاریخ دقیق]
محل تنظیم: [محل تنظیم]

امضا / اثر انگشت / مهر زوجه:
[محل امضا]

مشخصات و امضای شهود:
شاهد 1:
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی] فرزند [نام پدر] کد ملی: [کد ملی]
امضا / اثر انگشت: [محل امضا]

شاهد 2:
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی] فرزند [نام پدر] کد ملی: [کد ملی]
امضا / اثر انگشت: [محل امضا]

نمونه متن 2: صلح نامه بلاعوض مهریه (همیشه قطعی و بدون بازگشت)

بسمه تعالی

صلح نامه بلاعوض مهریه

طرفین صلح:
مصالح (زوجه): خانم [نام و نام خانوادگی زوجه] فرزند [نام پدر] به شماره شناسنامه [شماره شناسنامه] و کد ملی [کد ملی] صادره از [محل صدور] متولد [تاریخ تولد] به آدرس دقیق [آدرس کامل زوجه]

متصالح (زوج): آقای [نام و نام خانوادگی زوج] فرزند [نام پدر] به شماره شناسنامه [شماره شناسنامه] و کد ملی [کد ملی] صادره از [محل صدور] متولد [تاریخ تولد] به آدرس دقیق [آدرس کامل زوج]

موضوع صلح:
تمامی مهریه شرعی و قانونی مصالح (زوجه) که به موجب عقدنامه شماره [شماره عقدنامه] مورخ [تاریخ عقد] صادره از دفتر ازدواج شماره [شماره دفترخانه] شهرستان [نام شهرستان] به ذمه متصالح (زوج) تعلق گرفته و عبارت است از [تعداد] سکه تمام بهار آزادی (یا معادل آن از دارایی و اموال مشخص شده در عقدنامه) و [سایر موارد مهریه اگر وجود دارد].

متن صلح:
اینجانبه مصالح (زوجه) با کمال سلامت عقل، اراده و رضایت کامل، بدون هیچگونه اکراه و اجبار و با علم و اطلاع کافی از تمامی عواقب قانونی، تمامی و تمامیت مهریه مذکور را به صورت صلح بلاعوض و قطعی به همسر دائم خود، جناب آقای متصالح (زوج)، واگذار نموده و ذمه ایشان را از پرداخت مهریه فوق الذکر بری می نمایم.

این صلح به صورت لازم و قطعی بوده و بنده (مصالح/زوجه) تمامی حق و حقوق و مطالبات خود را از بابت مهریه مذکور، از خود سلب و ساقط نموده و حق هرگونه مطالبه ای در آینده، حتی از طریق مراجع قضایی و قانونی را نیز از خود سلب می نمایم. همچنین، تمامی خیارات احتمالی، از جمله خیار غبن، نیز از اینجانب ساقط شده و به هیچ وجه حق فسخ یا برهم زدن این صلح را نخواهم داشت.

این صلح نامه در صحت و سلامت کامل و در حضور شهود ذیل الذکر تنظیم و امضاء گردید.

تاریخ تنظیم: [تاریخ دقیق]
محل تنظیم: [محل تنظیم]

امضا / اثر انگشت / مهر مصالح (زوجه):
[محل امضا]

مشخصات و امضای شهود:
شاهد 1:
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی] فرزند [نام پدر] کد ملی: [کد ملی]
امضا / اثر انگشت: [محل امضا]

شاهد 2:
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی] فرزند [نام پدر] کد ملی: [کد ملی]
امضا / اثر انگشت: [محل امضا]

تذکر مهم: این نمونه ها فقط برای راهنمایی کلی شماست. برای هر مورد خاص، حتماً با یک وکیل متخصص مشورت کنید تا مطمئن شوید متنی که تنظیم می کنید، کاملاً مطابق با قوانین و شرایط پرونده شما باشد.

نمونه رأی دادگاه در مورد اعتبار دست نوشته بخشش مهریه (چیزی که تو دادگاه اتفاق می افته!)

شاید با خودتون بگید خب، این همه توضیح دادید، ولی واقعاً دادگاه این دست نوشته ها رو قبول می کنه؟ برای اینکه خیالتون راحت بشه و ببینید چطور این مسائل تو دنیای واقعی و دادگاه ها اتفاق میفته، یک نمونه (فرضی اما مستند به رویه قضایی) از رأی دادگاه رو براتون میارم که نشون میده چطور یک دست نوشته بخشش مهریه می تونه اعتبار پیدا کنه.

دادنامه شماره: 14023692000XXXXXX
تاریخ صدور: 1402/05/10
مرجع رسیدگی: شعبه 5 دادگاه خانواده شهرستان [نام فرضی]
خواهان: خانم [الف.ب] فرزند [م.ب] به نشانی [آدرس فرضی]
خوانده: آقای [ج.د] فرزند [ه.د] به نشانی [آدرس فرضی]
خواسته: مطالبه مهریه

گردش کار: خواهان دادخواستی به طرفیت خوانده به خواسته مطالبه مهریه به میزان [تعداد سکه] سکه تمام بهار آزادی تقدیم دادگاه نموده است. خوانده در پاسخ، به دست نوشته ای مورخ 1401/02/15 استناد کرده که طی آن، خواهان مهریه خود را به ایشان ابراء نموده است.

رأی دادگاه: دادگاه با عنایت به محتویات پرونده، تصویر مصدق عقدنامه، لوایح ابرازی طرفین و به ویژه دست نوشته مورخ 1401/02/15 که ذیل آن به امضا و اثر انگشت خواهان (زوجه) رسیده و توسط شهود عاقل و بالغ نیز گواهی شده، مبنی بر ابراء کلیه مهریه مندرج در عقدنامه از سوی خواهان به خوانده، و نظر به اینکه خواهان دلایل کافی و مستندی دال بر فقدان اهلیت، اکراه یا اجبار در زمان تنظیم سند ابرازی ارائه ننموده و اصالت دست نوشته نیز در مراحل دادرسی مورد تردید جدی قرار نگرفته، لذا دادگاه با احراز قصد و رضای خواهان در زمان ابراء مهریه و رعایت شرایط قانونی مندرج در ماده 1284 قانون مدنی و سایر مواد مرتبط، دعوای مطالبه مهریه را غیروارد تشخیص و به استناد مواد 2 و 3 قانون آیین دادرسی مدنی، حکم به رد دعوای خواهان صادر و اعلام می نماید. رأی صادره حضوری و ظرف 20 روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در محاکم تجدیدنظر استان [نام فرضی] می باشد.

رئیس شعبه 5 دادگاه خانواده [نام فرضی]: [امضا]

تحلیل دلایل رأی: همون طور که می بینید، تو این نمونه رأی، دادگاه به دلیل وجود دست نوشته ابراء مهریه و اینکه خانم نتونسته ثابت کنه که تحت فشار بوده یا اهلیت نداشته، حق رو به آقا داده و دعوای مطالبه مهریه خانم رو رد کرده. این نشون میده که اگه دست نوشته ای با رعایت همه شرایط قانونی تنظیم بشه، می تونه تو دادگاه کاملاً معتبر باشه و جلوی مطالبه مهریه رو بگیره.

البته حواستون باشه که هر پرونده ای قاضی و شرایط خاص خودش رو داره و آرای دادگاه ها می تونن با هم فرق داشته باشن. اما اصول و مبانی حقوقی ثابت هستن و رعایت همون شرایطی که بالا گفتم، شانس اعتبار دست نوشته شما رو به شدت بالا می بره.

حرف آخر: مهریه، یه تصمیم مهم که باهاش شوخی نداریم!

رسیدیم به آخر داستانمون. تو این مقاله سعی کردیم تمام ریز و درشت دست نوشته بخشش مهریه رو براتون باز کنیم. از اینکه اصلاً این دست نوشته اعتبار داره یا نه، تا اینکه چه شرط و شروطی داره، چطور باید متنش رو تنظیم کنید و حتی تفاوت های حقوقی ابراء، هبه و صلح رو که خیلی ها نمی دونن، براتون توضیح دادیم. دیدیم که بخشش مهریه با دست نوشته ممکنه، اما اگه یه جای کار بلنگه، ممکنه سال ها تو دادگاه گرفتار بشید.

یادتون باشه که مهریه، یک حق مالی خیلی مهمه که قانون برای حمایت از خانم ها قرار داده. تصمیم برای بخشیدن اون، یه تصمیم بزرگ و سرنوشت سازه که باید با آگاهی کامل و بدون هیچ فشار و اجباری گرفته بشه. اگه حتی یک درصد هم شک دارید یا حس می کنید تحت فشار هستید، عجله نکنید!

توصیه اکید و دوباره ما اینه که قبل از هر اقدامی، حتماً و حتماً با یک وکیل متخصص خانواده مشورت کنید. وکیل می تونه با توجه به شرایط منحصر به فرد شما، بهترین راهکار رو نشونتون بده و از حقوق شما به بهترین شکل ممکن دفاع کنه. تصمیمات حقوقی، مثل ساختن یه خونه می مونه؛ اگه پایه هاش درست نباشه، هر لحظه ممکنه فرو بریزه. پس پایه های تصمیمتون رو محکم و آگاهانه بنا کنید.