آینده جنگ ایران و اسرائیل

از آن جا که به دست آوردن آمادگی لازم برای مقابله با هر تهدیدی به طور طبیعی متضمن صرف هزینه های قابل توجه است تلقی هر امر موهوم به مثابه تهدید استراتژیک صرف نابه جای منابع و در نتیجه صدمه پذیری جدی در مقابل تهدیداتی را که شناخت دقیق و واقع‏بینانه عواملی که موجودیت امنیت و منافع حیاتی هر کشوری را مورد تهدید قرار می‏دهند از اولویت اساسی برخوردار است. این دسته از تهدیدات که به دلیل گستردگی و عمق پیامدهای آنها به تهدیدات استراتژیک معروفند به راحتی می‏توانند بر سر راه حرکت عمومی یک جامعه به سوی پیشرفت و توسعه موانع جدی ایجاد کنند یا اساسا موجودیت و هویت یک کشور را در معرض تهدید قرار دهند. استراتژی کلان امنیتی اسرائیل علی رغم تغییر در ساختار جامعه اسرائیل ماهیت اختلاف های اعراب و اسرائیل و ساختار نظام بین الملل از ابتدای تشکیل این رژیم تغییر چندانی نکرده است.

 رژیم صهیونیستی اقدامات تهاجمی مانند جنگ پیشگیرانه عملیات پیش دستانه و ترور مخالفان برقراری رابطه با کشورهای پیرامون جهان عرب در قالب «دکترین پیرامونی» سیاست بازدارندگی و به ویژه بازدارندگی هسته ای و برخورداری از حمایت همه جانبه ابرقدرتی همچون آمریکا برای پیشبرد اهداف توسعه طلبانه اش را در زمره اصلی ترین محورهای سیاست امنیت ملی خود قرار داده است.

پس از حادثه ۱۱ سپتامبر با اهمیت یافتن مقوله تروریسم در محیط بین الملل فرصت مناسبی برای رژیم اشغالگر قدس به وجود آمد تا پشت سر آمریکا و تحت لوای مبارزه با تروریسم به اهداف دیرینه اش در مقابله با دشمنان خود دست یابد. روند سیاست های اسرائیل نشان می دهد که سیاست های این رژیم در این دوران سیاست هایی کاملا افراطی و تجاوزطلبانه بوده است. برخورد شدید با انتفاضه الاقصی محاصره سیاسی اقتصادی غزه جنگ های ۳۳ روزه و ۲۲ روزه حمله به کاروان آزادی افزایش شهرک سازی و سیاست افزایش تقابل با ایران را می توان از اصلی ترین نشانه های این سیاست افراط گرایانه اسرائیل دانست. سیاست هایی که در بعد منطقه ای از یک سو باعث امنیتی تر شدن منطقه و برهم خوردن نظم و آرامش در خاورمیانه و از سوی دیگر باعث به حاشیه رفتن کامل روند صلح شده است. اما در بعد دیگر پیامد این سیاست ها متوجه خود این رژیم بوده و باعث افزایش تنش با هم پیمانان استراتژیک منطقه ای همچون ترکیه شده همچنین در عرصه داخلی باعث زوال این رژیم و بحران های متعدد اجتماعی اقتصادی و سیاسی شده که عمدتا متأثر از دو جنگ ۲۲ روزه و ۳۳ روزه می باشد.

در عرصه جهانی نیز روز به روز بر انزوای جهانی و کاهش مقبولیت این رژیم به ویژه در نزد افکار عمومی جهان افزوده شده است. انقلاب ها موجب تحول در رفتار خارجی کشورها می شود و براین اساس مجموعه ای از تصورات انتظارات و مناسبات بین المللی را شکل می دهند به طوری که پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز منابع هویتی نقش موثری در جهت گیری سیاست خارجی ایران در قبال اسرائیل داشته است. در این راستا زبان سیاست خارجی ایران بسیار اهمیت دارد زیرا در چارچوب تفسیری برآمده از واژگان و دلالت های معنایی آنهاست که واقعیت برساخته و به کنش با آن پرداخته می شود.

در گفتمان امنیتی یک مساله بزرگ جلوه داده می شود و به منزله بالاترین اولویت عرضه می شود و با اطلاق واژه امنیت بر آن دولت ادعا میکند برای برخورد با آن نیاز و حق به کارگیری ابزارهای فرامعمولی دارد رژیم اسرائیل نیز از همین تاکتیک تاکنون علیه دشمنانش بهره گرفته است. به طور سنتی تهدید نظامی در کانون نگرش کشورها قرار دارد.

اهمیت تهدیدهای نظامی در آن است که این تهدیدها می تواند امنیت و بقای کشورها را به طور اساسی به مخاطره اندازد. تهدیدات نظامی اسرائیل هم می تواند عامل مهمی در تهدید امنیت ملی ایران قلمداد شود. آنچه مسلم است انگیزه اصلی دولت اسرائیل از افزایش قدرت نظامی اش با حمایت آمریکا ترس دائمی و احساس ناامنی است. علت عمده این تهدید نظامی علیه جمهوری اسلامی ایران ناشی از تقابل ایدئولوژیکی و فکری است که باید عنوان نمود این تقابل دائمی است. براین اساس جنگ بین ایران و اسرائیل و خصومت آنها با هم در حقیقت جنگ بین دو آرمانگرایی متعارض است. مسئله بسیار مهمی که نقش تهدیدهای نظامی اسرائیل را به شدت افزایش می دهد تسلیحات هسته ای رژیم صهیونیستی است.

مقام های اسرائیل بر این عقیده و باور بوده و هستند که در شرایط حاکم بر خاورمیانه تنها راه بقای آنان برتری مطلق تسلیحاتی مخصوصا در حوزه تسلیحات هسته ای است. اهمیت برتری نظامی اسرائیل از حیث تهدید نظامی از این واقعیت نشأت می گیرد که اسرائیل کاملا آمادگی استفاده از این تسلیحات را در شرایط بحرانی داراست از سوی دیگر یکی از اهداف اصلی بازدارندگی هسته ای اسرائیل ایران است. در اسرائیل راهبرد امنیت ملی و راهبرد نظامی یکسان و همسان بوده است به گونه ای که ارتش و نظامیان ابزارها و اهداف ملی و امنیت ملی اسرائیل را تعریف و تبیین نموده اند. این بدین معناست که مهمترین ابزار تامین امنیت اسرائیل قدرت نظامی و جنگی بوده است و منابع و عناصر دیگر در گفتمان امنیت ملی اسرائیل نقش و کاربرد درجه دو و ابزاری داشته اند.

به این ترتیب رژیم اسرائیل با طرح این مساله که ایران به عنوان یک تهدید وجودی علیه این رژیم تلقی می شود در پی آن است تا افزایش نقش و قدرت منطقه ای ایران را غیر سازنده توسعه طلبانه و تهاجمی جلوه دهد و بدین وسیله آن را تهدیدی برای منافع آمریکا و هم پیمانان منطقه ای آن در نظر گرفته که از هر راه ممکن از جمله زور و حمله نظامی باید مانع آن شد.
این سیاست از دو جهت برای اسرائیل مفید است نخست اینکه توجیهی برای ادامه کمک های آمریکا به اسرائیل است. دوم به پیشبرد صلح اسرائیل با فلسطینیان از موضع قدرت و برتری یاری می رساند. برنامه اسرائیل در مقابل ایران موازنه و محدود کردن می باشد. بدین معنا که با تکیه بر توانایی های خود در درجه اول در پی ایجاد بازدارندگی است. گفتمان سیاست خارجی خاورمیانه ای اسرائیل مبتنی بر سیاست های امنیتی خشن جنگطلبانه و توسعه طلبانه می باشد.

استراتژی تهدید نظامی اسرائیل علیه ایران به عنوان تهدیدی بزرگ علیه اسرائیل دو موضوع را برای این رژیم ضمانت می نماید:

 ۱- اسرائیل همچنان خط قرمز آمریکا محسوب می شود و آمریکا حق غنی سازی اورانیوم در خاک ایران را مورد تأیید قرار نمی دهد.

۲– حفظ روند در اولویت قرار گرفتن مساله هسته ای ایران در دستور کار مجامع بین المللی. در پایان باید اذعان کرد استراتژی تهدید نظامی اسرائیل یک سیاست واکنشی برای کنترل محدود کردن و ایجاد بازدارندگی در مقابل افزایش قدرت منطقه ای و نقش سازنده ایران می باشد که موجب شده است که انحصار دسترسی اسرائیل به جنگ افزار هسته ای به پرسش کشیده شود و سیاست مبهم هسته ای این رژیم بیشتر مورد سوال و توجه دولت ها قرار گیرد که مجموع اینها جایگاه اسرائیل را در خاورمیانه تنزل داده است.

به علاوه علی رغم سعی اسرائیل در نشان دادن ایران به عنوان تهدیدی بزرگ به تدریج مواضع اصولی ایران به عنوان یک کشور که در واقع خواستار صلح حقیقی می باشد برای افکار عمومی و مجامع سیاسی جهان روشن تر شده است. این موضوع میتواند شگل گیری گفتمان صلح آمیز از سوی ایران در برابر گفتمان های جنگ طلبانه و تخاصم آمیز اسرائیل و حامیانش تلقی گردد.
 

پس از رگبار موشکی و پهپادی تلافی جویانه ایران و پاسخ اسرائیل در این نمایش عجیب و غریب از قدرت نظامی توپ در زمین ایران است. نشانه های اولیه حاکی از آن است که ایران ممکن است دست کم فعلا این مورد را رها کند. اگر چنین باشد هم آمریکا و هم منطقه نفس راحتی می کشند.

با این حال متاسفانه دور از تصور است که این مهلت زیاد ماندگار باشد. اسرائیل احتمالا همچنان به حمله به عوامل ایرانی در خارج از کشور نیاز خواهد داشت تا بتواند جریان حمایت مادی و استراتژیک ایران از نیروهای محور مقاومت را مختل یا حتی قطع کند. تا زمانی که حمایت از نیروهای نیابتی ادامه یابد و این گروه ها همچنان درگیر نزاع با اسرائیل باشند نیاز عملیاتی به چنین حملاتی وجود دارد و باقی خواهد ماند.

اگر درگیری متعارف در حال جوشش دلیل کافی برای هدایت اقدام نظامی اسرائیل در برابر ایران نباشد پس دلیل بزرگ تری در افق وجود دارد: برنامه هسته ای ایران. از زمان فروپاشی برنامه جامع اقدام مشترک – که به عنوان توافق هسته ای ایران نیز شناخته می شود – تهران به نقطه گریز هسته ای نزدیک تر شده است. سیاستمداران اسرائیل مدت هاست که نگران این هستند که حتی اگر ایران از سلاح های هسته ای برای حمله مستقیم به اسرائیل استفاده نکند ایران دارای سلاح هسته ای جسارت بیشتری برای حمایت از نیروهای محور مقاومت در منطقه خواهد داشت. برای بسیاری از اسرائیلی ها حمله آخر ایران تنها چنین ترس هایی را تقویت کرده است.

از دیدگاه خود اسرائیلی ها آنها باید به حملات خود به اهداف ایرانی ادامه دهند حتی اگر انگیزه های مشکوک سیاسی تفکر بازدارندگی مبهم یا احساسات خام و ساده را کنار بزنیم. تا زمانی که اسرائیل و ایران درگیر نزاع هستند به ضربات متقابل خود ادامه خواهند داد؛ مهم نیست که ایالات متحده و سایر متحدان به اسرائیل توصیه کنند تا از تشدید تنش جلوگیری کند. در نهایت اگر ایالات متحده و اروپا بخواهند شانس یک جنگ منطقه ای در خاورمیانه را از بین ببرند باید کاری در مورد برنامه هسته ای انجام دهند. در غیراین صورت درگیری ادامه خواهد یافت.

۳۱۱۳۱۱